Merhaba Sevgili Dostlarım,
Sizlerinde çok iyi bildiği gibi, dünyada ve ülkemizde uzun yıllar yaşayan ve yaşamaya devam eden markalara + şirketlere baktığımızda, bunun; sürdürülebilirlik adına, kişilerden bağımsız olarak, kuşaklararası kurumsallaşmaya dayandığını görmekteyiz.
Birçok yerde karşımıza çıktığı şekilde; herhangi bir kurum veya kuruluşun, mevcut durum analizlerini yaparak, gelecekteki muhtemel hedeflerini belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak için strateji geliştirmek (Misyon + İlkeler ve Değerler + Amaçlar + Vizyon + Swot – Tows / Pest Analizleri + Eylem Planı + Bütçe + Uygulama Ekibi) ile performans ölçümleme ve raporlama süreçlerini kapsayan yol haritasına “Stratejik Planlama” denmekte!
Adillik + Şeffaflık + Hesap Verebilirlik + Sorumluluk, olarak 4 ana ilkesi olan Kurumsal Yönetim de, yine bir kurum veya kuruluşun; kişilerden bağımsız olarak, paydaşlarına zarar vermeyecek şekilde, mali kaynakları ve insan kaynaklarını kendine çekebilen, verimli çalışmalar ile kısa ve uzun vadelerde ekonomik kazanç yaratarak sürdürülebilirlik sağlayan, bir iş disiplinidir! TKYD
Kurumsal Sürdürülebilirlik’se; bugünün ihtiyaçlarını, yarınlara zarar vermeden karşılanmaktır!
Aslında yazının başlığını “Kurumsal Yönetimde Stratejik Planlama” şeklinde düşünmüştüm. Ama ülkemizdeki şirketlerin çok büyük bir çoğunluğunun “Aile Şirketi” olduğunu göz önüne alınca “Aile Şirketlerinde Stratejik Planlama” olarak değiştirdim. Daha sonra da, şirketlerin kurumsallaşmasının ötesinde, şirket sahibi Ailelerin kurumsallaşmasının temel direği olan “Aile Anayasası” nı da, başlığa dâhil etmek, şart oldu! J
Stratejik planlama için, yukarıda bahsettiğim teknik içeriklerin detaylarına, bu yazıda pek girmek düşüncesinde değilim. Sadece; tüm yeni planlamalara rağmen, zamanla işlerin eskisi gibi yapılmaya başlanması ve cesur iş kararlarının geri plana düşmesi neticesinde yaşanan problemlere ve çözüm önerilerine dikkatinizi çekmek istiyorum!
Bu problemlerin başında da; gerçekçi olmayan hedefler belirlemek + teknolojik değişimleri ve gelişmeleri desteklememek + stratejilerde eksiklik veya yanlışlık yapmak + kişiler ve ekiplerde iletişim sıkıntıları + bütçede özel finansal kaygılar yaşamak + ölçümleme ve raporlamalardaki aksaklıklar + sektörel rekabet ve iş birliği projelerine önem vermemek + Vs… Gelmekte!..
Bu tür problemlerde; kendinize biraz zaman tanıyın ve raporları tekrar gözden geçirin!
Netice de; iş hayatınızda daha mutlu bir gelecek için, ayağı yere sağlam basan ve katılımcı bir şekilde hazırlanan, yeni stratejik planlamalardan vazgeçmeyin!..
Bu bağlamda, konu aile şirketleri olunca; hedeflerle ilgili stratejik planlama açılımında, aile anayasası da başta olmak üzere, fotoğrafa birkaç açıdan bakmak gerekiyor. Bu noktada şirket dışından, destek almakta söz konusu olabilir. “Fotoğrafın içindekiler, tamamını göremezler!”
(Bu tabir; Kalkınma Ajansları ile yaptığımız bir çalışmada yer alan, bir şirket sahibine aittir! J)
Ticari kâr amaçlı olarak, aralarında direkt / endirekt kan bağı olan kişiler tarafından kurulan, ülkemizde 150 ila 250 yıllık geçmişe + entelektüel sermaye ve özel marka değerlerine sahip şirketler de dâhil, bir aile şirketindeki en büyük tehlike ve zayıf nokta; özellikle aile ve şirket kavramlarının, birbirine karıştırılmasıdır. Aile şirketlerinin gelecek kuşaklara devredilmesi ve de kurumsal bir yapıya kavuşması için, hedeflerle ilgili stratejik planlamaya ve aile anayasası na gereksinim olmazsa olmaz! Varlığını koruyamayan şirketlerde iş ve aile ilişkilerinde denge problemlerinin yaşandığı, kişisel ihtiyaçların giderilmesinde, aile ve iş önceliklerinin birbirine karıştırıldığı görülmektedir. Aile Anayasası oluşturulmasının; Aile şirketlerinin hissedarları + Aile üyeleri + Şirket tepe yöneticileri arasındaki ilişkilerin, en sağlıklı şekilde yönetilmesinde, çok önemli bir rolü vardır. Her aile’nin kendine has özelliklerinden dolayı, bu noktada genel bir uygulama son derece sakıncalıdır. İş dünyasında, her aile ve aile şirketi kendine özeldir!..
Şirketiniz, bir aile şirketi olmasa da, aşağıdaki stratejik planlama ve ortaklık anayasası eğitim çalışmalarını, genel olarak değerlendirebilirsiniz! (Sn. Damked Kedam’a çok teşekkürler.)
A) Dünyada ve Ülkemizde Aile Şirketleri?
Dünyada; 1300 yıla yakın süredir faaliyet gösteren Japonya Otelcilik Sektöründeki Hoshi ile Fransa Şarapçılık Endüstrisinde 1000 yıldır faaliyet gösteren Chateau de Gaulaine Şirketi!..
Ülkemizdeki örnekler ise; 250 yıllık Hacı Bekir – Ali Muhittin / Şekerleme ile 150 yıllık Vefa Bozacısı!.. (Sayın Pakize Yılmaz’ın T.C. Uludağ Üniversitesi – İşletme Anabilim Dalı – Yüksek Lisans Tezi) Aile Şirketleri; bu kadar eski bir geçmişe sahip olmalarına rağmen, ancak 1990 lar’dan sonra, ayrı bir disiplin olarak akademik anlamda incelenmeye başlamıştır!.. (ARD)
B) Şirketin Kurumsallaşması / Stratejik Planlama + Ailenin Kurumsallaşması?
1) Aile Şirketinin Tarihçesi ve Gelişimi + Merkez ve Şubeler…
2) Misyon + İlkeler ve Değerler + Amaçlar ve Hedefler + Vizyon…
3) Tüm Çalışanlarla Tam Katılımlı Swot – Tows + Pest Analizleri…
4) Normal İş ve Nakit Akış Tablosu + Hareket veya Eylem Planları…
5) Mali Tablolar ile 3 + 5 + 10 Yıllık Özel Bütçeler ve Finansal Analizler…
6) 5N 1K – Sorumlu Uygulama Ekibi + Takviye Destekler + Geri Bildirim ve İletişim…
7) Performans Ölçümleme / Değerlendirme ve Raporlama + Aksaklıkların Giderilmesi…
C) Ailelerin Özelleri + Kuşak Farklılıkları + Çalışan Memnuniyeti + İşveren Markası?
1) Üst Düzey Çalışanların Akrabalık Bağları + X / Y / Z Kuşakları…
2) Farklı ve Aynı Kuşaktan Olan Aile Üyelerinin Bireysel İlişkileri…
3) Aile Şirketinin Başlangıç + Büyüme + Olgunluk Dönemleri…
4) Üç Daire / Yedi Bölüm – Aile + İş + Mülkiyet – Modeli + Halka Arz…
5) Paydaş Analizi + Profesyonel Yöneticiler + Etik Kurallar + Gelecek Kuşaklara Devir…
D) Ailelerde Saygı + Eleştri + Dedikodu Krizleri?
1) Bireysel Amaçlar ve Kurumsal Hedefler…
2) Sektörel Rekabet + Mevzuatlar ve Ticaret Kanunları…
3) Organizasyon Şeması + Duygusallığa Dayanan Pozitif Ayrımcılık…
4) Dikey ve Yatay Görev Tanımları + Yetki ve Sorumluluklar + Geri Bildirim…
5) BSC Kurumsal Karne Sistemi Performans Değerlendirme ve Ödüllendirme…
6) Başarı / Kâr + Özel Harcamalar + Çatışma Yönetimi + Yatırımlar ve Sürdürülebilirlik…
E) Aile Ağacı + Anket Çalışmaları ve Aile Anayasasının Bölüm Başlıkları?
1) Genel Hükümler…
2) Aileye İlişkin Özel Hükümler…
3) Aile ve Şirket İlişkilerine Dair Hükümler…
4) Kurumsal Yönetim ve İdari Yapılanmaya Dair Hükümler…
5) Hisse Oranlarına Göre Mülkiyet Hakkına İlişkin Hükümler…
6) Aileye Özel Konular ve Uyuşmazlıklara Çözüm Hükümleri…
7) Aile Anayasasının Yürürlüğe Girmesi ve Güncellenme Hükümleri…
F) Prensesler ve Prensler İçin Veliaht Koçluğu?
1) Arzu ve Motivasyonu…
2) Eğitim ve İletişim Düzeyi…
3) Varsa – İş Deneyimi…
4) İşletmede Çalışma Süresi…
5) Kurumsal Kariyer Planlaması…
G) Online Teknolojinin Aile Şirketine Yansıması ve Dijitalleşme + Vaka / Veri Analizi?
1) Web Sitesi + Mobile Uyum + Sosyal Medya…
2) Ur-Ge + Ar-Ge + Kosgeb + Kalkınma Ajansları + İhracatçı Birlikleri Destekleri + E-Ticaret…
3) Projelerle İlgili Online Vaka Analizleri…
H) Kurumsallaşmada Kurumsal Sosyal Sorumluluk / Küresel İlkeler Sözleşmesi?
1) İnsan Hakları…
2) Çalışma Standartları…
3) Doğa / Çevre + Kurumsal Ayak İzleri + İklim Değişikliği…
4) Yasalara Saygı ve Yolsuzlukla Mücadele…
Bu konu başlıkları ve içerikleri ile ilgili yapılan çalışmalar; aile şirketlerinde veya normal şirketlerde, itibarın korunması ve problemlere çözüm üretilmesi + ortaklıklar veya özel aile yapılarına göre “Aile / Ortaklık Anayasası” için atılması gereken stratejik adımlar ile aile veya ortaklar arasındaki ilişkilerinin kopma noktasında ve kriz anlarında, şirketlerle ilgili verilen emeklerin ve de yaşanan sıkıntıların, içi boş nedenlerle heba olmaması konusunda, derinlemesine bilgi sahibi olmamıza yardımcı olmakta!..
Şirketlerin, sürdürülebilir bir geleceğe sahip olması söz konusu olduğu zaman, genç kuşaklara güvenmek ve onlara yer açmak gerekiyor. Genellikle; cesaretleri ve kişisel başarıları ile işlerini bugünlere getiren orta kuşaklara karşı, genç kuşaklar takım ruhuyla gruplar halinde + işbirliği içinde, çalışmaktan hoşlanıyor! (Yeni kuşaklar için ise, herşey serbest!.. Ok Boomer! J)
Özellikle aile şirketlerinde; bu iki kuşak arasındaki farklılıklara göre, sevgiden de öte – saygıya dayalı bir yönetim şekli oluşturulduğunda, hem verimlilik – hem de çalışanların motivasyonu açısından çok güzel gelişmeler, fotoğrafın tamamına yansıyor!..
Daha mutlu bir gelecek için, herşeyin gönlünüzce olması dileğiyle…
Sevgi ve saygılarımla
