Her yıl 13 Eylül günü, Dünya Sepsis Günü olarak kabul ediliyor. Halk arasında “kan zehirlenmesi” olarak da bilinen sepsis; vücudun enfeksiyona karşı verdiği kontrolsüz savunma tepkisi sonucunda kendi doku ve organlarına hasar vermesidir. Sepsis, tanınmadığı veya acil tedavi edilmediği durumlarda organ yetmezliğine ve ölüme neden olabilir.
“SEPSİS TIBBİ ACİL BİR DURUMDUR, ÖNLENEBİLİR BİR ÖLÜM NEDENİDİR, ERKEN TEŞHİS VE TEDAVİ HAYAT KURTARIR!”
TTD Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Gaye Ulubay, sepsisin dünya genelinde sağlığı tehdit eden bir durum haline geldiğini belirterek, “Özellikle gelişmekte olan ülkelerde daha sık görülmektedir. Birçok ülkede, sepsise bağlı ölüm oranları diğer hastalıklara bağlı ölüm oranlarından daha yüksektir. Dünyada yılda yaklaşık 50 milyon bireyi etkileyen ve 11 milyona yakın ölüme neden olan sepsis, her 3 saniyede bir can kaybına neden olur.” dedi.
“SEPSİS SEMPTOMLARINDAN EN AZ İKİSİ GÖRÜLÜRSE, EN YAKIN HASTANEYE BAŞVURULMALIDIR”
Ulubay, yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik durum fark etmeksizin, sepsisin herkeste gelişebileceğini, ancak bazı grupların daha yüksek risk altında olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Özelikle; bir yaşından küçük bebekler ve ileri yaştakiler, dalağı olmayanlar, diyabet, kanser, diyaliz veya AIDS hastaları gibi bağışıklık sistemi zayıflamış olanlar ve kronik hastalığı olanlar risk grubunda yer alırlar. Sepsis, ciddi bir sağlık sorunu olduğu için belirtileri erkenden tanımak çok önemlidir. Ateş yüksekliği, üşüme – titreme, bilinç değişikliği, nefes darlığı, tansiyon düşüklüğü, nabız ve solunum sayısında artma, kendini kötü hissetme ve genel durum bozukluğu sepsis düşündüren belirtilerdir. Bu belirtileri olan kişiler hemen en yakın acil servise başvurmalıdır. Her enfeksiyon sepsise yol açmamaktadır ve vücut bağışıklık sistemi tarafından etkili bir şekilde kontrol altına alınabilir, ancak vücudun savunma mekanizmaları zayıflamışsa, enfeksiyonlar vücuda daha fazla zarar verebilir ve sepsis riskini artırabilir. Bu nedenle enfeksiyonların ciddiyetini küçümsememek ve gerekli tedavinin başlanması önemlidir. Her türlü enfeksiyon potansiyel olarak sepsise yol açabilir; Zatürre, idrar yolu enfeksiyonları, menenjit, grip ve diğer enfeksiyonlar gibi. Enfeksiyon belirtileri görüldüğünde, hızlı bir teşhis ve uygun tedavi çok önemlidir.”
“SEPSİS, ÖNLENEBİLİR VE TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIKTIR”
TTD Solunum Yetmezliği ve Yoğun Bakım Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Özlem Yazıcıoğlu Moçin ise, sepsisin hızlı bir şekilde ilerleyebilen ve ölümcül sonuçlar doğurabilen bir durum olduğunu belirterek, tedavinin hemen başlanmasının sonuçları büyük ölçüde etkileyebileceğine dikkat çekti.
Moçin, sepsis tedavisinde uygun antibiyotiklerin ve sıvı tedavisinin hızlı bir şekilde başlanmasının enfeksiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olacağını ifade ederek, şunları söyledi:
“Bununla birlikte organ yetmezlikleri ve diğer ciddi komplikasyonların etkili bir şekilde yönetilebilmesi için sepsis tedavisi, yoğun bakım ünitelerinde yapılmalıdır. Bu üniteler, sepsis tedavisinin karmaşıklığına yanıt verebilecek donanıma ve deneyime sahiptir. Sepsisin önlenmesi, hastalığın tedavisinden daha da önemlidir. Bunun için; El hijyeni (el yıkama), enfeksiyonların yayılmasını önlemek için temel bir önlemdir. Toplumda bu konuda farkındalık oluşturmak, bu önlemlerin yaygınlaştırılmasına yardımcı olur. Aşılar, birçok bulaşıcı hastalığın önlenmesine yardımcı olur. Risk grubundaki kişilere uygun aşılar uygun zamanda yapılmalı ve toplumda aşıya karşı güvenin artırılması sağlanmalıdır. Antibiyotiklerin bilinçsiz ve gereksiz kullanımı antibiyotik direncini artırabilir. Bu nedenle halkın antibiyotik kullanımı konusunda bilinçlendirilmesi ve sadece uzman hekimler tarafından reçete edilmesi gerektiği vurgulanmalıdır. Sepsis farkındalığı artırılmalıdır. Sepsis, hızlı tanı ve uygun tedavi ile önlenebilir veya etkileri azaltılabilir bir hastalıktır. Sağlık çalışanları ve toplumun sepsis hakkında bilgi sahibi olması ve belirtileri tanıyabilmesi çok önemlidir. Erken tanı, hızlı müdahale ve bilimsel temele dayalı tedavi, sepsis vakalarının sonuçlarını iyileştirir. Sepsis hakkında farkındalık oluşturmak, erken teşhisin ve uygun tedavinin yaygınlaştırılması için kritik bir adımdır. Unutmayalım ki, Farkındalık Hayat Kurtarır!”
