Harvard T.H.’den yeni bir meta-analiz. Chan Halk Sağlığı Okulu, ince partiküllü hava kirleticilerine (PM2.5) maruz kalmanın, bunama riskinin artmasıyla bağlantılı olabileceğini öne sürüyor.
Bugüne kadar yapılan ilk çalışma6
Çalışma, çevresel araştırmalardaki yanlılığı diğer değerlendirme yaklaşımlarından daha ayrıntılı bir şekilde ele alan yeni Randomize Olmayan Maruz Kalma Çalışmalarında Önyargı Riski (ROBINS-E) aracını kullanan ilk sistematik inceleme ve meta-analizi. Araştırma “aktif vaka tespiti” kullanan ilk çalışma.
Dünya çapında 57 milyondan fazla insan bunama ile yaşıyor ve tahminler bu sayının 2050’ye kadar 153 milyona çıkacağını gösteriyor. Bu vakaların %40’a kadarının hava kirleticilere maruz kalma gibi potansiyel olarak değiştirilebilir risk faktörleriyle bağlantılı olduğu düşünülüyor.
2 Binden fazla çalışma tarandı
Harvard Chan-NIEHS Çevre Sağlığı Merkezi’nde araştırmacı olan Elissa Wilker ve Halk Sağlığında Biyoloji Bilimi programında doktora öğrencisi olan Marwa Osman, 2.000’den fazla çalışmayı taradı ve bir ilişkiyi değerlendiren 51 çalışma belirledi. Son 10 yıl içinde yayınlanan ortam hava kirliliği ve klinik demans arasındaki bu çalışmalar, ROBINS-E kullanılarak yanlılık açısından değerlendirildi ve bunlardan 16’sı meta-analiz kriterlerini karşıladı.
Araştırmanın çoğu PM2.5 ile ilgiliydi ve nitrojen dioksit ve nitrojen oksit incelenen sonraki en yaygın kirleticilerdi. Meta-analizde kullanılan çalışmalardan dokuzunda aktif vaka tespiti kullanıldı.
Tutarlı kanıtlar bulundu
Araştırmacılar, yıllık maruziyetin mevcut EPA yıllık standardı olan metreküp hava başına 12 mikrogramdan daha az olduğu durumlarda bile PM2.5 ile demans arasında bir ilişki olduğuna dair tutarlı kanıtlar buldular.
Yıllık ortalama PM2.5 maruziyetindeki her 2 μg/m3 artış için bunama gelişme riskinde %17’lik bir artış bulan araştırmacılar, ayrıca demans ile nitrojen oksit (yıllık maruziyette her 10 μg/m3 artış için riskte %5 artış) ve nitrojen dioksit (yıllık maruziyette her 10 μg/m3 artış için riskte %2 artış) arasında ilişki olduğunu düşündüren kanıtlar buldular.
Araştırmacılar, hava kirliliğinin bunama riskiyle tahmini ilişkisinin, eğitim ve sigara içme gibi diğer risk faktörlerinden daha küçük olduğunu, acak, hava kirliliğine maruz kalan insan sayısı nedeniyle, nüfus düzeyindeki sağlık etkileri önemli olabilecegini belirttiler.
Ambient air pollution and clinical dementia: systematic review and meta-analysis
Eligibility criteria for selecting studies Studies that included adults (≥18 years), a longitudinal follow-up, considered US Environmental Protection Agency criteria air pollutants and proxies of traffic pollution, averaged exposure over a year or more, and reported associations between ambient pollutants and clinical dementia. Two authors independently extracted data using a predefined data extraction form and assessed risk of bias using the Risk of Bias In Non-randomised Studies of Exposures (ROBINS-E) tool. A meta-analysis with Knapp-Hartung standard errors was done when at least three studies for a given pollutant used comparable approaches.
