Eczacılığın tarihçesi, insanlık tarihi ile paralellik gösterir. Eczacı ve hasta arasındaki güven duygusu sayesinde halk, eczacıyı en yakın ve kolay ulaşılabilir danışman olarak görmektedir. Eczacılar hastalığın tedavi sürecine katkı sağlamakla kalmayıp bireylerin moral ve motivasyon düzeyine de etki eder. Bunun yanı sıra akılcı ilaç kullanımı ve koruyucu sağlık danışmanlığı ile ülke ekonomisine de katkı sağlar.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 31.05.2019 tarihinde yayımlanan 2019/10 sayılı “Sağlık Hizmeti Sunucularının Basamaklandırılması” konulu Genelgenin 1. maddesinin 2. fıkrasının (k) bendi ile “6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında serbest faaliyet gösteren eczaneler” birinci basamak sağlık hizmet sunucusu olarak tanımlanmıştır.
25/8/2022 tarihli Sağlık Uygulama Tebliği’nde de birinci basamak sağlık hizmeti sunucuları resmi ve özel sağlık hizmeti sunucuları olarak sınıflandırılmış, 18/12/1953 tarihli ve 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında serbest faaliyet gösteren eczaneler de bu sınıflandırma altına alınmıştır.
Sağlık bakanlığı tanımına göre “Birinci basamak sağlık hizmeti, sağlığın teşviki, koruyucu sağlık hizmetleri ile teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin bir arada verildiği, bireylerin hizmete kolayca ulaşabildikleri, düşük maliyetle etkin ve yaygın sağlık hizmeti sunumudur” şeklinde belirtilmektedir. Bu tanımda yer alan “bireylerin hizmete kolayca ulaşabildikleri, düşük maliyetle etkin ve yaygın sağlık hizmeti” konusunda eczanelerimiz tüm Türkiye’de başarılı ve etkin bir hizmet vermektedirler. Raporumuzda bu konu ile ilgili detaylar yer almaktadır. Bu tanımda eksik olan ve örgütsel mücadelemize konu olan taraf ise “sağlığın teşviki, koruyucu sağlık hizmetleri ile teşhis, tedavi ve rehabilitasyon” hizmetlerinin bir arada verildiği bölümüdür.
Dünya nüfusunun hızla yaşlanması, sağlık harcamalarının sürdürülebilirliğine ilişkin endişeler, sağlıkta insan gücü eksikliği ve bunun yarattığı iş yükü ve stres konularını yönetebilmek için birçok ülkede eczacılık hizmeti farmasötik bakım odaklı hale getirilmiştir. Birinci basamak sağlık hizmetlerini daha sağlıklı yönetebilmek için eczacılardan daha fazla yararlanılmaya başlanmıştır.
Ülkemizde de en kısa sürede eczacılık pratiğinin hukuki kapsamınının genişletilmesi yönünde adımlar atılmalı, eczanelerimizde sunulacak olan yeni hizmetler kapsamında geri ödeme mekanizmaları oluşturulmalıdır.
Bu düzenlemeler meslek hakkına açılan kapının da anahtarı olacaktır.
İstanbul Eczacı Odası
“Birinci Basamak Sağlık Hizmet Sunucusu Olarak Eczaneler” raporunu okumak için tıklayınız.
