Uzun vadeli kültür deneylerinde, ekip, -şimdiye kadar- yağ hücresine dönüşen kanser hücrelerinin tekrar meme kanseri hücresine dönüşmediğini gözlemledi.
- Gürkan Akçay
- Boğaziçi Üniversitesi – Editör / Yazar
Bilim insanları, insan meme kanseri hücrelerini yağ hücrelerine dönüştürebilmeyi başardılar. Her ne kadar henüz ilk adımlardan birisi de olsa, araştırma ekibi bu beceriyi gerçekleştirmek için kanser hücrelerinin metastazının garip bir yolunu keşfetti.
Parmağınızı kestiğinizde ya da bir fetusta organlar gelişirken, epitel hücreleri kendilerine daha az benzemeye başlar ve mezenşim denilen bir kök hücre tipine dönüşür. Bu hücreler daha sonra vücudun ihtiyaç duyduğu hücrelere dönüşür. Bu süreç, epitelyal-mezenşimal geçiş (EMT)olarak bilinir ve bir süredir de kanser hücrelerinin vücutta yayılmak ve metastaz yapmak için hem bunu hem de tam tersi olan mezenşimal-epitelyal dönüşümü (MET) kullandığı biliniyor.
14 Ocak’ta (2019) Cancer Cell‘de yayımlanan çalışmada, araştırma ekibi, insan meme kanserinin agresif formunun nakil edildiği fareler üzerine yoğunlaştı. Araştırmada, hem bir diyabet ilacı olan roziglitazon ve hem de trametinib isimli bir kanser tedavisi uygulanarak fareler tedavi edildi.
Kanser hücreleri yukarıda bahsedilen geçiş yollarından (EMT ve MET) birini kullandığında, bu ilaçlar sayesinde, hücreler; adipogenez denilen bir süreçle yayılmak yerine kanser hücrelerinden yağ hücrelerine dönüştü. Araştırmada elde edilen sonuçlar; hastaya özel bir ortamda, roziglitazon ve trametinibin bir arada uygulandığı bir terapinin; özel olarak kanser hücrelerinin artan plastisitesini hedeflediğini ve bu hücrelerin adipogenezine neden olduğunu gösteriyor. Her ne kadar her kanser hücresi yağ hücresine dönüştürülememiş olsa da, adipogenez sürecinde olanların tekrar geriye dönmediği görüldü.
Öte yandan, EMT sürecindeki meme kanseri hücreleri, yalnızca yağ hücrelerine dönüşmekle kalmadı aynı zamanda da çoğalması tamamen durdu. Uzun vadeli kültür deneylerinde, ekip, -şimdiye kadar- yağ hücresine dönüşen kanser hücrelerinin tekrar meme kanseri hücresine dönüşmediğini gözlemledi.
Peki bu yöntem nasıl işe yarıyor?
Bir ilaç olarak trametinib, hem hücrelerin geçiş sürecini — kök hücrelerine dönüşen kanser hücreleri gibi– hem de bu kök hücrelerin yağ hücrelerine dönüşümünü artırır. Roziglitazon ise daha az önemlidir, ancak trametinib ile kombine edildiğinde, bu kombinasyon kök hücrelerin yağ hücrelerine dönüşümüne yardımcı olur. Araştırma makalesinde, roziglitazon ve trametinib kombinasyonunu içeren adipogenik farklılaşma terapisinin, meme kanserinin çeşitli klinik öncesi fare modellerinde; kanser hücresi istilasını, yayılmasını ve metastaz oluşumunu etkin bir biçimde engellediğine değiniliyor.
Yukarıdaki görsel bu süreci gösteriyor. Soldaki görselde, yeşil floresan protein ile işaretlenmiş kanser hücrelerini ve normal kırmızı yağ hücrelerini görüyorsunuz. Sağdaki görselde ise, kırmızı yağ hücreleriyle birleşmiş yeşil proteinle işaretlenmiş kanser hücrelerinin birleşimi olan kahverengi renkteki yağ hücrelerine dönüşmüş kanser hücrelerini görüyorsunuz.
Heyecan verici olan ise, bu iki ilacın da FDA onayı bulunuyor olması. Böylelikle, bu tip bir tedavi biçimi, klinik denemelerde, insanlar üzerinde kolaylıkla uygulanabilir. Farelerde test edilmiş birçok tedavinin klinik deneme aşamasına geçmediğini veya başarısız olduğunu biliyoruz, ancak bu durumun insan kanser hücrelerinde işe yarama ihtimalinin bulunması umutları daha da artırıyor.
Öte yandan, araştırma ekibi, bu tedavinin kemoterapi ile birlikte çalışıp çalışmayacağını ve diğer kanser türlerine uygulanıp uygulanmayacağını araştırmayı sürdürüyor. Gelecekte, bu yenilikçi terapötik yaklaşım, hem primer tümör büyümesini hem de ölümcül metastaz oluşumunu engellemek için konvansiyonel kemoterapi ile kombinasyon halinde kullanılabilir.
Tedavinin deneysel meme kanseri metastazı üzerindeki baskılayıcı etkisinin ve dolayısıyla IV. evre meme kanserindeki potansiyelinin klinik değerlendirmesi, ileri klinik öncesi modellerde, kemoterapi ile destekleyici kombinasyonları gerektirecektir. Ancak tedavinin klinik öncesi etkisini incelemek için FDA onaylı ilaçlar kullanıldığından, klinik bir dönüşüm mümkün olabilir.
https://bilimfili.com
“Meme Kanseri Hücreleri Yağ Hücrelerine Dönüştürülerek Yayılması Durduruldu”
bilimfili.com/meme-kanseri-hucreleri-yag-hucrelerine-donusturulerek-yayilmasi-durduruldu
