Araştırmanın akıllı şehri CURIOCITY’nin Türkiye genelinde kantitatif mobil anket olarak gerçekleştirdiği “Türkiye’nin COVID-19 ile Sınavı Araştırması”her 10 kişiden 9’unun virüsün yayılma hızını kesmek için sokağa çıkma yasağını istediğini gösterdi.
Geleneksel araştırma yöntemlerini yeni nesil teknolojilerle harmanlayan “araştırmanın akıllı şehri” CURIOCITY Araştırma ve Danışmanlık Şirketi operasyon iş ortağı Diyalog Araştırma ile Türkiye’nin COVID-19 ile sınavını anlamak için ikinci araştırmasını tamamladı. 3-5 Nisan 2020’de, Türkiye temsili, 81 ilde 15 yaş ve üzeri 4140 birey ile mobil anket ile gerçekleştirilen dev araştırmaya göre, her 10 kişiden 9’u “virüsün yayılmasını önlemek için sokağa çıkma yasağı olmalı” görüşünü benimsiyor.
Son 1 haftada, her 3 kişiden 1’i en az bir kez evden dışarı çıktığını belirtiyor.
%34 son bir hafta içerisinde evden hiç çıkmadığını belirtirken, %66’lık çoğunluk en az bir kez veya daha fazla dışarı çıktığını söylüyor. Kadınlar arasında son bir haftada evden çıkmama oranı %44’e yükselirken, erkekler arasında ise dışarıya çıkanların oranı %77’ye dayanıyor. Evden çıkanlara bir hafta içerisinde kaç kez dışarı çıktıkları sorulduğunda, yine erkeklerin hemen her gün (haftada ortalama 7 kez), kadınların ise ortalama 3 kez evden çıktıkları görülüyor.
Evden çıkmış olan 2724 kişiye dışarı çıkma nedenleri sorulduğunda;
- En çok market, eczane alışverişi için evden çıkıldığı belirtiliyor, %61. Alışveriş için dışarı çıkma oranı kadınlarda %73’e dayanıyor.
- İş nedeniyle evden çıkma ikinci sıradaki neden, %39. Evden çıkan erkekler arasında işe gidenlerin oranı %53’e çıkarken, kadınların %22’si iş nedeniyle dışarıya çıktığını belirtiyor.
- Ekmek, gazete almak gibi daha kısa mesafede yapılan alışverişler üçüncü neden olarak belirtiliyor, %25.
- Diğer bir neden ise, araştırmanın maaş döneminde yapılması ile de ilişkili olarak, %16’lık bir kesimin banka-fatura işlemleri için dışarı çıkması olarak görülüyor.
- Nedenler arasında “hava almak” %9 ya da “yürüyüş, spor” %4 oranları ile geride kalıyor.
Mart’tan Nisan’a geçişte seyahat eden ya da planlayanlar oranlarını koruyor; %5.
22 Mart 2020’de ilk yapılan araştırmada seyahat eden/etmeyi planlayan %6’lık bir kesim olduğu görülmüştü. Nisan başında yapılan ikinci araştırma da korona virüs salgını sonrasında, yaşadığı yerden başka bir yere (memleketine ya da yazlık evine) seyahat gerçekleştirdiğini belirtenlerin %5 oranında olduğunu işaret ediyor. Önümüzdeki günlerde seyahat planı yapma konusunda ısrar edenlerin de aynı oranda olduğu dikkat çekiyor, %5.
Dışarıya çıkanlar en sık kolonya, dezenfektan ile korunduklarını belirtiyorlar, %70.
Dışarı çıktığında virüsten korunmak için en az bir yönteme başvuranların oranı %87.
- Herhangi bir önlem almayanlar kadınlar arasında %11 iken, erkeklerde bu oran %16’ya yükseliyor.
- Araştırma Nisan’ın ilk haftasında dışarıya çıkan her 2 kişiden 1’inin maske kullandığını ortaya koyuyor. Maske kullanımı, kadınlarda ve 35 yaşın üzerindeki yetişkinlerde %55 ve üzerine çıkıyor.
Maskenin nasıl kullanıldığı sorulduğunda, kullananların %51’i maskeyi eve dönene kadar hiç çıkartmadıklarını belirtiyorlar. Kadınlar arasında bu davranış %62’ye yükselirken erkekler arasında %38 ile sınırlı kaldığı görülüyor. Diğer %49 maskeyi zaman zaman çıkardığını söylüyor, aynı maskeyi tekrar takanlar ve yenisi ile değiştirenler yarı yarıya.
- Eldiven kullananlar toplum genelinde %37 oranında. Eldiven kullanımı kadınlar arasında %42’ye, 55 yaş ve üzerindekiler arasında da %45’e yükseliyor.
Dikkatli kullanılması ve çıkarılması konusunda uzmanların uyarıda bulunduğu eldiveni nasıl kullandıkları sorulduğunda; eldiven kullananların %58’i insan trafiğinin yoğun olduğu market, ulaşım gibi alanlardan sonra eldiveni değiştirdiklerini belirtiyorlar. %42 ise taktığı eldiveni eve dönene kadar çıkarmadığını söylüyor.
Türkiye sokağa çıkma yasağını gerekli görüyor, %90.
Sokağa çıkma yasağına dair fikirleri sorulduğunda, toplumun büyük bir kesiminin virüsün yayılımını engellemek üzere sokağa çıkmaya kısıtlama getirilmesini istediği görülüyor; %66 ülkenin tamamında sokağa çıkılmamalı görüşünde iken, %14 büyük ölçekte bölgesel kısıtlamayı uygun buluyor. Kendi şehrinde sokağa çıkma yasağı olmasını isteyenler %5 oranında, bölgesel yasağın küçük ölçekte olmasını isteyenler ise %4 seviyesinde.
- Ülkenin tamamında sokağa çıkışın yasak olmasını dileyenler kadınlarda %70’e ve 15-34 yaşları arasında %72’ye çıkıyor.
- Büyük ölçekte bölgesel yasaklar yönünde görüş belirtenler ise, 45 yaş ve üzerindekilerde %20’ye ulaşıyor.
3 kişiden 2’sinin evinde bulunan yiyecek, içecek ve temel ihtiyaç malzelemesi en fazla 1 hafta için yeterli.
Evde bulunan yiyecek, içecek ve temel ihtiyaç malzemelerinin ne kadar süre yeterli olacağı sorulduğunda;
- Halkın %14’ünün evdeki stoğu 1-2 günlük, %16 da evde bulunan ürünlerin 3-4 gün yeterli olacağını söylüyor. Evdeki ürünler ile 5-7 gün idare edebileceklerini söyleyenler ise %36. Toplamda; %66’nın en fazla 1 haftalık stoğu olduğu dikkat çekiyor.
- Evindeki stoğun daha uzun süre yeterli olacağını belirten %34’lük kesimin içinde; %20 iki haftalık stoğu olduğunu söylüyor, geri kalan %14 ise bir ay ya da daha uzun bir süreye hazırlıklı olduklarını belirtiyorlar.
- Sosyo-ekonomik sınıflar arasında evde stoğun yeterli olduğu süre açısından anlamlı farklılıklar ortaya çıkıyor. En düşük sosyo-ekonomik sınıfın %26’sı 1-2 günlük tedariği olduğunu belirtirken, en üst sosyo-ekonomik sınıfta 15 günden daha uzun bir süreye hazırlıklı olma oranı %40’ı buluyor.
