Acil servis hizmetleri ücretli mi?

Sağlık Bakanlığı, geçtiğimiz gün acil servislerdeki yoğunluğu azaltmak amacıyla yeni bir genelge yayınladı. Bakan Ahmet Demircan imzası ile tüm il sağlık müdürlüklerine gönderilen genelgede, acil olmayan hastalar için yeni poliklinikler açılması, kısa müşahedelere zaman sınırlaması getirilmesi ve klinik hastaların acillere gelişinin engellenmesi gibi düzenlemelere yer verildi.

Peki hastanelerdeki acil yoğunluğunu azaltacak bu düzenlemeler bir yana, vatandaşlar acil servis hizmetleri hakkında hangi bilgilere sahip olması gerekiyor? Acil servis hizmetleri ücretsiz mi, kimliğimiz yanımızda değilse ya da herhangi bir sağlık sigortamız yoksa acil servis hizmetlerinden faydalanabilir miyiz? Aldığımız hizmetlerdeki sorunlarla ilgili şikayetlerimizi resmi olarak nereye iletebiliriz? Her vatandaşın bilmesi gereken bu soruların cevaplarını, tıp hukuku ile ilgili çalışmalar yapanAvukat Merve Gürcan, sozcu.com.tr okuyucuları için aktardı.

Hangi vakalar ‘acil’ olarak değerlendiriliyor?

ACİL DURUM NEDİR?

Öncelikle acil halin tanımını incelemek gerekiyor çünkü sizin acil tanımınızla hastanelerin acil tanımı aynı olmayabilir.
Sağlık Bakanlığı’nın Acil Sağlık Hizmetlerinde Yeşil Alan Uygulaması başlıklı genelgesine göre;

1) Her ne boyutta olursa olsun travma vakaları,
2) Acil servis başvuruları sonrası hastaneye yatışı yapılan vakalar,
3) Tıbbi müdahale uygulanan vakalar,
4) Müşahede altına alınan vakalar,
5) Başka bir sağlık hizmet sunucusuna sevk edilen ya da başka bir sağlık hizmet sunucusundan sevkli gelen vakalar acildir.

PEKİ YEŞİL ALAN NEDİR?

Acile başvuran ve yukarıda sayılan haller dışında kalan olaylar acil değildir ve “Yeşil Alan” hastası sayılır.
Acil servislere başvuran tüm hastaların ilk müracaatta acil hasta olarak değerlendirilerek acil servislere kabul edilmesi ve buna göre işlem yapılması esastır. Ancak yapılan muayene sonucunda hekim değerlendirmesine göre yeşil alan muayenesi kapsamına girdiği (acil olmadığı) belirlenen hastalar için muayene ücreti ile eczane ilaç ücretini eczaneye gittiğinizde ödemeniz gerekir.

Özetle durumunuz acil olmadığı halde örneğin sadece randevu almadan kolayca doktora ulaşmak ya da ücretsiz muayene olmak amacıyla acil servise başvurduğunuzda ücret ödemeniz gerekir.

SAĞLIK GÜVENCEMİZ OLMASA BİLE ACİL SERVİS HİZMETLERİNDEN FAYDALANABİLİR MİYİZ?

Özel ve kamuya ait bütün hastanelerin acil birimleri, bütün acil başvurularını ayırım yapmaksızın kabul ederler.
Acil servis, hastanın sosyal güvencesi olup olmadığına, bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kuruluşunun nevine ve hastanın diğer özelliklerine, sağlık güvencesi ve ödeme gücü olup olmadığına bakmaksızın, stabilizasyon sağlanıncaya kadar bütün tıbbî hizmetleri sunar.

PEKİ YANIMIZDA KİMLİĞİMİZ, SİGORTA EVRAKLARIMIZ YOKSA?

Acil servislere müracaat eden ancak herhangi bir nedenle geçerli kimlik belgesi, sağlık karnesi veya hasta sevk evrakı ibraz edemeyen hastaların kimlik bilgilerinin ve adresinin belirlenmesi, hasta ve yakınlarının bilgilendirilmesi amacıyla Hasta Bilgilendirme Formu doldurulur. Bu hastalardan hiçbir surette senet veya taahhütname alınmaz.

ACİL HİZMET, İLK 24 SAATİ KAPSAR

Acil servislerde hasta takibinin 24 saati geçmemesi esastır.

Bu süre içerisinde kesin tanısı konulamamış veya yatış endikasyonu belirlenememiş hastalar ile yatış endikasyonu bulunan ve birden fazla kliniği ilgilendiren hastalar acil servis sorumlu tabibi veya nöbetçi uzman tabibince değerlendirilir ve tıbbi durumunun gerektirdiği en uygun uzmanlık dalına ait kliniğe yatışı yapılarak ilgili klinik şefi veya sorumlu uzman tabibine bilgi verilir.

ACİL SERVİS NEDİR?

Acil servisler kaliteli ve itinalı hizmet sunumunun sağlanması için fizikî altyapı, insan gücü, tıbbî cihaz, donanım, lüzumlu ilaç, serum, sarf malzemesi ve ambulans hizmetleri yönünden hiçbir aksaklığa meydan verilmeyecek ve hizmetin 24 saat kesintisiz sunulmasını sağlayacak şekilde yapılandırılır.

Hizmetler; uzman tabip sorumluluğunda, acil sağlık hizmetleri konusunda eğitim görmüş, tecrübeli ve yeter sayıda tabibin, hemşirenin ve diğer personelin de katılımı ile bir bütün olarak yürütülecek şekilde organize edilir.

Başvuran her hasta için acil tıbbî değerlendirme, müdahale ve gerektiğinde stabilizasyon sağlanır.

ACİL SERVİSTEN DİĞER SAĞLIK TESİSLERİNE SEVK VE NAKİL ESASLARI

İlk tıbbî müdahale yapıldıktan sonra ileri tıbbî bakım ve tedavi konusunda yetersizlik söz konusu ise, sevki uygun görülen hastane ile koordinasyon sağlanarak verilen tıbbî bakımın tamamı ilgili birim sorumlusu tarafından “yazılı” olarak belgelendirilir. Bu belge nakil yapılacak kuruma hasta ile birlikte gönderilir.

Nakil ancak, stabilizasyon sağlandıktan sonra veya hayatî tehlike veya sakatlık tehlikesi taşıyan hastaların uygun bakımlarının, stabilizasyonlarının ve tedavilerinin mevcut tıbbî-teknik imkanlar ile gerçekleştirilemeyeceğinin tespit edilmesi halinde yapılır.

Acil servise başvuran hastaların ilk değerlendirmesi yapıldıktan sonra, ilgili sağlık tesisinin uzman tabip, tıbbi donanım ve boş yatak bakımından hastanın tıbbi durumunun gerektirdiği tetkik, müdahale, bakım ve tedaviyi sağlayabilecek şartları taşıması hâlinde hastanın başka bir sağlık tesisine sevk edilmemesi ve gerekli sağlık hizmetinin ilgili sağlık tesisinde verilmesi esastır.

ŞİKAYETLERİNİZ İÇİN ŞİDDETE DEĞİL, YASAL YOLLARA BAŞVURUN

Hastaların aldıkları hizmetlerde karşılaştıkları sorunlar veya hizmetlerle ilgili bilgi almaları için SABİM’e başvurmaları yeterlidir. Sağlık Hizmetleri ile ilgili her türlü şikayet için Sağlık Bakanlığı’nın Sabim; Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi Alo 184 adlı hattı arayabilirsiniz.

Postayla yapılan başvurular kabul edilmez. İlgili kişi, şahsen başvurmak zorundadır.

Uygulamada, hastalara taahhütname veya durumun acil olmadığına ilişkin evraklar imzalatılarak acil hizmetler için ödeme talep edilmektedir. Acil servise ilk girişte kayıt anında imzalatılan taahhütnameler geçersizdir, acil halin sona ermesinden sonra imzalatılan taahhütname ise geçerlidir.

Acil hal boyunca yapılan tüm tedaviler ücretsizdir.

Acil halin sona ermesinden sonraki işlemlerin ise hastanenin SGK ile sözleşmesi varsa buna göre, hastanenin SGK ile sözleşmesi yoksa hastanenin kendi fiyatları üzerinden fatura edilmesi gerekir.

Acil servise ilk kayıt anında sizden ücret istenirse SGK’ya (Alo 170), Sağlık Bakanlığı’na (Alo 184), faturasız-belgesiz para tahsil edilirse Maliye’ye (Alo 189) durumu bildirebilirsiniz.

Özel hastaneye ödediğiniz ücretin tutarına göre Tüketici Hakem Heyeti’ne ve/veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurarak ücret iadesi talep edebilirsiniz, ödeme yapmışsanız, ödediğiniz bedelin makbuzunu da bu şikayete ekleyiniz.

Size yapılan uygulamalar haksız veya sağlık personeli size göre ilgisiz dahi olsa hiçbir surette şiddete başvurmayınız, haklıyken haksız konuma düşmeyiniz. Acil servislerdeki hasta yoğunluğunu, personelin uykusuz ve yorgun olabileceğini unutmayınız.