Yeni bir bilimsel araştırmaya göre, anestezik ksenon gazı travmatik beyin yaralanmalarıyla ilgili hasarı uzun süreli olarak önleyebiliyor. Imperial College London ve Johannes Gutenberg Üniversitesi Mainz’den araştırmacılar beyin hasarı gören farelere birkaç saat içinde ksenon verildiğinde, doku hasarını engelleyerek uzun süreli kognitif problemleri engelleyebildiklerini gösterdi.
Oğuz Sezgin/ Gerçek Bilim
Ksenon, onlarca yıldır anestezide kullanılan bir soygazdır. Daha önce yapılan bir araştırmada bu gazın kontrollü kortikal darber almış hayvanlar üzerinde nöro koruyucu bir etkisi olduğu gösterilmişti. Son araştırmada ise ksenonun travmatik beyin hasarı(TBI- traumatic brain injury) karşısındaki nöro koruyucu kapasitesi araştırılmak istendi.
Araştırmada üç hayvan kontrol grubu kullanıldı: Beyin hasarlı plasebo gazlı grup, beyin hasarlı ksenon gazı verilen grup ve travmatik beyin hasarı olmayan grup. 20 ay boyunca takip edilen testler sayesinde araştırmacılar ,ksenon tedavisinin uzun süreli beyin hasarını azalttığını gözlemleyebildi ve sonuçlar inanılmaz derecede umut verici gözüküyor. Ksenon gazıyla tedavi edilmeyen beyin hasarlı hayvanların , uzun süreçte beyin hasarı geliştirdiği gözlenirken, ksenonla tedavi edilen hayvanlar uzun süreli bilişsel bozukluklardan korundu. Ksenon tedavisi gören grup,sağlıklı grupla aynı ömre sahip oldu. Ksenon grubundaki hayvanlar öldükten sonra yapılan incelemelerde ksenon tedavisinin uzun süreli beyin enflamasyonunu azalttığını ve hippokampüsteki nörodejenerasyonu azalttığını gözledi.
“Öyle görünüyor ki ksenon farklı yollarla etki ediyor, ancak beyin dokusu üzerindeki koruyucu etkilerini açıklamak için en olası mekanizmalardan biri, beyin hasarı sonrası aşırı aktive olan NMDA reseptörleri olarak bilinen beyindeki reseptörleri engellemektir,” diye açıklıyor araştırmanın baş yazarı Rita Campos-Pires.
Heyecan verici bu yaklaşımla akut travmatik beyin hasarını izleyen kısa süreli periyotta hastalara ksenon verilerek, travmanın neden olduğu travmatik hasar engellenebilir. Ekip ksenonun yararlı etkilerini görmek için beyin hasarını izleyen 3 saat içinde gazın verilmesi gerektiğini belirtiyor.
Araştırmacılar bu tedavi sayesinde hastaların 80li yaşlarına kadar bilişsel bozunmayı engelleyerek, insanlarda hayatta kalma oranını arttırmak istiyorlar. Araştırma British Journal of Anaesthesia dergisinde yayınlandı.
Kaynak: King’s College London
