Türk Toraks Derneği ve Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) öncülüğünde bir araya gelen 23 derneğin oluşturduğu Türkiye Ulusal Solunum Koalisyonu, Dünya Akciğer Günü kapsamında 27 Eylül’de Ankara’da farkındalık etkinliği gerçekleştirdi. Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Nurdan Köktürk, “Hava kirliliği, KOAH, astım, akciğer kanseri, solunum enfeksiyonları gibi hastalıkların başlıca sebebi” derken, erişkin aşılamasının solunum hastalıklarının önlenmesi konusundaki önemine dikkat çeken Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Şule Akçay ise “Haydi büyükler aşıya” çağrısı yaptı.
Uluslararası Solunum Dernekleri Forumu’nun girişimiyle ilan edilen 25 Eylül Dünya Akciğer Günü kapsamında Türkiye Ulusal Solunum Koalisyonu tarafından 27 Eylül Cuma günü ücretsiz bir etkinlik gerçekleştirildi. Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin katkılarıyla düzenlenen etkinlikte, göğüs hastalıkları doktorları halkı hava kirliliğinin solunum sağlığına etkisi ve erişkin aşılanması konularında bilgilendirirken, 25-26 Eylül’de Kızılay Metro İstasyonu’ndaki ücretsiz solunum fonksiyon testi ölçümleri ve solunum sağlığına yönelik egzersiz eğitimlerine de ilgi yoğun oldu.
Ünsal: sağlıklı yaşamın temel taşı akciğerler
27 Eylül’de Ankara Büyükşehir Belediyesi Konferans Salonu’nda gerçekleşen etkinlikte konuşan Ankara Büyükşehir Belediyesi Sağlık İşleri Daire Başkanı Mustafa Ünsal, şunları söyledi: “Dünya genelinde her gün milyonlarca insan solunum yolu hastalıklarından olumsuz yönde etkilenmekte. Akciğer sağlığı sağlıklı bir yaşamın temel taşlarından biridir ve yaşamımızın en her anında nefes almanın neden değerli olduğunu bizlere hatırlatmaktadır. Ankara Büyükşehir Belediyesi olarak, halkımızın akciğer sağlığını korumak ve geliştirmek amacıyla çeşitli projeleri hayata geçirdik ve geçirmeye de devam ediyoruz. Hava kirliliği gibi akciğer sağlığını tehdit eden unsurlara karşı verdiğimiz mücadele belediyemizin öncelikleri arasında yer almakta. Farkındalık kampanyaları, ücretsiz sağlık taramaları ve eğitim faaliyetleriyle vatandaşlarınızı bilgilendiriyoruz. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında yer alan iyi sağlık ve refah ilkesi kapsamında sigara bırakma programlarımız, hava kalitesini iyileştirme çalışmalarımız ve akciğer hastalıklarının erken teşhisi için sunduğumuz ücretsiz hizmetler Ankara halkının sağlıklı bir yaşam sürmesi attığımız adımlardan birkaçı. Tüm vatandaşlarımızı akciğer sağlığını koruma konusunda daha duyarlı olmaya, risk faktörlerinden uzak durmaya ve düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmemeye davet ediyoruz.”
Akçay: haydi büyükler aşıya
Etkinlikte konuşan Prof. Dr. Şule Akçay, aşılarla ilgili tüm dünyada “infodemi”, yani bilgi kirliliği olduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi: “Akciğer sağlığının korunmasında erişkin aşılaması büyük önem taşıyor. Ölümle sonuçlanabilecek birçok hastalık günümüzde aşı ile önlenebiliyor. Kronik solunum yolu hastalıkları tüm dünyada başlıca ölüm nedenlerinden biri. Mevsimsel grip (influenza), küresel olarak her yıl 1 milyar kişiyi etkileyebilen yaygın bir viral enfeksiyon. Aşılar, KOAH, astım, pnömoni, grip ve COVID-19 gibi hastalıkların önlenmesinde de kritik rol oynuyor. Bu nedenle ben “Haydi büyükler aşıya” çağrısı yapmak istiyorum. Aşılama, toplum sağlığını koruma ve ülke ekonomilerinin sağlık yükünü hafifletme konusunda en etkili halk sağlığı müdahalelerinden biri.”
Aşılar ve özellikle de COVID aşıları konusundaki iddiaları da bilimsel veriler ışığında yanıtlayan Akçay, “COVID-19 pandemisi, modern aşı teknolojilerinin ve küresel sağlık politikalarının bu tür krizlerle mücadelede ne kadar etkili olabileceğini bir kez daha kanıtladı. Tüm asılsız iddiaları bir tarafa bırakıp, erişkin aşılaması konusunda bilinçlenmeliyiz” diye konuştu.
Köktürk: hava kirliliği önemli bir sorun
Prof. Dr. Nurdan Köktürk, hava kirliliğinin solunum sağlığına etkileri konusundaki güncel durumu paylaştığı sunumunda, şu uyarılarda bulundu: “Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, havadaki partikül miktarını ölçen PM2,5 değerinin yıllık ortalama 5 mg/m3, PM10 değerinin ise yıllık 15 mg/m3 olması gerekiyor. Türkiye’de ölçüm yapılabilen illerde PM2,5 ve PM10 değerleri DSÖ’nün belirlediği referans değerlerinin üzerinde. Türk Toraks Derneği tarafından yapılan araştırma ortaya koydu ki, PM2,5 açısından en fazla hava kirliliğinin olduğu iller, Gaziantep, Osmaniye, Iğdır, Sakarya ve Düzce olarak belirlendi. PM10 yıllık ortalama değerleri analiz edildiğinde ise limit değerin 4-5 katına ulaşan beş il ise Malatya, Osmaniye, Muş, Hakkâri ve Iğdır olarak tespit edildi. Hava kirliliği, insan sağlığını etkileyen en önemli küresel tehditlerin başında geliyor. Küresel düzeyde ölümlerin yüzde 24’ü çevre ile ilişkili ve KOAH, astım, akciğer kanseri, solunum enfeksiyonları gibi hastalıkların yanında istemik kalp rahatsızlıkları ve inme gibi hastalıklar hava kirliliğinin sebep olduğu başlıca hastalıklar arasında yer alıyor. Hava kirliliğinin önüne geçebilmek için de özellikle hava kirliliği tespitinin doğru yapılması, hava kalitesi izleme istasyonlarının sayısının artırılması, bu istasyonlarda PM2,5 ve PM10 gibi hava kirleticilerinin ölçümlerinin yeterli yapılması, yöneticilerin hava kirliliği konusunda ciddi önlemler alması ve uluslararası anlaşmaların gereğini yapmaları büyük önem taşıyor.”
Esendağlı: hedef solunum hastalıkları
kaynaklı ölümleri 3’te 1 azaltmak
Türkiye Ulusal Solunum Koalisyonu Genel Sekreteri Dorina Esendağlı da Koalisyon’un kuruluş amaçları konusunda katılımcılarla şu bilgileri paylaştı: “Solunumsal hastalıkların gelişimini önleme, erken tanı, uygun ve erişilebilir tedavi, yeni bakım modelleri, solunum sağlığı ile ilgili araştırmalara destek ve sorumlu liderliği içere solunum stratejilerini oluşturmak amacıyla harekete geçtik. Hedef 2030 sonunda solunum hastalıkları kaynaklı ölümleri 3’te 1 oranında azaltmak.”
Katılımcılardan gelen soruların yanıtlanmasıyla sona eren seminerin ardından gün boyu ücretsiz gerçekleşen solunum testleriyle de erken teşhisin önemine dikkat çekildi.
Tusk: farkındalık çalışmalarımız sürecek
Türkiye Ulusal Solunum Koalisyonu Koordinatörü Prof. Dr. Aylin Özsancak Uğurlu ve Koordinatör Yardımcısı Prof. Dr. Sevinç Sarınç, etkinlik sonrası bir değerlendirme yaptı. Uğurlu, şunları söyledi: “Geçen sene ilkini İstanbul’da yaptığımız etkinliğimizi bu yıl Ankara’da geniş bir katılımla gerçekleştirdik. Solunumsal hastalıkları ve hava kirliliği arasındaki bağlantıyı bilimsel verilerle ortaya koyduk, aynı zamanda erişkin aşılamasının hayati önemine dikkat çektik. Koalisyon olarak bir kez daha hatırlatmak isteriz ki, solunum hastalıkları kaynaklı ölümler önlenebilir.”
Koordinatör Yardımcısı Prof. Dr. Sevinç Sarınç ise şu mesajı verdi: “Ankara’daki bu etkinlikle akciğer sağlığını iyileştirmeye yönelik hedef ve bilgimizi halkımızla paylaştık. Akciğerlerimizin genel sağlığımız için önemini bir kez daha hatırlattık. “Herkes için temiz hava” vurgusu yaptık ve aşılar konusunda en fazla merak edilen konuları yanıtlama fırsatı bulduk. Halkımıza ücretsiz solunum testleri yaparak erken teşhisin hayatiliğini vurguladık. Türkiye Ulusal Solunum Koalisyonu olarak farkındalık çalışmalarımız önümüzdeki dönemde de sürecek.”
