2020 koronavirüs açısından ülkemizde ve dünyada büyük korku yaratsa da 2021 de birçok ülke aşı ve ilaçlar sayesinde koronavirüs kısıtlamalarını birer birer kaldırıyor. Buna rağmen, yeni kuş gribi alttürü olan H5N8 çok bulaşıcı ve küresel bir tehdit olma yolunda ilerliyor. Science dergisinde yayınlanan yeni bir makalede çok bulaşıcı olan H5N8 AIV salgınının şimdiden 46 ülkeye yayıldığı belirtiliyor.
İlk olarak 10 yıl önce tespit edilen yüksek patojenik influenza virüsü (HPAIV) 2020 boyunca giderek salgına dönüşerek onlarca ülkede milyonlarca kuşun ölümüne neden oldu.
“Etkilenen coğrafik bölgeler giderek genişliyor ve en azından 46 ülkede yüksek derecede patojenik H5N8 AIV salgını rapor edildi,” diyor Science dergisindeki makaledeki virüs araştırmacıları Weifeng Shi ve George F. Gao. Araştırmacılar H5N8 tehlikelerine karşı uyararak, virüsün yakından izlenmesi gerektiği konusunda uyarıyor.
H5N8 virüsü açısından en müsait hayvanlar tavuk ve ördekler iken, vahşi göçmen kuşlar da bu listeye dahil. Ayrıca daha öncesinde insanlarda virüs vakaları gözlendi.
Salgın 2020 Aralık ayında Rusya’da patlak verdi ve Rusya’daki çiftliklerde çalışan 7 işçide enfeksiyon belirtileri görüldü. İşte bu H5N8’in insanlarda ilk görüldüğü zamandı.
“Bugüne kadar WHO’ya raporlanan H5N1 laboratuvar onaylı insan vakası 862 ve 455 ölümler sonuçlandı. Bu vakalar 17 ülkeden geliyordu ve % 76’sı Mısır ve Endonezya’da gerçekleşti,” diyor Shi ve Gao
Zoonotik riskler, H5N8’de problemin sadece küçük bir parçasını oluşturuyor. Son salgınlarda H5N8 soyundan gelen 2.3.4 adı verilen patojen baskındı ve ilk kez 2010’da Çin pazarında(meyve sebze pazarı) görüldü. “2.3.4 H5 AIV soyu özellikle H5N8’in alt türü olup, açıkça göçmen kuşlarda hızla yayılma eğilimi gösteriyor”, diyor araştırmacılar açıklamada. Bu virüslerin sürekli evrim geçirdiği ve diğer AIV alttürlerine evrildiği belirtiliyor. Shi ve Gao – sırasıyla Çin’in Shandong First Tıp Üniversitesi ve Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nden geliyor ve 2020’nin başlarında yeni koronavirüsü belgeleyen ilk bilim adamları arasında yer alıyordu. COVID-19 salgınının engellenmesinde tüm dünya önlem aldığı için mevsimsel influenza A ve B virüslerinin yayılmasında keskin bir düşüş oldu. Buna rağmen çok patojenik olan H5Ny AIV ailesinden H5N1, H5N2, H5N5 ve H5N8 alttürleri; Çin, Güney Afrika,Avrasya ve diğer yerler boyunca yayıldı. Aynı zamanda araştırmada 2.3.4 soyundan gelen virüsler bazı hücresel bağlanma adaptasyonlarına sahip olduğu gösterildi. İşte bu nedenle insanlara bulaşma ve insandan insana bulaşma potansiyeli gösterebilir.
Araştırmacılar, bu nedenle tavuk çiftliklerinin HPAIV patojeni kümese sıçramadan gözetim altında tutulması gerektiğinin ne kadar önemli olduğunun altını çiziyor.
Tavuk çiftlikleri, vahşi kuş yaşamı kontrol edilmeli ve kamu sağlığı yeni bir salgın yaşanmadan kontrol altına alınmalıdır.
Araştırma Science dergisinde yayınlandı.
Kaynak: https://www.sciencealert.com/highly-pathogenic-h5n8-virus-outbreak-needs-to-be-stopped-scientists-warn
