Down sendromlu bireylere pandemide nasıl yaklaşılmalı?
Pandemi sürecinde evden çıkamadıkları için günlük düzenleri ve yaşam rutinleri bozulan down sendromlu bireyler, önemli güçlükler yaşadı. Bu süreçte özel eğitimlerinden de geri kaldıklarını belirten uzmanlar, ailelerin de çocuklar kadar zorlandıklarını ifade ediyor. Uzmanlar ailelere down sendromlu bireylerin gelişimlerine devam edebilmeleri için istek ve ihtiyaçlarını dikkate almalarını tavsiye ediyor.
21 Mart Dünya Down Sendromu Farkındalık Günü’ne yönelik Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Ergoterapi Uzmanı Cahit Burak Çebi, down sendromlu bireylerin pandemi döneminde nasıl etkilendiğini değerlendirdi ve ailelere önemli tavsiyelerde bulundu.
Evde kalmak down sendromlu bireyleri olumsuz etkiliyor
Pandemi sürecinin devam etmesiyle beraber evde kalmanın birtakım güçlükler oluşturduğunu belirten Ergoterapi Uzmanı Cahit Burak Çebi, “Günlük düzen ve rutinlerinin bozulmasına bağlı sorunlar, ailelerin üzerindeki duygusal ve fiziksel yükün artmasıyla birlikte down sendromlu bireyleri ve ebeveynlerini oldukça fazla etkiliyor. Pandemi nedeniyle alınan önlemler ve çeşitli düzenlemeler, down sendromlu bireylerin rutinlerinde değişikliklere, aile ve akran grubuyla iletişimde sınırlılıklara, motor becerilerdeki kısıtlılıklara ve pandemiden kaynaklı korku ve belirsizliklere neden oluyor’ dedi.
Özel eğitim programlarından geri kaldılar
Down sendromlu bireylerin oluşan kısıtlanmalardan ötürü uzunca bir süre özel eğitim programlarından geri kaldıklarına dikkat çeken Çebi, ‘Bu durum da down sendromlu bireylerin fiziksel, duyusal, bilişsel / zihinsel, dil, iletişim ve öz bakım becerileri ile sosyal ve duygusal gelişimlerini oldukça fazla etkiledi. Süreçteki bu belirsizlikten ve kısıtlılıklardan kaynaklı olarak down sendromlu bireyler kadar aileleri de etkilendi. Bu noktada sürecin yönetilebilmesi için aile ve çocuğun işbirliği içinde olması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Gelişimleri için istek ve ihtiyaçları dikkate alınmalı
Ergoterapi Uzmanı Cahit Burak Çebi, ‘Bu süreçte down sendromlu bireylerin gelişimlerinin aksamaması için bireyin gelişim kapasitelerini, ihtiyaçlarını ve isteklerini göz önünde bulundurarak aktivite planlaması yapılmalı ve yaşam kalitesinde artış sağlanmalıdır’ dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Anlamlı ve amaçlı aktivitelerle bireyin günlük yaşam içerisinde bağımsızlığı hedef alınmalıdır. Aileler bu noktada çocuklarının gelişim basamaklarını down sendromlu bireylerin uzmanları ve eğitmenleri doğrultusunda desteklemeli. Bireyin yaş ve gelişim düzeyine paralel olarak kas gelişimi, duyusal gelişimi, dil gelişimi, iletişim, sosyal ve bilişsel gelişimi için çeşitli etkinlikler düzenlenmelidir.”
Aileler çocuklarına seçenekler sunmalı
Aileler tarafından tüm bu süreçte çocuklarının kendilerini ifade etmelerine olanak tanınması gerektiğinin altını çizen Çebi, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu fırsatı tanırken ailenin çocuğuyla açık, net ve kısa ifadeler kullanarak, çocuklarına seçim yapması için seçenekler sunarak, konuşurken sözleri dikkatli seçip sakin kalarak ve kullanılan sözleri mutlaka davranışlarıyla destekleyerek etkili iletişim kurması gerekiyor. Ailenin süreç içerisinde çocuklarına uygun davranışlar kazandırmak için zaman ayırması ve çaba harcaması süreci hızlandırır nitelikte olacaktır. Çocuklarına olumlu bakış açısı geliştirmeleri ve yaşamlarında günlük rutinler oluşturmaları bu konuda oldukça önem teşkil ediyor. Tüm planlamalar ve etkinliklerin çocuklarla inatlaşılmadan, istekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda mümkün olduğunca günlük rutinlerin dışına çıkılmadan yapılması süreci destekler nitelikte olacaktır.”
