Türk bilim insanlarının Şanlıurfa Aile Hekimleri Derneği’nin sahadaki desteği ile ülkemiz genelinde yaptığı aşı reddi konulu bilimsel araştırma uluslararası saygınlığı yüksek tıp yayın organı Human Vaccines & Immunotherapeutics dergisinde yayınlandı.
Understanding the approach of family physicians in Turkey to the problem of vaccine rejection
Çalışmanın yazarlarından olan Şanlıurfa Aile Hekimleri Derneği Eğitim Akademisi Başkanı Dr. Kutay GÜVEN;
“Çalışmada Türkiye’de görev yapan coğrafi bölgelere göre homojen olarak seçilmiş 804 aile hekiminin klinik gözlemlerinin alındığını, aşı kararsızlığının sebeplerinin tespitinde ve aşı kararsızlığının çözümünde kilit rol oynayan aile hekimlerinin yaklaşımlarının irdelendiğini” belirtti. “Yapılan bilimsel araştırmanın ülkemizde ve dünyada son dönemde ciddi artış gösteren aşı kararsızlığı ile ilgili atılacak adımlar için yol gösterici olacağını” sözlerine ekledi.
KSÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Ahmet Rıza ŞAHİN ise yaptığı açıklamada;
“Bundan 10 yıl önce aşı reddi gibi bir sorunu olmayan ülkemizde 2011 yılında aşı reddi yapan aile sayısı 183 ile sınırlı iken; bu sayı 2018 yılı verilerinde 125 kat artarak 23.000’lere ulaşmıştır.
Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından başarıyla yürütülen ve bölgesindeki ülkelere kıyasla çok yüksek oranlara ulaşmış aşılama çalışmaları mevcuttur. Aşı uygulaması Türkiye’de birinci basamakta aile hekimlerince icra edilmektedir. Aile hekimleri COVID 19 pandemisinde ve aşılama çalışmalarında ön cephede yer alıyor. Aile hekimlerinin çoğu ülkede aşı uygulamalarının temel taşı olmasının yanı sıra bilgi ve tutumları ile hastalar üzerine de yüksek etkileri olduğu bilinen bir gerçektir. Aşı kavramının hem hekim hem de bireyler tarafından iyi anlaşılması, aşı tereddütü ve buna baglı olarak reddini engelleyebilir.
Bu anlamda KSÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öncülüğünde yaptığımız bilimsel çalışmanın sonuçlarını “Understanding the approach of family physicians in Turkey to the problem of vaccine rejection” başlığı ile Human Vaccines & Immunotherapeutics dergisinde duyurduk.
Katılımcıların %69,2’sinin kayıtlı nüfuslarından en az bir ailenin aşı reddi yapmış olması, karşı karşıya kalınan durumun ne denli önemli olduğunu gözler önüne sermektedir. Aile hekimlerinin tüm risk gruplarına ve her yaştan hastaya sağlık bakımı vermeleri eşsiz bir fırsattır. Bu nedenle, Aile hekimlerinin aşı yararlığını ve etkinliğini net bir şekilde bilmeleri ve aşıları rehberlere uygun bir şekilde önerebilmeleri özellikle önemlidir. Aile hekimlerinin sahip oldukları öz yeterlilik, aşı güvenliği ve aşı yararlığına katkı sunduğu çalışmamızda gösterilmiştir.
Çalışmamızda aşı reddi yapan ailelerin bildirdiği en sık sebebin aşıların içeriğindeki maddelerin yol açabileceği olası istenmeyen etkiler (aşı güvenliği) olduğu saptanmıştır. Ülkemizde dini sebepli kaygılar, bazı yerlerde en sık sebep olarak görülse de ülke genelinde aşı reddinde üst sıralarda yer almamaktadır. Farklı coğrafyalardaki müslüman topluluklarda helal içerik kaygısı aşı reddinin en önemli sebebiyken çalışmamızda bunun Türkiye için geçerli olmadığını göstermiş olduk.
Çalışmamızda en sık reddedilen aşıların beşli karma aşı ve ardından kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı olduğunu gördük. Anne babaların aşı reddi kararını doğumdan sonraki iki ay içinde aldığı, doğuma aşı reddi kararlılığı ile girmediğini düşündürmektedir. Bu yüzden bu dönemde ailelere verilecek eğitimleri önemsiyoruz.” dedi.
