DÜNYADA 292 MİLYON KİŞİ,
ÜLKEMİZDE İSE YAKLAŞIK 2 MİLYON KİŞİ
HBV İLE ENFEKTEDİR
KRONİK HEPATİT B HASTALIĞINI ÖNLEMEK MÜMKÜN!
Alanında İlk Olan ‘Kronik Hepatit B Hasta Kayıt Çalışması’ ile KHB Tanı ve Tedavisinde Kullanmak Üzere Önemli İstatistiksel Veriler Elde Edilecek
28 Temmuz Dünya Hepatit Farkındalık Günü dolayısı ile Viral Hepatitle Savaşım Derneği ev sahipliğinde düzenlenen toplantıda halk sağlığını önemli derecede tehdit eden bu hastalıktan korunma yolları ve tedavisindeki yaklaşımlar ve alanında ilk olan “Kronik Hepatit B Hasta Kayıt Çalışması” nın detayları paylaşıldı.
Viral Hepatitle Savaşım Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve İstanbul Üniv. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniv. Ankara Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği İdari ve Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Hatice Rahmet Güner ile İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Gastroenterohepatoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sabahattin Kaymakoğlu konuşmacı olarak katıldı.
Viral Hepatitle Savaşım Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak, tüm dünyada yaklaşık 257 milyon hepatit B, 71 milyon da hepatit C taşıyıcısı veya hastası bulunduğunu belirterek şu bilgileri paylaştı: “Hepatit B ve hepatit C virüsleri tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir sağlık sorunudur. Ülkemizde HBV sıklığı %4, HCV sıklığı ise %1 olup, yaklaşık 2 milyon hepatit B ve 300.000-400.000 hepatit C hastamız olduğu tahmin edilmektedir. Hepatit C hastalarımızın tanı koyulduğunda %20’sinin ileri evrede yani sirotik olması çok acı bir gerçektir. Tüm dünyada bir yılda 1.3 milyona yakın kişi Hepatit B (HBV) ve Hepatit C virüsünün (HCV) yol açtığı Kronik hepatitlere bağlı komplikasyon olarak gelişen siroz ve karaciğer kanseri nedeniyle kaybedilmektedir.
Hepatit B ve C virüsle enfekte olmuş kan ve kan ürünleriyle, steril olmayan aletlerle yapılan tıbbi ve cerrahi girişimlerle, dammar içi uyuşturucu kullanımıyla, dövme ve piercing uygulamaları ile, doğum sırasında anneden çocuğa ve nadiren de olsa virüsü taşıyan kişiyle girilen korunmasız cinsel ilişkiyle bulaşmaktadır.
Hepatit B ve C’nin tedavisi var mıdır?
Bugün kronik hepatit B tedavi ile kontrol altına alınabilir; kronik hepatit C’de tedavi edilebilir bir hastalık konumuna gelmiştir. Yaklaşık 5 yıldır hepatit C hastalarımızın yeni antiviraller ile tedavisi SGK tarafından karşılanmaktadır. Bu tedavilerin başarı oranı da neredeyse %100’e yakındır ve hastalık bir daha tekrarlamamaktadır.
Hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonu aşıyla korunulabilir bir hastalıktır. Sağlık Bakanlığı 1998 yılından beri hepatit B aşısını çocukluk aşı programına almış olup, %90’ların üzerinde başarı ile bu programına devam etmektedir. Yaklaşık 30 yıldır hepatit B veya hepatit C’ye bağlı Kronik hepatitler tedavi edilebilmektedir. Kronik hepatit B tedavisinde değişik sayıda tedavi sözkonusu olup, hastalar günde 1 tablet ile tedavi edilebilmektedir. 30 yıl önce başlayan Hepatit C tedavisinde bugün için yeni tedavi yöntemleri ile 2-3 ay gibi kısa sürede hastalarımızın nerede ise tamamı tedavi edilebilmektedir. Ülkemizde Hepatit B ve C hastaları, dünya standartları ölçüsünde tedavi imkanına kavuşmuşlardır.
Hepatit C ile ilişkili hastalık yükünün önümüzdeki birkaç on yıl içinde artacağı öngörülmektedir. Tedavi edilen hastalarda siroz ve kansere bağlı ölümleri önemli ölçüde azaltmaktadır. Covid-19 pandemisi yeni tanı koymada ve tedavide aksaklıklara yol açmıştır. Tedavinin gecikmesi uzun dönemde maliyetleri artırmaktadır. Bugün için tedavi edilebilen bu hastalıkta farkındalığı arttırmak çok önemli bir hale gelmiştir.”
KHB Tedavi Alanında Bir İlk: Kronik Hepatit B Hasta Kayıt Çalışması
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniv. Ankara Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği İdari ve Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Hatice Rahmet Güner, KHB tedavi alanında bir ilk olan “Kronik Hepatit B Hasta Kayıt Çalışması” nın detayları paylaştı: “Türkiye’ de KHB tedavi alanında ilk olacak olan hasta kayıt çalışması, ülkemizde Kronik Hepatit B hasta yolculuğunu ortaya koymak, ulusal bir veri tabanı eksikliğini tamamlamak, karar vericilere kaynak sağlamak açısından oldukça büyük önem taşımaktadır. Retrospektif yani geriye dönük çalışmalar; epidemiyolojik sürveyans, hastalığın değerlendirilmesi ve tedavinin sağkalım ve hastalığın ilerlemesi üzerindeki etkisi üzerinde önemli bir katkı sağlamaktadır.
Hastane kayıtlarından elde edilen verilerle birincil amaç Kronik Hepatit B hastalığında tedavi etkililiğinin değerlendirilmesidir. Çalışma sayesinde ülkemiz KHB tanı ve tedavisinde önemli istatiksel veriler elde edilecektir. Geriye dönük bilgilerin toplandığı bu çalışmaya 2010 ve 2020 yılları arasında Kronik Hepatit-B tanısı almış ve tıbbi kayıtlarla belgelenmiş tüm hastalar dahil edilecektir. Türkiye’de 17 enfeksiyon merkezinden 5000 hastanın kayıt altına alınması planlanmaktadır. Hastane kayıtlarından elde edilen veriler elektronik olgu rapor formu ile toplanacaktır. Geriye dönük hasta kayıt verilerinin tamamlanmasının ardından, çalışmanın ileriye dönük de devamı planlanmaktadır. Bu sayede artan merkez ve hasta sayıları ile beraber ulusal KHB hasta kayıt sistemi oluşturulmuş olacak. Bu veriler de birçok kongre ve dernekler aracılığı ile hekimlerimiz ile buluşacak ve karar vericilere önemli bir kaynak olacaktır. Büyük bir heyecanla başladığımız bu kayıt çalışmasının uzun yıllar biz ve bizden sonraki nesiller tarafından da devam ettirilmesini; ülkemize, hastalarımıza ve hekimlerimize yardımcı olmasını dileriz.”
İstanbul Üniv. İstanbul Tıp Fak. İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Gastroenterohepatoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sabahattin Kaymakoğlu Dünya Hepatit Günü’nde yaptığı açıklama da;
DSÖ, halk sağlığı tehdidi olan viral hepatiti 2030 yılına kadar ortadan kaldırmak için tüm ülkeleri birlikte çalışmaya çağırıyor!
Halk arasında sarılık olarak bilinen hepatit, karaciğerin iltihaplanması durumudur. Öncelikli müdahale gerektiren önemli bir halk sağlığı sorunu olan viral hepatit, COVID-19 salgınının ortasında da binlerce can almaya devam ediyor. DSÖ verilerine göre her 30 saniyede bir kişi hepatitle ilişkili hastalıktan yaşamını kaybediyor. Karaciğer kanseri de dahil olmak üzere bir dizi sağlık sorununa neden olan viral hepatite karşı farkındalığı artırmak için 28 Temmuz; Dünya Hepatit Günü olarak değerlendiriliyor. Her yıl farklı temalarla çeşitli farkındalık çalışmaları yürütülüyor. Dünya Hepatit Günü 2020 yılı teması, anneler ve yenidoğanlar arasında hepatit B’yi önlemeye güçlü bir şekilde odaklanan ‘Hepatitsiz bir gelecek’ iken bu sene; ‘Hepatit bekleyemez’ sloganı ile hepatitin bir halk sağlığı tehdidi olarak 2030 yılına kadar ortadan kaldırılması için gereken çabaların aciliyetini aktarmak hedefleniyor.
Viral bir enfeksiyon nedeniyle karaciğerin iltihaplanması olan viral hepatit vakalarının çoğundan beş virüs sorumludur; Hepatit A, B, C, D ve E. Tüm hepatit virüsleri akut hepatite neden olabilir. Bununla birlikte, yalnızca HBV, HCV ve HDV sıklıkla kronik hepatite neden olur. Tedavi edilmeden bırakıldığında, bu kronik viral hepatitler siroza (yılda 720.000 ölüm) ve hepatoselüler karsinomaya (yılda 470.000 ölüm) yol açabilir. Siroz ve hepatoselüler karsinoma, viral hepatite bağlı ölümlerin %96’sından sorumlu olup her yıl 1,3 milyon kişinin hayatını kaybettiği en yaygın ölüm nedenlerindendir.
Hepatit C ile ilgili iyileştirme oranları %95’i aşan, doğrudan etkili antivirallerin yakın zamandaki gelişimi hepatit C tedavisinde devrim yaratmıştır. Çoğu ülke, kan tedarikini güvende tutma ve sağlık hizmetleri ortamlarında enjeksiyon güvenliğini iyileştirme konusunda da iyileştirmeler kaydetmiş ve hem hepatit B hem de C virüsü enfeksiyonları riskini önemli ölçüde azaltmıştır.
DSÖ’nün 194 üye devleti, viral hepatitleri 2030 yılına kadar bir halk sağlığı tehdidi olarak ortadan kaldırmayı taahhüt etti: Tanı oranlarında %90’a tedavi oranlarında %80’e ulaşarak ölüm oranlarında %65 azalma sağlanmasıküresel hedefler arasında yer alıyor.
Bu önemli halk sağlığı sorununun ortadan kaldırılması beş sinerjik önleme ve tedavi müdahalesi ile sağlanabilir:
- İlk olarak, gözetim ve program verilerine dayalı stratejik bir bilgi sistemininin geliştirilmesi
- İkincisi, test ve tedaviye yönelik hizmet kapsamının hızlabüyütülmesi
- Üçüncüsü, viral hepatitlere yönelik hizmetlerin herkese fayda sağlamak için bir halk sağlığı yaklaşımıyla sunulması
- Dördüncüsü, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminde sağlık için iyi bir çerçeve olan evrensel sağlık kapsamını mümkün kılmak için sürdürülebilir finansman temini
- Beşincisi, eliminasyon hedeflerine ulaşmak için yeni teşhis ve aşılama yöntemlerinin acilen geliştirilmesi, test edilmesi ve sunulması.
Viral hepatite küresel yanıtta erken bir kazanç, hepatit B aşısının etkili bir şekilde ölçeklendirilmesiyle elde edildi. 2015 yılında, bebeklik döneminde üç doz hepatit B aşısı ile küresel kapsam %84’e ulaştı. Bununla birlikte, ilk doğum dozu aşılamasının kapsamı hala %39 oranındadır.
Türkiye’de yaklaşık 950.000 karaciğer sirozlu ve 75.000 karaciğer kanserli hasta var. Ülkemizdeki karaciğer sirozu ve karaciğer kanserlerinin %60’ından hepatit B, C ve D virüsleri sorumludur. Türkiyede tanı konmayı bekleyen hepatit B ile infekte 1.5 milyon ve hepatit C ile infekte 270.000 erişkin var. Viral hepatitlerle ilgili toplumsal farkındalığın arttırılması, Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol programındaki aksiyonların gecikmeksizin devreye sokulması ülkemizdeki viral hepatitlerin eliminasyonu hedeflerine ulaşılmasında temel taşları olacaktır.
Hepatitsiz bir gelecek, ortak bir çaba ile elde edilebilir
YENİDOĞANLAR ARASINDA ENFEKSİYONUÖNLEYİN
Tüm yenidoğanlar doğumda hepatit B’ye karşı aşılanmalı ve ardından en az 2 ek doz uygulanmalıdır.
ANNEDEN ÇOCUĞA BULAŞI DURDURUN
Tüm hamile kadınlar rutin olarak hepatit B, C, HIV ve sifiliz için test edilmeli ve gerekirse tedavi görmelidir.
ARKADA KİMSEYİ BIRAKMAYIN
Damar içi madde kullananlar, mahkumlar, endemik ülke göçmenleri, çok partnerli seksüel ilişkilergibi viral hepatitler için ciddi risk grubunda olan gruplar dahil herkesin hepatit önleme, test ve tedavi hizmetlerine kolayca erişimi sağlanmalıdır.
TEST VE TEDAVİYE ERİŞİMİGENİŞLETİN
Viral hepatitin zamanında test edilmesi ve tedavisi, karaciğer kanserini ve karaciğer sirozunu önleyebilir.
COVID-19 SIRASINDA TEMEL HEPATİT HİZMETLERİNİ SÜRDÜRÜN
Hepatit önleme ve tanı-tedavi hizmetlerinin (bebek aşısı, hasar azaltma hizmetleri ve kronik hepatit B’nin sürekli tedavisi gibi) pandemi sırasında aksatılmadan sürdürülmesi
