Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ülkü Yılmaz görülme sıklığı hızla artan astıma yönelik açıklamalarda bulundu. Astımın kontrol altına alınması durumunda ilerleyişi durdurulabilen ve tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu vurgulayan Yılmaz, yeterli ve doğru tedavinin astımda ve ağır astımda üstlendiği önemli rolü vurguladı.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre tüm dünyada 339 milyon astım hastası olmakla birlikte; bu hastaların yüzde 3,7’sini ağır astım vakaları oluşturuyor. Bulaşıcı olmayan hastalıklar arasında ülkemizde en yaygın olarak görülen hastalık olan astımın görülme sıklığı ise giderek artıyor.
Prof. Dr. Ülkü Yılmaz, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği’nin uluslararası katılımlı 44. Yıllık Kongresi olan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde düzenlenen SOLUNUM 2022’de astım ve özellikle ağır astıma dair sorularımızı cevaplandırdı.
W- Astım ve ağır astıma dair Türkiye’den ve dünyadan güncel verileri paylaşabilir misiniz?
Ü.Y.- Güncel verilere göre dünyada 339 milyon astım hastası var ve her yıl 400 binden fazla insan astım nedeniyle hayatını kaybediyor. Yapılan son çalışmalar ülkemizde 4 milyonu aşkın astım hastası bulunduğuna, yani hastalığın her 100 kişiden beşinde görüldüğüne işaret ediyor. Ayrıca bulaşıcı olmayan hastalıklar arasında astım ülkemizde en yaygın olarak görülen hastalık ve görülme sıklığı gün geçtikçe artıyor.
Dünyadaki astım vakalarının yalnızca yüzde 3,7’sini oluşturan ağır astım ise astım kadar sık görülen bir hastalık olmasa da toplumda bu hastalığa ve tedavisine karşı farkındalık oluşması gerekiyor.
W- Astım hastalığı nasıl tedavi edilir? Tedavide ne amaçlanır?
Ü.Y.- Kronik bir hastalık olması sebebiyle astımın tedavisinin olmadığının düşünülmesi tehlikeli bir yanılgıdır. Güncel klinik çalışmalar doğrultusunda astım tedavisinde umut verici gelişmeler söz konusudur. Astımın tedavisinde kontrol edici ilaçlar en önemli role sahiptir, kurtarıcı ilaçlar ise astım ataklarına karşı kullanılır. Kurtarıcı ilaçların verdiği anlık rahatlama hissiyle kontrol edici ilaçların göz ardı edilmesi astım ataklarını tetikler ve büyük risk oluşturur. Kontrol edici ilaçların düzenli kullanımı ise tedavinin başarılı olması için elzemdir.
Astım tedavisindeki amaç hastalığı tamamen ortadan kaldırmak değil, belirtilerinin kontrol altına alınması ve hastanın hayatını normale en yakın şekilde devam ettirmesini sağlamaktır. Tedavi sürecinde şikâyetlerin ortadan kaldırılmasına, solunum fonksiyonlarının en iyi düzeyde tutulmasına ve hastanın normal yaşamını sürdürebilmesine odaklanılır. Uygun ilaç tedavisinin uygulanmasıyla astım belirtileri kontrol altına alınabilmektedir. Buradaki temel hedefimiz kontrol edici ilaçların hastalar tarafından önerdiğimiz dozda ve düzenli olarak kullanılmasıdır.
W- Ağır astım hastalarında astımdan farklı hangi belirtiler görülür?
Ü.Y.- Toplumun çoğunluğunda görülen astımdan daha ağır seyreden bir hastalık olmasıyla karakterize olan ağır astımın başlıca belirtileri sık görülen alevlenmeler, hastane yatışı gerektirecek seviyede fiziksel aktivite kısıtı, uyku düzensizlikleri ve depresyondur.
Ağır astım genelde aile, iş hayatı ve sosyal hayata engel olmakta, kariyer seçimlerini ve tatil seçeneklerini kısıtlamakta, ayrıca duygusal ve ruhsal sağlığı etkilemektedir. Ağır astım hastalarının yaşadıkları, astım hastalarının yaşadıklarının çok farklı olduğu için bu kişiler genelde yanlış anlaşıldıklarını ve yalnız olduklarını hissederler.
W-Ağır astımın tedavisinde güncel durum nedir?
Ü.Y.- Astımdan daha ağır seyreden bir hastalık olmasına rağmen ağır astımın semptomlarını azaltmak için seçenekler de mevcuttur. Kişiselleştirilmiş ve hedefe yönelik tedavilerle ağır astım toplumda sanılanın aksine, tedavi edilemeyen bir hastalık değildir. Tıbbın sunduğu yenilikçi çözümlerle ağır astımın ilerleyişi durdurulabilir ve tedavi edilebilir. Astım hastalarının dikkat etmesi gereken nokta ağırlaşan semptomlar olmalıdır. Bu semptomlar ağır astım vakalarında tehlike arz edebileceğinden doktor değerlendirmesi gerektirir.
W-Astım hastalığının kontrolünde Türkiye ne durumda?
Ü.Y.- Astım kontrolü kavramı tedavi sürecinde büyük önem taşır. Astım tedavisinde dikkat ettiğimiz en önemli noktalar atakların engellenmesi ve hastanın ilaçların yan etkilerinden korunmasıdır. Atakların engellenerek, ilaç yan etkilerinden korunma sağlanması ve tedavi ile yaşam kalitesinin yüksek tutulması astımın kontrol altında olduğunu gösterir. Dünya genelinde hastaların büyük bir bölümü kontrolsüz astıma sahiptir ve bu olumsuz durum maalesef Türkiye için de geçerlidir. Yapılan çalışmalar ülkemizde kontrollü astımlıların tüm astım hastaları içinde yalnızca üçte bir oranında olduğunu göstermektedir.
W- Değerli görüşlerinizi paylaştığınız için şükranlarımızı sunarız.
