HIV vakaları, dünya genelinde azalma eğilimindeyken, Türkiye’de giderek artıyor. 2023 verilerine göre, dünyada HIV ile yaşayan yaklaşık 39 milyon kişi olduğu tahmin edilirken, resmi rakamlara göre Türkiye’de HIV ile yaşayan 40 bin kişi var. Ancak Dünya Sağlık Örgütü’nün istatistikleri ve bu alanda çalışan uzmanlar, 40 binin iki ile çarpılması gerektiğini söylüyor. / HaberTürk
KLİMİK Derneği HIV/AIDS Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Emin Halis Akalın, “HIV bir pandemidir. HIV, 1981 yılından beri dünyayı etkiliyor. O günden bu güne 40 milyon kişi AIDS ve AIDS ile ilişkili komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybetti. Çok önemli bir rakam, tüm insanlığı ve dünyayı etkileyen bir salgın bu” dedi.
HIV/AIDS VAKALARI 2000’LERİN BAŞINDAN BERİ ARTIYOR
Ekonomisi güçlü batı ülkeleri ile Afrika’nın bazı ülkelerinde yeni HIV tanısı alanların sayısının azaldığını aktaran Prof. Dr. Akalın, “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNAIDS istatistiklerine göre, Türkiye’de 2000’li yılların başından itibaren başlayarak devam eden ciddi bir artış söz konusu” diye konuştu.
“RESMİ RAKAMLAR GERÇEĞİ YANSITMIYOR”
Sağlık Bakanlığı Kasım 2023 rakamlarına göre, Türkiye’de yaklaşık olarak 40 bin HIV ile yaşayan kişi olduğunu kaydeden Prof. Dr. Akalın, “Ancak biz hekimler, DSÖ’nün yaptığı bazı hesaplamalardan da yola çıkarak, bunun çarpı 2 olduğunu düşünüyoruz. Resmi rakam 40 bin olsa da biz bunun yaklaşık 80 bin olduğunu düşünüyoruz; çünkü ülkemizde test yaptırma alışkanlığı, farkındalık gibi kavramlar ve risk altındaki kişilerin kolaylıkla gidip anonim olarak test yaptırabilecekleri gönüllü danışmanlık ve test merkezlerinin sayısı oldukça az. Bu nedenle resmi rakamların gerçek olgu sayısını yansıtmadığını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
COVID DÖNEMİNDE HIV VAKALARI AZALMADI, TEST YAPTIRANLARIN SAYISI AZALDI
Koronavirus pandemisi döneminde yeni HIV/AIDS vakalarında azalma görünse de, bunun gerçeği yansıtmadığını belirten Prof. Dr. Akalın, “COVID-19’un getirdiği kısıtlamalarla hastanelerin çoğunlukla COVID hastalarıyla ilgilenmesi, kişilerin test yaptırmasını ve hastaneye başvurmasını engelledi. Bu durumda test yaptırma sayısı azalınca tanı alan olgular da azalmış gibi göründü ama yaptığımız hesaplara göre HIV/AIDS vakaları COVID dönemi sonrası yeniden artış eğilimine girdi.”
YENİ TANI ALAN SAYISI YILDA 3000 İLA 4000
Prof. Dr. Akalın, 2000 yılında HIV/AIDS tanısı alan kişilerin sayısının yaklaşık 200 olduğunu ancak vakaların hızla arttığını vurgulayarak, şunları söyledi: “2010’da bu sayı yaklaşık 1000’e çıktı. 2018’de yaklaşık 3400’e ulaştı. Yılda 3000 ile 4000 arası yeni olgu olduğunu düşünüyoruz. Çok ciddi bir artış eğilimi söz konusu. Her yıl yeni tanı alan sayısı artıyor. Resmi rakamlara göre 14 yılda gelinen durum binlerden 40 binlere ulaşmak oldu.”
Ülkemizde verem hastalığının (tüberküloz) çok başarılı bir verem savaş programıyla kontrol altında olduğunu kaydeden Prof. Dr. Akalın, “Ancak HIV infeksiyonu kontrol altında değil. Birçok batı ülkesi bu artış eğilimini tam tersine çevirmişken bizde hala ciddi bir ivmeyle artış devam ediyor” ifadelerini kullandı.
