Sağlığın gelecek vizyonunu net görebilmek için güzel bir yazı:
Tıbbın geleceği yapay zekâda. Üstelik bu gelecek, tahmin ettiğinizden daha yakın. Bu yazıda okuyacağınız yapay zekâ ile geliştirilmiş 12 farklı ürün veya uygulamanın hayatımıza girmesi an meselesi.
Yapay zekâ araştırmacısı Dr. Greg Corrado, TedMed Conference etkinliğinde sahneye çıktığında tıp profesyonellerine söylediği şu sözlerde gayet samimiydi: “Tanı veya tedavi kararı alırken yapay zekâyla ortak çalışan doktorlar, iyileştirici güçlerinin geçen 100 yıla göre çok daha geliştiğini görecekler.” Google Artificial Intelligence’ın başlıca araştırmacılarından biri ve makine öğrenimi uzmanı Corrado, sözlerine şöyle devam ediyor: “Bugün medikal alanda çalışmak, enformasyon kasırgasıyla baş etmek demek. Yapay zekâ (ve makine öğrenimi), bu data canavarını terbiye etmek ve bunu doğru ölçümleyerek taleple buluşturmak için elimizdeki en iyi fırsat.”
Kulağa bilim kurgu gibi mi geliyor? Sadece hastaneler değil, araştırmacılar ve tıp okulları da Microsoft, Apple, IBM, Google, Intel ve GE gibi teknoloji firmalarıyla çalışıyor. Şirketler medikal kayıtları sınıflandırmak, tedavileri belirlemek, zehirlenmeleri 12 saat gibi kısa bir sürede teşhis etmek ve hatta kimin bir sonraki doktor randevusunu kaçıracağını öngörebilmek için algoritmalar yaratıyorlar. “Cloud tabanlı”, “derin öğrenme” teknolojisi MR sonuçlarını incelemede de kullanılıyor ki bu sayede dolaşım sağlığı değerlendiriliyor ve kalp rahatsızlıkları en iyi radyoloğun söyleyebileceğinden daha hızlı ve daha kesin şekilde görülebiliyor.
Tıpta yapay zekânın kullanımı henüz emekleme döneminde olsa da, şimdiden uygulanan 12 yapay zekâ temelli teknolojiyle sağlığınız hakkında daha çok bilgiyi daha hızlı ve güvenilir şekilde öğrenmeniz mümkün.
SENSELY
İtiraf edin, her zaman size özel bir hemşireniz olsun istediniz. Belki bir sonraki ameliyatınızdan sonra, Molly adındaki interaktif sanal sağlık asistanı size evinizde refakat edecek. Uygulama üzerindeki avatar semptomları kontrol ediyor, medikal cihazlardaki ve giyilebilir sağlık ekipmanlarındaki verileri alıp işleyebiliyor ve sonraki muayeneler için randevu alabiliyor. Mesaj yazmanıza gerek kalmadan Molly ile konuşuyorsunuz ve tüm bilgileriniz doktorunuzun incelemesi için sağlık dosyanıza otomatik olarak işleniyor.
KİM İÇİN? Takip ve gözlem altında olması gereken ama bunun gereklerinden kaçan insanlar için kurtarıcı.
WOEBOT
Terapiden kaçıyor musunuz? Akıl sağlığınız hakkında konuşmaktan hoşlanmıyor musunuz? Stanford klinik araştırma psikoloğu Dr. Alison Darcy tarafından yaratılan Woebot adlı “sohbet robotu,” gündelik kısa sohbetler, ruh hali çizelgesi, komik videolar ve Facebook Messenger aracılığıyla kelime oyunlarıyla ruh durumunuzu dengelemeyi ve kendiniz hakkında daha çok şey öğrenmenizi hedefliyor. Woebot zamanla tepkilerinizi öğreniyor ve daha spesifik reaksiyonlar vermeye başlıyor. 2017 yılında yapılan bir çalışmada, kullanıcılar 2 haftalık süre içinde Woebot ile yaptıkları ortalama 12 seansın sonunda depresyon ve anksiyete semptomlarında belirgin bir düşüş deneyimledi.
KİM İÇİN? Terapiye gitmeye gönülsüz olanlar için.
AİCURE
Reçeteli ilaçların dozunu fazla ya da eksik almak, iyileşme sürecini baltaladığı gibi yaşam tehlikesi yaratacak sonuçlar da doğurabilir. AiCure, akıllı telefon kamerası ve yapay zekâ kullanarak ilaçlarınızı alıp almadığınızı kontrol ediyor. Klinik testlerle desteklenen bu uygulama, önce yüz tanıma teknolojisiyle hastanın kimliğini, ardından şekline ve rengine göre kullanılan ilacın türünü tespit ediyor ve bir doktora onay mesajı gönderiyor. Ayrıca günlük ilaç hatırlatma servisi de mevcut.
KİM İÇİN? Çok yoğun, çok dalgın ve unutkan insanlar ve yaşlı anne-babasının bakımını uzaktan takip etmek durumunda olanlar için.
SEMANTİC SCHOLAR
Eğer yaşamınızı baştan sona değiştirecek bir hastalık teşhisi konduysa, en etkili ve doğru tedavi seçenekleri konusunda bilgilenmeniz gerekir. Google işe yaramaz. Bu yapay zekâya dayanan arama motoru, 40 milyonun üzerinde hakemli (bilimsel) derginin veri tabanını tarıyor ve sizin durumunuzla en ilgili ve en çok alıntı yapılmış olan incelemeyi seçiyor. Ardından ne kadar yararlı ve etkili olabileceğine göre bağlantılar kuruyor. Bu arama motorunun uzun vadeli hedefi, makinenin zekâsını araştırmalar arasındaki noktaları birleştirmek ve gözden kaçırılabilecek tedavileri tanımlamak için kullanmak.
KİM İÇİN? En güncel araştırmalardan elde edilen güvenilir sağlık bilgileri öğrenmek isteyenler için.
ARTAS ROBOTİC HAİR RESTORATİON
Mevcut saç ekimi yöntemleri epey zahmetli olabiliyor: Başın saçlı bölgesinden manuel yöntemlerle alınan saç telleri, seyrek saçlı veya saçsız bölgelerine ekiliyor. Yapay zekâ ile çalışan bu robot, cerrahlara ekim için en iyi saçların seçimi ve transferi konusunda asistanlık yapıyor. Bu da daha hızlı iyileşme ve tedavi sonunda daha doğal bir görünüm anlamına geliyor.
KİM İÇİN? Parası olup saçı olmayan erkekler için.
HEARTFLOW
Damar içine radyo-opak boya maddesi verilerek anjiyografi çekilmesi yerine, Heartflow yönteminde, doktorlar kalp hastalıklarında bilgisayarlı tomografi, bilgisayarda üretilmiş kan dolaşımı ve derin öğrenme algoritmaları ile kalbin üç boyutlu haritasını çıkarmak gibi girişimsel olmayan yöntemlerle teşhis koyuyorlar. ABD’de hâlihazırda kullanılan bu yapay zekânın, damar tıkanıklığı ve kan dolaşımına dair detaylı analizlerle, girişimsel anjiyografi işlemlerinde yüzde 80 oranında azalma ve toplam sağlık harcamalarında yüzde 25’lik bir tasarruf yarattığı görüldü. Dahası, konvansiyonel koroner anjiyografi yüzde 65 oranında kesinlik sunarken, Heartflow bu sayıyı yüzde 86’ya çıkarıyor. ABD’de bile henüz 40 hastanede kullanılan bu yöntemin hızla dünya çapında yaygınlaşması bekleniyor.
KİM İÇİN? Kapsamlı bir kalp hastalığı teşhisine ihtiyaç duyan kişiler için.
BUTTERFLY İQ
Doktorlar, ultrason cihazına ve sonuçlarına ulaşmaları zaman aldığından, sıklıkla teşhis koymayı ertelerler. Örneğin, böbrek taşı şikâyetiyle doktora başvurduysanız bekleme süreci size işkence gibi gelebilir. Pantolon cebine sığabilecek boyuttaki ultrason tarama cihazı Butterfly iQ, iPhone’a bağlanabiliyor ve yapay zekâ, doktorun sonuca hemen ulaşmasını sağlıyor. Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi, yapay zekâyla çalışan cihazın 13 farklı tarama yapabildiğini onayladı. Hastaların kullanmasına izin verilmiyor ancak bu yıl içinde acil servislerde kullanılmaya başlanacak.
KİM İÇİN? Ultrason ve istatistiğe ihtiyaç duyan herhangi bir sağlık hizmetleri uzmanı için.
WATSON FOR ONCOLOGY
Kanser vakalarıyla uğraşan doktorların bir tedavi planı geliştirmeleri bazen haftalar alabiliyor. IBM’in ürettiği Watson for Oncology, Memorial Sloan Kettering Cancer Center uzmanlarının desteğinin yanı sıra 300 tıp dergisini, 200 çalışma kitabını ve yaklaşık 15 milyon araştırma sayfasını tarayarak, hastanın semptomları, genetik yapısı ve aile geçmişini de hesaba katarak kişiye özel bir tedavi planı çıkarıyor. Üstelik bunu sadece dakikalar içinde yapıyor.
KİM İÇİN? Gerçek bir duyarlılık ile yapay zekâ özelliklerinden aynı anda faydalanmak isteyen kanser hastaları için.
