9 Haziran 2020. ECDC: Stockholm; 2020.
Önerilen alıntı: Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi(ECDE) TEKNİK RAPORU
© Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, Stockholm, 2020
Çeviren:Dr.İLKNUR GÜREL,Haziran.2020
Bu dokümanın kapsamı
Bu belge, AB / AEA’daki sağlık hizmeti sunucularına COVID-19 enfeksiyonunu önleme ve kontrol konusunda rehberlik sağlar.
Hedef kitle
AB / AEA ve Birleşik Krallık’ta Pratisyen hekim (AH) ofislerinde, birinci basamak kliniklerinde, dişçi muayenehanelerinde / kliniklerde ve eczanelerde sağlık çalışanları
Arka fon
9 Haziran 2020 tarihi itibariyle, AB / AEA ülkeleri[1]. ve Birleşik Krallıkta [2].1.444.710 COVID-19 vakası ve 169.207 ölüm rapor edilmiştir [3].
Şimdiye kadar bildirilen COVID-19 vakaları hakkında ayrıntılı bilgi, ECDC web sayfasında mevcuttur.
Çevrimiçi olarak (ECDC , WHO ) ve en son ECDC Hızlı Risk Değerlendirmesinde daha güncel hastalık geçmişi bilgileri mevcuttur.
Enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü (IPC) uygulamaları sağlık hizmetlerinin işlevinin korunmasında her düzeyde hizmet sunmakta ve korunmasız nüfus üzerindeki etkilerini azaltmakta kritik öneme sahiptir.
Her ne kadar olası COVID-19 vaka yönetimi genellikle belirli sağlık tesisleri için ulusal politikalar tarafından yönlendirilse de şu anda çoğu AB / AEA ülkesinde ve Birleşik Krallık’ta bulaşıcılık yaygın olduğundan GP’ler, diş hekimleri ve eczacılar gibi toplumların COVID-19’a maruz kalma riski vardır.
Çoğu durumda, SARS-CoV-2 de dahil olmak üzere koronavirüsler kişiden kişiye normal konuşma sırasında veya öksürme ve hapşırma sırasında üretilen büyük solunum damlacıkları ile inhalasyon veya mukozal yüzeylerde birikme şeklinde bulaşır.
Koronavirüslerin iletiminde yer alan diğer yollar arasında kontamine olmuş fomitler (örneğin sık dokunan yüzeyler) ve aerosol jenerasyon prosedürleri (AGP’ler) sırasında üretilen aerosollerin solunması sayılabilir. Viral RNA, nadir de olsa kan örneklerinde de tespit edilmiştir, ancak kan ile temas yoluyla bulaşma kanıtı yoktur[4]. SARS-CoV-2 için bulaşmada damlacık, fomit ve aerosolün göreceli rolü ve virüsün hastalığın farklı aşamalarında bulaşabilirliği kısmen belirsizdir.
Hafif veya hiç semptomu olmayan kişilerin COVID-19’un yayılmasına katkıda bulunduğuna dair kanıtlar artmaktadır [5,6].
Laboratuvar onayı sırasındaki asemptomatik enfeksiyon birçok ortamdan bildirilmiştir [7-10].
Belçikada tüm uzun süreli bakım tesislerinde 143.393 sakin ve 139.409 sağlık çalışanının sistematik olarak taranması (19 Mayıs 2020 itibariyle), 8.780 RT-PCR pozitifinin % 75’i nazofaringeal örneklemede asemptomatikti [11].Bu vakaların bazıları enfeksiyonun daha sonraki bir aşamasında bazı semptomlar geliştirdi, ancak semptom geliştirecek vakaların oranı henüz tam olarak anlaşılamamıştır [12,13]. Ayrıca asemptomatik kalan ancak tüm laboratuvar süresi boyunca saptanabilir viral RNA dökülmesi ile izlenen vaka raporları var . Yakın tarihli bir derlemede, asemptomatik kalan pozitif vakaların oranı,% 16 idi(% 6 ila% 41 aralığında )[14]. Ayrıca vakalarda kaynak hastada semptomlar geliştirmesinden 1-3 gün önce meydana geldiği pre-semptomatik bulaşma bildirilmiştir [15].T üm transmisyonlardan presemptomatik iletim oranı, matematiksel modelleme yoluyla kontrol önlemleri varlığında% 48 ila% 62 arasında çıkarılmıştır [16]. COVID-19’un a- ve pre-semptomatik olarak iletilmesinin önemi nedeniyle DSÖ, COVID19’un toplumla iletimi olan alanlarda, klinik sağlık çalışanlarının ve toplum alanlarında çalışan bakıcılar dahil tüm sağlık çalışanlarının tüm vardiya boyunca rutin aktiviteleri sırasında sürekli tıbbi maske takılmasını tavsiye ediyor[23].
Ayrıca, aerosol jenerasyon prosedürleri (AGP’ler ) hariç, yüz filtreleme parçası (FFP) solunum korumalarının (sınıf 2 veya 3) diğer koronavirüslere ve diğer solunum virüslerine (grip gibi ) karşı tıbbi yüz maskelerinden daha iyi koruma sağlayıp sağlamadığı belirsizdir [17,18]. Bu nedenle,KKD ın yaygın toplum bulaşı durumunda kullanılması ve KKD’nin yetersizliği konularına rasyonel bir yaklaşım FFP2 / 3 solunum maskelerinin AGP’ler gibi daha yüksek bulaşma riski bulunan bakım faaliyetleri için öncelikli olmasını gerektirir.
Genel Enfeksiyon Önleme ve Kontrolü
Rehberlik
Aşağıdaki önlemler toplumda çalışan tüm sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından dikkate alınmalıdır.
Eğitim
General Pratisyen hekim muayenehanelerinde, dişhekimleri / kliniklerinde ve eczane ortamlarında çalışan tüm personel aşağıdaki konularda bilgilendirilmeli ve eğitilmeli:
– el hijyeni uygulamaları;
– solunum hijyeni uygulamaları;
– kişisel koruyucu ekipman (KKD) kullanımı;
– fiziksel mesafe kuralları;
-temizlik ve dezenfeksiyon uygulamaları;
-COVID-19 semptomları (öksürük, ateş, boğaz ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik, nefes darlığı,ishal, bulantı ve kusma, tat ve / veya koku kaybı);
-CO COVID-19 ile ilgili tüm dahili prosedürler;olası vaka tanımlanmasında izlenecek prosedürler (onaylanmış / olası durumlarla şüpheli olmayanların ve personelin temastan kaçınması için yollar
– semptomatik olduğunda kendi kendine izolasyon kuralları.
-Yukarıdaki konularda tüm personel için tazeleme eğitimi ;özellikle yeni personel için eğitim
Enfeksiyondan Korunma ve Kontrol Önlemleri
– Grup uygulamalarında ve toplum sağlığı merkezlerinde enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri (IPC) için sorumlu bir kişi atanmalı ;COVID19’un önlenmesi ve yönetimi için prosedürler geliştirilmeli ve personel tarafından erişilebilir hale getirilmelidir.
-En son önerilere / kanıtlara uygun olarak prosedürleri güncellemek için bir mekanizma ve tüm personeil güncel tutmak için bir iletişim prosedürü oluşturulmalı
-Cam veya plastik paneller takılmalı, örn. eczane tezgahlarında, resepsiyon masalarında veya konsültasyon odalarında. Mevcut değilse veya mümkün değilse, ek damlacık önlemi olarak yüz siperlikleri kullanılmalı
– Mümkünse, sağlık hizmeti sunucuları ve hastalar / müşteriler (örneğin eczanelerde veya GP ve diş ofislerinin / kliniklerinin resepsiyonunda) arasında fiziksel mesafe (en az 1,5 metre, ideal olarak 2 metre) korunmalıdır. Mesafeyi belirtmek için zemindeki veya yüzeylerdeki işaretler uygulanabilir.
-El hijyeni personel, hastalar ve müşteriler tarafından sık sık ve titizlikle uygulanmalıdır.El yıkama ünitelerine, tek kullanımlık kağıt havlulara ve alkol bazlı el ovma çözeltilerine erişim kolay olmalıdır.El hijyenini ve nasıl yapılacağını hatırlatan işaretler / posterler görülebilir alanlarda gösterilmelidir (örneğin varışta, bekleme odasında, tuvaletlerde).
– Uygun öksürük görgü kuralları dahil solunum hijyeni titizlikle takip edilmelidir:
bir dokuya veya dirseğe öksürme veya hapşırma. Bir doku kullanılıyorsa, tek kullanımlık olmalı ve dikkatlice atılmalıdır.
-Hastalar / müşteriler ve sağlık personeli tarafından yüz maskelerinin kullanılması,her zaman kaynak kontrolü sağlar. Savunmasız gruplar (örneğin yaşlılık veya altta yatan tıbbi durumlar) kişisel korunma için yüz maskeleri kullanmalıdır[23].
– KKD yeterli miktarda ve boyutta mevcut olmalıdır.
-Sık dokunulan yüzeyler nötr bir deterjanla düzenli olarak temizlenmelidir.
-Saat başına hava değişimi sayısının artırılması kapalı alanlarda bulaşma riskini azaltacaktır.Bu, doğal veya mekanik havalandırma ile sağlanabilir.
Personel ve İşyeri ile ilgili Hususlar
– Yukarıda açıklanan enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri /IPC önlemlerine dayanarak bir ihtiyaç değerlendirmesi yapılmalı; gerekirse mevcut hasta yükü ile başa çıkmak için personel sayısının artırılması düşünülmelidir.Personel yetersizliği IPC tedbirlerine uyumu etkileyebilir.Bu nedenle, olası hasta tahmin ederek iş yükü ile başa çıkmak için bir plan yapılmalıdır.
– O COVID-19 ile uyumlu semptomları olan personelin işine ara verdirilmeli, kişi evde kendisini izole etmeli ve ulusal uygulamalara uygun şekilde test veya kötüleşen semptomları için sağlık yetkilileriyle iletişim kurmalıdır.
– Mümkünse, uzaktan çalışmayı organize etmek ve atamak için bir mekanizma ile birlikte
personele normal iş yüklerini uzaktan yürütmek için gerekli ekipmanı sağlama mekanizması oluşturulmalıdır
– Personellerden kliniği / uygulamayı yürütmek için varlığı kesinlikle vazgeçilmez olmayanlar ile karantinada ama sağlıklı ve çalışabilir durumda olanlar Teletıp hizmetlerini güçlendirmek için çalışabilir
– Altta yatan özel sağlık durumları olan personel (örneğin immün yetmezlik, diyabet vb.) mümkün olduğunca hastalar / müşteriler ile klinik teması az olan veya hiç olmayan faaliyetlere atanmalılar (ör. telefon, e-posta veya çevrimiçi danışma),.
– Elektronik cihazların kullanımı (prosedürlerin bilgisayarlaştırılması, teletıp, vb.), dokunmatik cihazlar,kağıtsız ofis ve fiziksel teması azaltmak için prosedürlerin tanıtımı veya revizyonu hastalara / müşterilere sunulan hizmetlerin kalitesinden ödün vermeden dikkate alınmalıdır. Toplanan ve saklanan veriler, gerçek kişilerin korunmasına kişisel verilerin işlenmesi ve bu verilerin serbest dolaşımına ilişkin Avrupa Parlamentosunun ve 27 Nisan 2016 tarihli Konsey in 2016/679 tarihli Genel Veri Koruma Yönetmeliği [19] ile uyumlu olmalıdır.
– Sınırlı kaynakların kötüye kullanılmasını ve / veya aşırı kullanılmasını önlemek için kilit öneme sahip malzemelerin (örn. KKD, temizlik ve dezenfeksiyon malzemesi, alkol) takibi ve gözetimini koruma planı yapılmalıdır
-Mümkünse, malzemeler, nesneler ve cihazlar, ek işlemleri kolaylaştıracak şekilde saklanmalıdır, örneğin temiz bir depoda. Personel bu konuda bilgilendirilmelidir.
Pratisyen Hekim ve Diğer Uzmanlıklar Birinci Basamak Klinikler ve Uygulamaları
Aşağıdaki öneriler, GP ofislerinde / kliniklerinde ve diğer birinci basamak sağlık kuruluşlarında COVID-19 bulaşma riskini azaltma prosedürlerine daha kişiselleştirilmiş rehberlik veya işletme geliştirme ilkelerinin ana hatlarını vermektedir.
Genel uygulamaların organizasyonu solo uygulamalardan 2-3 hekimli grup uygulamalarına ve multidisipliner ekipleri olan sağlık merkezleri daha geniş topluluğa kadar büyük ölçüde değişir[20,21]. Ayrıca, birkaç ülke COVID-19 ile uyumlu semptomları olan hastaları GP içeren tıbbi ekipler tarafından yönetilen merkezi COVID-19 tedavi merkezlerine sevk eden triyaj sistemi uyguladı.
Artık birçok ülke sınırlama önlemlerini kaldırıyor veya azaltıyor. Toplumda COVID-19 yayılmasını kontrol etmede GP’lerin testlerde ve kişileri izlemedeki rolü giderek daha önemli hale geliyor: GP’ler olası vakaların test edilip edilmeyeceğine karar verir ve yerel olarak kişi izlemeyi başlatabilir [22]. AB / AEA genelinde artan test kapasitesi ile,toplum / birinci basamak bakımı, hafif COVID-19 ile uyumlu akut solunum yolu enfeksiyonları semptomları olan hastaların tümünü veya çoğunu kapsayacak şekilde genişletilmelidir.
Personel ile ilgili Hususlar
-Mümkünse ve ulusal yasal çerçeve tarafından destekleniyorsa, telefonla veya internet üzerinden klinik konsültasyonların yapılması (örn. konsültasyonlar, reçeteli dolumlar, takipler vb.) dikkate alınmalıdır.Hastalar gerekmiyorsa uygulamayı ziyaret etmemeli; kendinden örneklem alımı ve numunelerin güvenli bir şekilde gönderilmesi durumları desteklenmelidir.
-Mümkünse ve ulusal yasal çerçeve tarafından destekleniyorsa, olası COVID-19 hastalarının değerlendirilmesi merkezi olarak planlanan özel alanlarda ve her alanda bir GP olacak şekilde yapılabilir. Bu, IPC uygulamalarını optimize etmeye ve kaynakları korumaya yardımcı olur.
– Merkezi olmayan bir yaklaşımı izliyorsa Birinci basamaktaki hastaların değerlendirilmesinde grup uygulamaları ve toplum sağlığı merkezleri iki farklı ekibe tahsis edilebilir: biri semptomatik COVID19 hastalarına, diğeri diğer tüm hastalara bakar.
-Tüm GP’lerin, COVID-19 tanı yöntemlerini, tedavisini, takip, vaka bildirimi ve kişi takibi ana hatlarıyla belirten IPC uygulama protokollerine aşina olması gerekir.
Hasta Gelmeden Önce
-Hastalar, ziyaretten önce COVID-19’un belirti ve semptomları hakkında bilgilendirilmelidir (örn.e-posta veya kısa mesaj vb.) ve belirtilerle karşılaşıyorsa telefonla aksi kararlaştırılmadığı sürece bir GP ofisini / kliniğini ziyaret etmekten kaçınmalıdır
-Hastaların uzaktan değerlendirilmesi düşünülmelidir: yüz yüze konsültasyona ihtiyaç duyan hastalar,bekleme sürelerini ve hasta sayısını korumak için bir GP ofisini / kliniğini yalnızca randevu ile ziyaret etmeli (görüşmeninolası gecikmeleri en aza indirilmesi için yeterli zamanın olduğu bir sürede yalnızca bir randevu)
-Hastanın varlığı olmadan ilaç reçetesi için bir servis bulunmalıdır,özellikle reçete dolumları/raporlu ilaçlar için.
-Hafif COVID-19 vakalarının erken saptanmasının ve temas izlemenin artan önemi nedeniyle, hafif semptomu olan hastaların ulusal politikalara uygun olarak test edilmesi gerekebilir. Hastalar merkezi değerlendirme merkezlerinde test edebilir veya doğrudan bir GP ofisinde / klinikte test edilebilir.Mümkünse, örneklerin kendi kendine swap uygulayarak alınması ve güvenli sevkiyatı da bir alternatiftir.
-Yüz yüze konsültasyon gerektiriyorsa COVID-19 belirtileri gösteren biriyle aynı evde yaşayan hastalar,semptomları COVID-19 uyumlu olmasa bile, semptomatik COVID-19 hastaları ile aynı prosedürleri takip etmelidir
-Hassas hastalar için özel ev ziyareti hizmetleri dikkate alınmalıdır.
-Ulusal politikalar, COVID-19 hastalığı uyumlu hafif semptomları olan hastalar için test gerektirmiyorsa yüz yüze konsültasyon gerekmeyebilir ve bu hastalara aşağıdaki bilgiler verilmelidir:
a-CO COVID-19 ile uyumlu hafif semptomları olan hastalara evde kendilerini izole etmeleri tavsiye edilmelidir.Semptomlar için kendilerini izlemeli ve semptomlar kötüleşirse sağlık yetkilileriyle iletişime geçmeliler
b-CO COVID-19 ile uyumlu ciddi semptomları olan hastalar uygun hastane bakımına nasıl erişileceği konusunda bilgilendirilmelidir
-Hastalar günlük yaşamlarında etkileyecek kadar şikayetleri olmadıkça GP ofisi / kliniğine girmemeliler;gelmeden önce veya girişte bu konuda bilgilendirilmelidirler
-Olası veya onaylanmış COVID-19 vakalarıyla temas halinde olan tüm personelin bir kaydı tutulmalıdır
Hasta Ziyareti Sırasında
-Ayrıştırılmamış hastalar için, resepsiyonda hastaların semptom şiddetine göre triyajlanması düşünülebilir.
– Triyaj yapılmış ve yapılmamış hastalar için GP ofisi / kliniğinin düzeni, boyutu ve kaynaklarının elverdiği ölçüde ayırma prosedürleri uygulanmalıdır.Bu prosedürler aşağıdakileri kapsamalıdır:özel personel, bekleme ve muayene odaları.
-Hasta tele-triyaj yapılmış ve sadece COVID-19 ve / veya oksimetre için test edilmek üzere geliyorsa,tüm işlemlerin doğrudan GP ofisi / kliniği dışında gerçekleştirilmelidir: örneğin arabalarında veya binanın dışındaki bir çadırda
-Bir GP ofisini / kliniğini ziyaret ederken, hastalar her zaman fiziksel mesafe uygulamalıdır (en az 1,5 metre). Daha da iyi bir alternatif ise bekleme odasında sadece bir hastanın olmasıdır
-COVID-19’un sürekli toplumla bulaştığı alanlarda, ziyaret eden tüm hastalar yüz maskesi takmalı; Hastalara yüz maskeleri sağlanmalı
– GP ofisi / kliniğinde, COVID-19 ile uyumlu semptomları olan hastalar semptomatik COVID-19 hastaları gibi kaynak kontrolü için tıbbi yüz maskesi takmalılar
– Ofisi veya kliniği ziyaret eden hastalardan el hijyeni uygulamaları istenmelidir; uygun el hijyeninin nasıl yapılacağı hakkında bilgi verilmelidir.El yıkama üniteleri ve / veya dezenfektanları
-Bekleme salonlarında çocuklar için oyun alanı veya oyuncak bulunan alanlar kapatılmalı; oyuncakları çıkarılmalı; hastaların / refakatçilerin dokunabileceği dergiler, kitaplar veya diğer önemli olmayan nesneler için de aynı durum geçerlidir
-Sağlık profesyonelleri KKD giymelidir:
a-Triyaj yaparken;COVID-19 uyumlu semptomları olan hastaları muayene ederken veya onlara bakım verirken ve semptomları olan veya olmayan hastalarda yüksek riskli prosedürler uygularken (örn. orofarenksin fizik muayenesi veya nazofaringeal swabbing). Önerilen KKD seti şunları içerir:FFP2 / 3 solunum cihazı/maskesi (veya temin sıkıntısı varsa tıbbi yüz maskesi), gözlük veya yüz siperi,ve eldiven. Özellikle vücut sıvılarına maruz kalma riski varsa, uzun kollu bir koruyucu elbise kullanılmalı
b-CO COVID-19 uyumlu semptomları olmayan hastaları gördüğünüzde, en azından tıbbi yüz maskesi kullanılmalı
c-Eldivenler hastalar arasında değiştirilmeli;hastayı muayene etmeden önce,ettikten sonra ve KKD’yi çıkardıktan sonra el temizliği yapılmalıdır.
d-Eldiven yetersizliği durumunda muayene el hijyenine uyularak eldivensiz yapılabilir
e-Yukarıda belirtilen KKD’lerin kullanımı ile ilgili öneriler ev ziyaretleri için de geçerlidir
Hasta Takibi ve Bilgi
-CO COVID-19 ile uyumlu hafif semptomlar yaşayan hastalara, diğer önlemler hakkında bilgi verilmelidir.
*Hastalar COVID-19 ile uyumlu hafif semptomlar gösteriyorsa, evde kendilerini izole etmeleri ve şiddetli semptomlar için kendi kendini izlemeleri tavsiye edilmelidir.
*Hastalara belirtiler kötüleşirse sağlık hizmeti sunucularıyla nasıl iletişim kuracakları konusunda bilgi verilmelidir(örn. GP’ler, hastane, özel COVID-19 tele-triyajı).
*Daha yakından izleme ihtiyacı duyulan hastalara kendi kendilerini izleme cihazları (örneğin oksimetreler) ile ilgili bu cihazların nasıl kullanılacağı hakkında ve takip prosedürleri hakkında eğitim verilerek,alternatif sunulabilir.
*Takipler telefon, e-posta, video konferans veya varsa, hastaların veri girmesine izin veren ve sağlık çalışanlarını otomatik olarak uyaran elektronik bir sistemler aracılığıyla yapılabilir.
-COVID-19 enfeksiyonundan ciddi sonuçlar doğurabilecek risk faktörleri olan kişiler hastalık ve enfeksiyon riskini azaltmak için almaları gereken önlemler hakkında bilgilendirilmelidir.
-CO COVID-19 ile ilgili bilgiler tüm hasta / refakatçi tipleri için ve farklı formatlarda mevcut olmalıdır(örneğin posterler, Infographics ve broşürler). Duyusal bozukluğu ve ve farklı dil ihtiyaçları olan kişilere dikkat edilmelidir.
-Klinik durumu evde kalmasına izin veren doğrulanmış veya olası vakaların sağlık merkezine gereksiz ziyaretlerinden veya kötü sonuçlardan kaçınılması için tıbbi yardım ihtiyacını gerektiren semptomlar hakkında bilgilendirilmeliler.Hastalar / refakatçiler kendi kendini nasıl izleyecekleri konusunda bilgilendirilmelidir
Hasta Ayrıldıktan Sonra
-Olası veya onaylanmış bir COVID-19 vakası tarafından ziyaret edilen tüm odalar (örn. Bekleme ve danışma odaları) oda tipine bağlı olarak mekanik veya doğal olarak havalandırılır.
– AGP’lerin yapıldığı odalar (örneğin, balgam indüksiyonu veya nazofaringeal örnekleme) temizlik ve yeni muayeneden önce mekanik veya doğal olarak havalandırılmalıdır.
-Olası veya onaylanmış bir COVID-19 vakası tarafından ziyaret edilen muayene odaları nötr bir deterjanla temizlendikten sonra virüslere karşı etkili bir dezenfektan ile yüzeylerin dekontaminasyonu yapılmalıdır. Virisidal aktiviteye sahip çeşitli ürünler ulusal pazarlarda lisanslanır ve üreticinin talimatlarını izleyerek kullanılabilir. Alternatif olarak,% 0.05 -% 0.1 sodyum hipoklorit (NaClO) (genellikle% 2.5-5 başlangıç konsantrasyonunda olan ev tipi çamaşır suyu kullanılıyorsa seyreltme 1:50) önerilir. Sodyum hipoklorit tarafından zarar görebilen yüzeyler, etanol bazlı ürünler (en az % 70)nötr bir deterjanla temizledikten sonra dekontaminasyon için kullanılır.
-Tuvaletlerin, banyo lavabolarının ve sıhhi tesisatların temizliği sıçramaları önleyecek şekilde dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.Dezenfeksiyon, normal temizlikten sonra virüslere etkili bir dezenfektan veya% 0.1 sodyum hipoklorit uygulanarak yapılmalıdır.
-Tek kullanımlık atılabilir temizlik ekipmanlarının (örn. Tek kullanımlık havlular) kullanılması önerilir. Eğer tek kullanımlık temizleme ekipmanı mevcut değildir, temizlik malzemeleri (bez, sünger vb.)virüslere karşı etkili bir dezenfektan çözeltisi veya% 0.1 sodyum hipoklorit içinde bekletilmelidir.Her ikisi de yoksa , malzeme atılmalıdır.
– Temizlik ekipmanı sıkıntısı varsa, temizlik işlemi en temiz alandan daha az temiz alanlar (örneğin AGP’nin uygulandığı bir alan) şeklinde uygulanmalıdır.
-Sağlık ortamlarında çevre temizliği yapan personel KKD giymelidir. Listelenen minimal KKD seti
SARS-CoV-2 ile kontamine olması muhtemel sağlık tesislerini temizlerken önerilmektedir:
* tıbbi yüz maskesi,
* tek kullanımlık uzun kollu suya dayanıklı elbise ve
* eldiven.
-KKD’nin (eldiven, yüz maskeleri, vb.) her çıkarılışında el hijyeni yapılmalıdır.
-Atık yönetimi yapan personel KKD giymelidir. KKD’nin kullanımı, ilgili tüm prosedürler ve ilgili riskler hakkında doğru bilgilendirilmeli ve eğitilmelidir. Bulaşıcı klinik atıklar sağlık tesisi politikalarına ve yerel düzenlemelere uygun taşınmalı ve imha edilmelidir.
REFERANSLAR:
1. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). COVID-19 Dashboard [internet, cited 12 May 2020]. Stockholm: ECDC; 2020. Available from: https://qap.ecdc.europa.eu/public/extensions/covid19/covid-19.html
2. World Health Organization (WHO). Coronavirus disease (COVID-19) outbreak 2020 [internet, cited 15 May 2020]. Geneva: WHO; 2020. Available from: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus2019
3. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) in the EU/EEA and the UK – ninth update. Geneva: WHO; 2020. Available from: https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/covid-19-rapid-risk-assessment-coronavirusdisease-2019-ninth-update-23-april-2020.pdf.
4. World Health Organization (WHO). Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). Geneva: WHO; 2020. Available from: https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/who-china-joint-mission-on-covid-19-final-report.pdf.
5. Quilty BJ, Diamond C, Liu Y, Gibbs H, Russell TW, Jarvis CI, et al. The effect of inter-city travel restrictions on geographical spread of COVID-19: Evidence from Wuhan, China. medRxiv. 2020.
6. Rothe C, Schunk M, Sothmann P, Bretzel G, Froeschl G, Wallrauch C, et al. Transmission of 2019-nCoV infection from an asymptomatic contact in Germany. New England Journal of Medicine. 2020.
7. Ministry of Health LaW, Japan. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) situation within and outside the country [16 May 2020]. Available from: https://www.mhlw.go.jp/stf/seisakunitsuite/bunya/newpage_00032.html.
8. Mizumoto K, Kagaya K, Zarebski A, Chowell G. Estimating the asymptomatic proportion of coronavirus disease 2019 (COVID-19) cases on board the Diamond Princess cruise ship, Yokohama, Japan, 2020. Eurosurveillance. 2020;25(10):2000180.
9. Ki M. Epidemiologic characteristics of early cases with 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) disease in Korea. Epidemiology and health. 2020;42.
10. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Guidance for discharge and ending isolation in the context of widespread community transmission of COVID-19 – first update [16 May 2020]. Available from: https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/covid-19-guidancedischarge-and-ending-isolation.
11. Sciensano. COVID-19 – Bulletin Epidemiologique du 19 May 2020 [29 May 2020]. Available from: https://covid-19.sciensano.be/fr/covid-19-situation-epidemiologique
12. Luo S-H, Liu W, Liu Z-J, Zheng X-Y, Hong C-X, Liu Z-R, et al. A confirmed asymptomatic carrier of 2019 novel coronavirus. Chinese medical journal. 2020;133(9):1123-5.
13. Cereda D, Tirani M, Rovida F, Demicheli V, Ajelli M, Poletti P, et al. The early phase of the COVID-19 outbreak in Lombardy, Italy [16 May 2020]. Available from: https://arxiv.org/abs/2003.09320v1.
14. Byambasuren O, Cardona M, Bell K, Clark J, McLaws M-L, Glasziou P. Estimating the extent of true asymptomatic COVID-19 and its potential for community transmission: systematic review and metaanalysis. medRxiv. 2020.
15. Wei WE, Li Z, Chiew CJ, Yong SE, Toh MP, Lee VJ. Presymptomatic Transmission of SARS-CoV-2— Singapore, January 23–March 16, 2020. Morbidity and Mortality Weekly Report. 2020;69(14):411.
16. Ganyani T, Kremer C, Chen D, Torneri A, Faes C, Wallinga J, et al. Estimating the generation interval for COVID-19 based on symptom onset data. medRxiv. 2020.
17. Smith JD, MacDougall CC, Johnstone, Copes RA, Schwartz B, Garber GE. Effectiveness of N95 respirators versus surgical masks in protecting health care workers from acute respiratory infection: a systematic review and meta-analysis. Cmaj. 2016;188(8):567-74.
18. Tran K, Cimon K, Severn M, Pessoa-Silva CL, Conly J. Aerosol generating procedures and risk of transmission of acute respiratory infections to healthcare workers: a systematic review. PLoS One. 2012;7(4):e35797.
19. EUR-Lex – Access to European Union law. Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46/EC (General Data Protection Regulation) [29 May 2020]. Available from: https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2016/679/oj.
20. Wienke G.W. Boerma. Profiles of General Practice in Europe. An international study of variation in the tasks of general practitioners [29 May 2020]. Available from: https://www.nivel.nl/sites/default/files/bestanden/profiles-of-general-practice-in-europe.pdf.
21. McCarthy M. Sustainable general practice: looking across Europe. The British Journal of General Practice. 2016;66(642):36.
22. European Commission (EC). Joint European Roadmap towards lifting COVID-19 containment measures [29 May 2020]. Brussels: EC; 2020. Available from: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/communication_- _a_european_roadmap_to_lifting_coronavirus_containment_measures_0.pdf. 23. World Health Organization (WHO). Advice on the use of masks in the context of COVID-19. Interim guidance. 5 June 2020. Geneva: WHO; 2020. Available from: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-Coronavirus-2019/advice-for-public/when-and-how-touse-masks
