11 Aralık 2019 tarihinde Stanford Üniversitesi tarafından 291 sayfadan oluşan 2019 yılı Yapay Zekâ Endeksi Raporu yayınlanmıştır. Bu rapor, küresel ölçekte yapay zekâ çalışmaları hakkında bilgi veren en kapsamlı çalışmalardan biridir. Yapay zekâ toplumun pek çok yönüne dokunduğundan, raporda ulusal ekonomilerden iş büyümesine, araştırmaya ve kamu algısına kadar pek çok konu üzerindeki geniş küresel etkisi hakkında disiplinler arası bir yaklaşımla analiz edilerek verilmiştir.
Rapor’un amacı, uygulayıcılara, endüstri liderlerine, politika yapıcılara, fon sağlayıcılara, kamuoyuna ve medyaya yapay zekâ tartışmasını veriye dayalı olarak sunmaktır. 2019 yılı Yapay Zekâ Endeksi Raporu, Stanford Üniversitesi İnsan Merkezli Yapay Zekâ Enstitüsü (Human-Centered Artificial Intelligence Institute) bünyesinde bağımsız bir girişim tarafından
hazırlanan raporun üçüncüsüdür. Endeks raporu, akademi ve endüstriden disiplinler arası bir uzmanlar grubu olan Yapay Zekâ Yönlendirme Komitesi (AI Index Steering Committee)’in öncülüğünde iş birliğine dayalı bir çalışmanın sonucudur.
Dokuz bölümden oluşan 2019 Yapay Zekâ Endeksi Raporu’na göre öne çıkan bulgular konu başlıkları itibariyle şöyle özetlenmiştir. Ekonomi Singapur, Brezilya, Avustralya, Kanada ve Hindistan, 201
5’ten 2019’a kadar yapay zekâ istihdamında en hızlı büyümeyi göstermiştir. ABD’de yapay zekâ ile ilgili konulardaki işlerin payı, 2010’daki toplam işlerin yüzde 0,26’sını oluşturmaktayken bu oran Ekim 2019’da yüzde 1,32’ye yükseldi. Yapay zekâ işgücü talebi, özellikle yüksek teknoloji hizmetlerinde ve imalat sektöründe artış göstermektedir. Washington eyaleti en yüksek yapay zekâ işgücü talebine sahiptir. İşlerin neredeyse y
üzde 1,4’ü yapay zekâ işleridir. Bu eyaleti sırasıyla yüzde 1,3 ile California, yüzde 1,3 ile Massachusetts, yüzde 1,2 ile New York, yüzde 1,1 ile Columbia Bölgesi (DC) ve yüzde 1 ile Virginia eyaletleri izlemiştir. ABD’de yapay zekâ işlerinin payı 2012’de yüzde 0,3’ten 2019’da yüzde 0,8’e yükselmiştir. Yapay zekâ işgücü talebi özellikle yüksek teknoloji gerektiren hizmetlerde ve imalat sektöründe artış göstermiştir.
2019 yılında, küresel özel yapay zekâ yatırımları 70 milyar doları geçmiştir. Bu yatırımların 37 milyar dolardan fazlası yapay zekâ start-up firmalarından gelmektedir. Küresel olarak, yapay zekâ girişimlerine yapılan yatırım istikrarlı yükselişini sürdürmektedir. Yatırımlar 2010 yılında toplam 1,3 milyar dolar’dan 2018’de 40,4 milyar dolara yükselerek yıllık ortalama yüzde 48’in üzerinde bir finansman artışı kaydedilmiştir. “Otonom Araçlar”, 7,7 milyar dolar (toplamın yüzde 9,9’u) ile küresel yatırımın son yıldaki en büyük payını almıştır. Otonom araçları “İlaç, Kanser ve Terapi” (4,7 milyar dolar, yüzde 6,1), “Yüz Tanıma” (4,7 milyar dolar, yüzde 6,0), “Video İçeriği” (3,6 milyar dolar, yüzde 4,5) ve “Sahtekârlık Tespiti ve Finans” (3,1 milyar dolar, yüzde 3,9) izlemiştir. Araş
tırmaya katılan büyük ölçekli şirketler, yapay zekânın en az bir fonksiyonunu ya da işletme biriminde yapay zekâyı kullanmaktadır. Bu oran 2018 yılında yüzde 47’den 2019’da yüzde 58’e yükselmiştir. Araştırmaya katılan büyük şirketlerin sadece yüzde 19’u kuruluşlarının yapay zekâ algoritmalarının açıklanabilirliği ile ilişkili riskleri azaltmak için adımlar attığını ve yüzde 13’ü ise algoritmik önyargı ve ayrımcılık gibi eşitlik ve adalet risklerini azalttığını belirtmektedir.
