Türkiye Psikiyatri Derneği’nin deprem sonrası ruhsal sorunlar için çevrim içi destek sistemi açıldı. Çevrim içi görüşme için adrese kayıt olup randevu oluşturabilirsiniz.
depremdayanisma.psikiyatri.org.tr
6 Şubat depreminin ardından TPD hızla organize olmuş ve Merkez Yönetim Kurulu ve Afetlere Hazırlık Müdahale Birimi tüm kadroları ile bir araya gelerek Afet Kriz Yönetimi oluşturulmuştur. İlk günlerde yapılan gönüllü çağrısının ardından güncel hali ile 727 meslektaşımız deprem bölgelerine destek vermek için göreve hazırdır. 19.02.2023 tarihli Gönüllü Faaliyetleri Raporunda (https://psikiyatri.org.tr/3710/turkiye-psikiyatri-dernegi-gonullu-faaliyetleri-raporu-19-subat-2023) belirtildiği üzere Sağlık Bakanlığı ile organize edilen görevlendirmeler duraksadığı için gönüllülerin sevkini TPD organize etmektedir. Üniversiteler arasında görevlendirmeler de derneğimizin faaliyetleri ile yapılabilmiştir. Deprem bölgelerindeki il merkezleri ve ilçe merkezlerine gönüllülerimizin sevki başlamıştır. Gönüllülerimiz sahada psikiyatrik hizmetlerin sürdürülmesi yanında organizasyonun sağlanmasında da görev almaktadır. Gönüllülerimiz tarafından oluşturulan alan değerlendirilmesi raporlarında illere göre durum tespiti, saha ve kaynak analizi yapılarak, ruh sağlığı hizmetlerinin durumu değerlendirilmekte, kısa vadede alınacak acil önlemler tanımlanmakta, afet durumu, demografik etkiler ve hizmet planları yer almaktadır. İllere ait raporlar derlenerek kısa zamanda paylaşılacaktır.
Saha çalışmalarından ilki Hatay ve Adana bölgesinde yapıldı (https://psikiyatri.org.tr/3704/tpd-hatay-ve-adana-ilk-hafta-alan-degerlendirmesi-raporu). Alan değerlendirme raporu ilgili bakanlıklar ve meslek örgütlerine gönderildi. Güncel saha değerlendirmesi, ihtiyaçların tespiti, sunulan hizmetlerin organizasyonu ve barınma koşullarının düzenlenmesini sağlamak amacıyla iki MYK ve iki AHBM üyelerinden oluşan saha gözlem ekibi ile iki karavan acil ihtiyaç duyulan bölgelere yönlendirildi. Bu karavanların finansmanında derneğimizin öz kaynaklarının yanı sıra bir ilaç firmasının (Ali Raif İlaç) nakdi ve Antalya Tabip odasının doğrudan kurumsal desteği alındı. Gönüllülerimiz için güvenli barınma ve hizmet koşullarını sağlamak için TPD’ye ait karavan ve çadırların temini için de planlamalarımıza başladık.
Sağlık Bakanlığı ile yapılan görüşmede acil psikiyatrik müdahale deneyimi olan psikiyatri kadrolarına sahip olduğumuzu, psikiyatristlerin varlığının sadece saha için değil hastanede yoğun çalışan ve tükenen diğer sağlık çalışanları için de güvence olduğu, bölgede çalışmaya zorlanmış psikiyatristlerin dinlendirilmesi ve geçici bir süre gönüllü olanların görevlendirilmesinin elzem olduğu bildirildi. Çalışmalara katılmak üzere gönüllü listelerimizin olduğu, bölgeye gidecek gönüllülerin durumlarının düzenlenmesine yönelik işbirliği önerimiz belirtildi. Bakanlığa Afetlere Hazırlık Müdahale Biriminin faaliyetleri ile ilgili bilgilendirme yapıldı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile erken, orta ve geç dönem müdahale ve rehabilitasyon programlarının oluşturulduğu bir strateji belirleme çalışmasına ihtiyaç duyulduğu, Türkiye Psikiyatri Derneği, Türk Psikologlar Derneği, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Sağlık Bakanlığı ve ilgili Bakanlıkların bir araya gelerek ivedilikle izlenecek Stratejik Planı oluşturmak üzere toplanmasının gerektiği ve bu konudaki her türlü katkıya hazır olduğumuzu bildiren yazışmalar ve görüşmeler yapıldı.
Deprem bölgesindeki devlet görevlilerinin çalıştırılmaya zorlanmasına dair şikayetlerin tarafımıza bildirilmesi nedeniyle idarenin çalışmaya zorlamaması yükümlülükleri ile ilgili Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 11.2.2023 tarihinde idari izin konulu genelgede yer alan yasal dayanaklar doğrultusunda görüş bildirildi. Afet bölgesinde olan sağlık çalışanlarının talepleri olmaksızın herhangi bir biçimde çalışmaya zorlandıkları ve ruh sağlıklarının çalışmalarına olanak vermediği durumlarda bir sağlık kuruluşuna başvurarak durumlarının değerlendirilmesi, gerekli raporlandırmanın yapılması ve idareye bildirmeleri önerildi.
Sağlık çalışanlarının ruh sağlığının korunması için sağlık kurumu yöneticilerine çalışma düzeni, bilgilendirme ve olgu yönetimi, iletişim ve takım ruhunun korunması ve üst otorite ve diğer kurumlarla uyum ve eşgüdüm önerilerinin yer aldığı bilgi notu bölgedeki sağlık merkezlerine iletildi.
Üyelerimizden deprem yaşayanlara veya bu kişilerin yakınlarına ücret almadan ruh sağlığı hizmeti vermek istediklerine dair çok sayıda bildirim alındı. Bu faaliyetlerden dolayı vergi yükümlülüğü doğup doğmayacağını, mali kayıtların nasıl tutulması gerektiğine dair Hukuk Büro görüşü paylaşıldı (https://psikiyatri.org.tr/3708/deprem-yasayanlarin-veya-yakinlarinin-ucret-alinmaksizin-ruh-sagligi-hizmetlerin).
TPD Çevrim İçi Psikososyal Destek Platformu için yapılan gönüllü çağrısına 188 meslektaşımız yanıt verdi. Gönüllüler için haberleşme kanalları oluşturuldu. Platformun çalışma algoritması, kullanılacak örnek görüşme formu belirlendi. 21 Şubat Salı günü gönüllülere platformun tanıtılması ve planlamanın aktarılması için bir toplantı yapılması kararlaştırıldı.
TPD Deprem Sonrası Ruhsal Destek Süpervizyon Oturumları planlandı. 20 Şubat Pazartesi günü saat 20.00’de Prof. Dr. Işıl Vahip ve Prof. Dr. Ejder Akgün Yıldırım’ın yürüteceği ilk oturumun konusu Erken Dönemde Yaklaşım olarak belirlendi.
TPD Deprem ve Ruh Sağlığı internet sayfası yeni dokümanlarla güncellendi. Duygudurum Bozuklukları Çalışma Birimi tarafından hazırlanan Deprem Sonrası Bipolar Bozukluk Tanılı Hastalara Yönelik Bilgi Notu ve Şizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar Çalışma Birimi tarafından hazırlanan Kitlesel Travma ve Afetlerde Şizofreni ve Psikotik Bozukluklar İçin Tedavi Rehberi sayfaya eklendi. Dernek merkezine genel toplumdan gelen sorular ve meslektaşlarımızın bildirimlerinden hareketle Deprem ve Ruh Sağlığı sayfasına “Çocuklarımız İçin” sekmesi eklendi. Topluma, ebeveynlere/bakım verenlere ve ruh sağlığı çalışanlarına yönelik metinlere yer verildi (https://psikiyatri.org.tr/menu/229/Demprem_ve_Ruh_Sagligi). Sosyal medya ve mesajlaşma uygulamalarından etkinliği tartışmalı veya zarar verme ihtimali olan uygulamaların önerildiğine dair bildirimlerin alınması üzerine erken dönem müdahalede kanıta dayalı uygulamalar ile ilgili bilgi kartlarının hazırlanıp yaygınlaştırılmasına karar verildi.
Dernek merkezine deprem nedeniyle psikososyal destek talep eden kurumlarla irtibata geçildi. Bölgede faaliyet gösteren özel kuruluşların çalışanları, arama kurtarma ekipleri, bölgede faaliyet gösteren sendikalardan toplamda 10’u aşkın ilden, 2000’den fazla kişinin destek ihtiyacı olduğu iletildi. Acil talepler ruh sağlığı hizmeti sunan merkezlere, acil olmayanlar ise talep edilen bölgeye yakın illerdeki Psikososyal Destek Ağına, çevrim içi veya yüz yüze afetle ilişkili ruhsal destek hizmeti veren polikliniklere yönlendirilmek üzere düzenlendi. Bu tür kurumsal talepler için Grup Psikoterapileri Çalışma Birimi ve Türkiye Grup Psikoterapileri Derneği ile işbirliği sağlandı.
TPD Şubelerinde afet yapılanması için organizasyon şeması oluşturuldu. Şubelerden merkezle ve AHMB ile eşgüdüm sağlanabilmesi için temsilci bildirmeleri istendi. Bölgeye yakın illerde nispeten ruh sağlığı hizmetlerini sağlıklı ve güvenli bir şekilde sürdürebilen merkezler listelendi. Bu merkezler ve bölge arasında koordinasyon için çalışmalara başlandı.
Saygılarımızla,
TPD Afet Kriz Yönetimi
