Obezite üreme sağlığını da olumsuz etkiliyor. Fazla kilolu olan kadınların büyük çoğunluğu bebek sahibi olamamaktan yakınıyor ya da bu süreç biraz zorlu olabiliyor. Kadınların kilo vermesi ise bebek sahibi olmayı kolaylaştırıyor. Bu anlamda obezitenin tedavi edilmesi önem taşıyor. Obezite ameliyatları sonrasında üreme sorunları çözülürken, gebe kalmak kolaylaşabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Obezite ve Metabolik Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. Halil Coşkun, “22 Mayıs Avrupa Obezite Günü” dolayısıyla obezite ve üreme sağlığı ilişkisi hakkında bilgi verdi.
Obezite rakamları hızla tırmanıyor
Obezite oranlarının, dünya çapında 1980 yılından bu yana neredeyse iki katına çıtığı belirtilmektedir. Son rakamlara göre 650 milyon yetişkin, 340 milyon ergen ve 39 milyon çocuğun obezite hastası olduğu bildirilmektedir. 2025 senesine kadar da 167 milyon kişinin fazla kilo ve obezite nedeniyle sağlık sorunları yaşayacağı öngörülmektedir. Obezite, diyabetin yüzde 44’ünden, iskemik kalp hastalıklarının yüzde 23’ünden sorumludur. Obezitenin sebep olduğu hastalıklar bunlarla bitmemektedir. Kanser, ortopedik sorunlar gibi pek çok hastalık da obeziteyle ilişkilendirilmektedir. Her yıl en az 2.8 milyon yetişkin aşırı kilo veya obezite nedeniyle hayatını kaybedebilmektedir.
Aşırı kilo kısırlığa yol açabiliyor
Aşırı kilo ve obezite kadınlarda infertiliteyi de getirmektedir. Araştırmalara göre obez kadınların 3’te 1’inde adet düzensizliği görülmekle birlikte, obezite ovulasyon bozukluğuna da neden olmaktadır. Vücut Kitle İndeksi arttıkça tekrarlayan düşük, endometrial kanser riski artarken; bu hasta grubunun tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlara da yanıt vermediği gözlemlenebilmektedir. Bu nedenle obezitenin mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir.
Obezite cerrahisi sonrası üreme sorunları çözülebiliyor
Yaşam tarzı değişikliği, sağlıklı ve dengeli beslenme, egzersiz ile birlikte obezitenin önüne geçilebilir. Obezitede tıbbi beslenme tedavisi, egzersiz planlaması, davranış tedavisi, ilaç tedavisi ve ameliyatla tedavi uygulanır. Obezite ameliyatı olmayı düşünen kadınlarda “ Tedavi hamileliğe engel olur” gibi bir düşünce olabilmektedir. Obezite ameliyatı olmak hamileliğe engel değildir. Hatta tam aksine obezite ameliyatlarının doğurganlığı olumlu yönde etkilediğini gösteren bilimsel çalışmalar bulunmaktadır. Örneğin; Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing Dergisi’nde yayımlanan bir araştırmaya göre; obeziteye bağlı fertilite (kısırlık) problemi olan kadınların ameliyat sonrası yumurta oluşturmalarının düzenli olmaya başladığı gözlenmiştir. Yine Clinical Endocrinology and Metabolism Dergisinde yayımlanan bir başka araştırmada, obezite ameliyatından sonra kadınların polikistik over sendromu, metabolik ve üreme anormalliklerinin çözüldüğü gösterilmiştir.
Cerrahiden 18 ay sonra gebe kalınabilir
Obezite ameliyatlarının doğurganlık üzerine olumlu etkilerinin yanında, ameliyattan sonraki ilk 18 ay hastaların hamile kalmaması önerilir. Ameliyat sonrası erken dönemde hamilelik, hastanın halen devam eden kilo verme sürecini aksatacaktır. Böylece, doğal olarak tüm odağını bebeğine yönelten kadın beslenme planını istendiği şekilde uygulayamayacaktır. Ayrıca; ideal kilosuna yaklaşan bir kadın, hamilelikle birlikte tekrar kilo almaya başlayınca stres yaşayabilir ve bu durum bebeğine yansıyabilir. Dolayısıyla, hamilelik birçok yönüyle önceden hazır olunması gereken bir süreçtir.
Obezite cerrahisi anne karnındaki bebeğe zarar vermiyor
Bugüne kadar obezite ameliyatından dolayı bebeğe yansıyan bir problem görülmemiştir. Bebek bir şekilde annesinden yeterli düzeyde besini rahatlıkla alabilmektir. Öte yandan, “İlk 18 ay hamile kalmayın, mutlaka doğrum kontrol yöntemi uygulayın” uyarısına rağmen hamile kalan hastalarla da karşılaşılabilmektedir. Bu hasta grubunun çoğunu uzun yıllardır normal yolla hamile kalmayan hastalar oluşturmaktadır. Ve genelde bu hasta grubu, hamile kalamadıkları için doğum kontrol yöntemlerinden uzaklaşmış olmaktadır. Bu durum da obezite ameliyatlarının doğurganlığı artırdığını göstermektedir.
Gebelik sürecinde diyetisyen kontrolünde beslenme
Obezite ameliyatından sonra erken dönemde istenmediği halde hamile kalınırsa bebeği doğurmanın bir sakıncası bulunmamaktadır. Ancak hem annenin hem de bebeğin beslenmesinin dengeli olabilmesi ve yeterli vitamin- mineral alımından emin olunabilmesi için hamilelik sürecinin bu konuda deneyimli bir diyetisyen takibiyle yürütülmesi faydalı olacaktır.
