‘AŞIRI ALKOL KULLANMA İLE DEMANS GÜÇLÜ ŞEKİLDE BAĞLANTILI’

Çalışma aşırı alkol kullanımının bunama ile güçlü bağlantısı olduğunu da doğruladı.

Alcohol consumption and risk of dementia: 23 year follow-up of Whitehall II cohort study

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ‘kronik içki alışkanlığını’ erkekler için günde 6 ya da daha fazla standart içki (60 gr saf alkolden daha yüksek değerler), kadınlar içinde günde 40 gr saf alkolden fazlası olarak tanımlıyor.

Demansın En Büyük Sebebi Alkol Tüketimi

Alkol kullanımı, her türlü demans tipi için en önemli risk faktörünü oluşturuyor. Özellikle de erken başlayan demans için. The Lancet Public Health dergisinde yayınlanan  ülke çapında yapılmış bir çalışmaya göre Fransa’da demans teşhisi koyulmuş bir milyondan fazla kişinin alkol nedeniyle bu hastalığa yakalandığı tespit edildi.

Bu çalışma özellikle alkol kullanımının etkilerini inceledi ve kronik alkol kullanımının zararları ile alakalı olan zihinsel ve davranışsal bozukluk teşhisi koyulmuş bireylerde bu çalışmaya dahil edildi.

Largest study of its kind finds alcohol use biggest risk factor for dementia

65 yaş altı olan erken demans teşhisi koyulmuş 57.000 vakadan %57’lik büyük çoğunluğun kronik içki alışkanlığının olduğu görüldü.

Bağımlılık

Alkolde verdikleri haz ile beyindeki ödül merkezini uyarır. Alkol ile oluşan keyif duygusu bu maddeye karşı tekrar tekrar şiddetli bir istek ve ihtiyaç duyulmasına yol açar. (alkole aşerme) Ve böylece vücuda dur komutu değil alkole devam komutu gider.

Bu Belirtilerden 3 Tanesi Size Uyuyor İse Alkol Bağımlısısınız..

Amerikan Psikiyatri Derneği’nin yayınladığı ‘ bağımlılık tanı kriterleri ‘nde yer alan 7 maddeden 3 tanesi var ise kişiye alkol bağımlısı tanısı konulur. Bunlar:

1. Niyetlendiğinden daha fazla miktar ve süre kullanmak

2. Sürekli bırakma isteği ya da başarısız bırakma girişimleri

3. Temin etmek, kullanmak ve etkilerinden kurtulmak için fazla vakit harcamak

4. Sosyal faaliyetleri, hobileri, başka zevk verici aktiviteleri azaltmak ya da terk etmek

5. Maddeye bağlı ya da madde kullanımıyla artan fiziksel (örneğin alkolle ilişkili karaciğer hastalığı, yüksek tansiyon, gastrit vb), ya da psikolojik (depresyon, anksiyete, uyku bozukluğu vb) problemler yaşamasına rağmen kullanmaya devam etmek.

6.Alkole karşı toleras ın artması ise yani giderek daha fazla alkol ile sarhoş olabilme hali

7. Yoksunluk belirtileri varsa yani alkol almadığınızda ellerde titreme, çarpıntı gibi şikayetler oluyorsa

Alkole Ulaşamama Durumunda Görülen Yoksunluk Belirtileri :

Terleme, Titreme, Mide bulantısı ve kusma, Hallüsinasyonlar, Anksiyete, Ajitasyon

Alkol bağımlısının beyni farklı çalışıyor

Uzun yıllar alkol bağımlılarının beyninin nasıl çalıştığı pek bilinmiyordu. Bu bilinmezlik 2012 yılında Kaliforniya Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmayla büyük bir oranda aydınlatıldı. Bu araştırma için seçilen 13 alkol bağımlısı ve 12 bağımlı olmayan denek grubuna önce alkol içirildi ve ardından alkolün etkisini beyinde takip edebilmek amacı ile deneklerin kollarından kontras madde injekte edildi ve daha sonra Positronen-Emissions- Tomographie (PET) tekniği ile beyin taraması yapıldı.

Sonuçlar açık bir şekilde alkoliklerin beyninin alkol tüketimi esnasından farklı çalıştığını gösteriyordu.

Alcohol Consumption Induces Endogenous Opioid Release in the Human Orbitofrontal Cortex and Nucleus Accumbens

Nedir bu farklar?
Alkol bağımlısı grupta bulunanların beyninin ödüllendirme sistemde yer alan Nucleus Accumbens veOrbitofrontal Kortex bölgelerinde yüksek oranda Endorfin hormonu salgılandığı görüldü.

Kontrol grubundaki deneklerin beyninde Endorfin hormonu salgısının minimal düzeyde olduğu görüldü.
Bu ne anlama geliyor?

Endorfin, tıpkı morfin ve opiat gibi uyuşturucu etkisi gösteren, salgılandığı anda vücutta gevşeme ve güçlü bir keyif duygusu oluşturan bir hormondur. Başka bir ifade ile Endorfin vücudun kendi ürettiği bir uyuşturucudur.

Alkol kullanımının sebep olduğu 12 hastalık

1- Anemi (kansızlık)
Yoğun alkol tüketimi oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin sayısını düşürür. Bu sağlık problemine anemi, halk arasındaki deyimiyle kansızlık denir. Anemi olan kişilerde halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı ve sersemlik gibi belirtiler ortaya çıkar.

2- Kanser
Az veya çok olmasına bakılmaksızın, alkol, düzenli kullanıldığında kanser riskini artırır. Alkollü içeceklerde bulunan etanol, sindirim süreci ile karsinojen olan asetaldehite dönüşmektedir. Alkol kullanımına bağlı; baş-boyun, gırtlak, yemek borusu (özofagus), karaciğer, meme, kolon ve rektum kanseri riski artar.

3- Kalp damar hastalıkları
Özellikle çok yoğun alkol kullanmak kan pıhtılaşmasını (trombozu) tetikliyor yani; kalp krizi ve felç riskini artırıyor. 2005’te Harward Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre; en az 1 kez kalp krizi geçirip yaşamına devam eden kişilerin alkol kullanımı söz konusuysa ölüm riski iki katına çıkıyor. Yani alkol kalp-damar hastalıkları riskini belirgin artırıyor.

Yoğun alkol tüketimi ayrıca kalp kaslarını etkileyerek kardiyomiyopati denilen hastalığa sebep olabilir, kalp ritminin düzenini bozabilir ve bu durumlar felci tetikleyen kan pıhtılarını oluşturabilir.

4- Siroz
Alkol karaciğer için zararlıdır (toksik). Düzenli ve yoğun alkol kullanan kişilerin karaciğerleri aşırı zarar görerek sirozu oluştururlar. Fakat kimin siroz olacağını önceden kestirmek biraz zor. Bazı yoğun alkol kullananlar olmaz iken; bazen daha az alkol tüketenlerde de görülebilen bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkabiliyor. Bu durumda araştırmalara göre kadınların erkeklerden daha hassas olduğu söylenebilir.

5- Bunama (demans)
Yaşlılarda ortalama yaklaşık % 2 oranında bunama (demans) görülür. Yoğun alkol kullanan insanların beyinlerindeki bazı bölümler normalden çok daha hızlı küçülerek ciddi hafıza kayıplarına ve bunamaya sebep olur.

6- Depresyon
Depresyon yaşanırken mi alkol tüketilir, yoksa alkol tüketildiği için mi depresyona girilir?.. İki durumun birbirinin tetikleyicisi olduğu ve bir kısır döngü halinde iç içe oldukları söylenebilir. Depresyona giren kişiler sıkıntılarını ve şiddetli negatif duygularını rahatlatmak için yoğun alkol kullanımına başvurabilir. Yeni Zelanda’da yapılan geniş çaplı bir araştırma, yoğun alkol kullanımı depresyonu şiddetle tetiklediği ortaya çıkmıştır.

7- Nöbetler (epilepsi)
Yoğun alkol tüketimi epilepsiye neden olabilir. Epilepsi olanlarda ise nöbetleri tetikleyebilir. Alkol aynı zamanda epilepsi tedavisi için kullanılan ilaçların bir kısmıyla etkileşime girmektedir.

8- Gut
Gut, el ve ayak eklemlerinde şiddetli ağrıya, bunun dışında böbrek ve kalp-damar sorunlarına neden olabilen bir rahatsızlıktır. Gutta eklemlerin içinde ve etrafında ürik asit kristalleri birikmektedir (gut artriti). Bazı olgular gut rahatsızlığının çoğunlukla genetik faktörden kaynaklandığını savunsa da araştırmalar alkol kullanımının gut riskini artırdığını göstermektedir.

9- Yüksek tansiyon
Alkol; sıcaklık, stres gibi faktörlerin de etkisi ile kan damarlarının genişleyip daralmasını sağlayan sempatik sinir sistemini bozabilir. Tansiyon yüksekliği süreğen bir hal alırsa (kronik hipertansiyon), böbrek hastalığı, kalp hastalığı, ve felç dahil olmak üzere başka bir çok hastalığa sebep olabilir.

10- Enfeksiyon hastalıkları
Sürekli alkol kullanımı bağışıklık sistemini baskılayarak tüberküloz ve zatürre (pnömoni) dahil çeşitli enfeksiyonlara sebep olur. Diğer bir yandan alkolü fazla tüketen kişilerde riskli ilişkiler daha çok görülebilir. Bu da cinsel yolla bulaşan hastalıklar başta olmak üzere çeşitli bulaşıcı hastalıklara yakalanma riskini artırabilir.

11- Sinir hasarı
Ağır alkol tüketimi; vücudun belli bölgelerinde iğnelenme hissetme, kas güçsüzlüğü, idrar kaçırma, kabızlık, cinsel problemler ve başka sorunlara yol açabilir. Çünkü alkol sinir hücreleri için toksiktir ve sinir fonksiyonlarını tehlikeye atar.

12- Pankreatit ve pankreas kanseri
Alkol ve pankreas hastalıkları arasındaki ilişki uzun süredir bilinmektedir. Yoğun alkol tüketimi pankreas hastalıklarından özellikle ikisinin, pankreatit ve pankreas kanserinin riskini artırmaktadır. Toplumda, akol almayanlarda yaşamlarının bir döneminde pankreatit (pankreas iltihabı) görülme oranı %1.3 iken, yoğun alkol alanlarda %3’lerdedir. Tüm pankreatitlerin %70’i yoğun alkol tüketimine bağlıdır. Tüm pankreas kanserlerinin ise yaklaşık %5’inin nedeninin yoğun alkol tüketimi olduğu düşünülmektedir.

Alkol kullanımı ayrıca mideye de zarar verir (gastrit). Sindirim sürecini etkileyen alkol; karın ağrısı, mide bulantısı, kilo kaybı ve vitamin B12 eksikliğine sebep olur.

İlginizi çekebilir: Sosyal içicilik olarak bilinen günde bir iki kadeh alkolün kanser riskini artırdığı bulundu!

Prof. Dr. Mustafa Özdoğan

Kaynak

1. Dr Rob Hicks
Health Risks of Alcohol: 12 Health Problems
WebMD Medical Reference 2016

2. Marta Herreros-Villanueva, Elizabeth Hijona, Jesus Maria Bañales, Angel Cosme, and Luis Bujanda.
Alcohol consumption on pancreatic diseases.
World J Gastroenterol. 2013 Feb.