İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi’nden Kln. Psk. Melis Ünlü;
Boşanma, her iki cinsiyet için de stresli, zorlu bir yaşam olayıdır. Evliliğe atılan adım da ayrılma niyetinin olmadığı malum, fakat her evlilikte olabilen, olağan sınırlarda kabul edilen problemler sonrasında denge oluşmuyor, uyum sorunları çözülemeyecek boyutlarda ve bu durum süreğen hale gelmiş ise evlilik boşanma ile sonuçlanabilmektedir.
Boşanmak zor ama bazen verilmesi zorunlu bir karar haline gelebilir.
Her aile ve çift boşanma kararı öncesinde, boşanma süresinde ve sonrasında belirli süreçlerden geçer.
Boşanma öncesi:
Bireyler duygusal olarak uzaklaşılan, artık bazı şeylerin eskisi gibi olmadığı hissedilen dönemdir. Evde tartışmalar artar ve paylaşımlar belirgin düzeyde azalır. Eşlerden biri ya da ikisi artık sonlandırma kararını düşünmeye başlamıştır.
Boşanma sırası:
Bireyler bu süreçte eşlerden birisi daha kararlı ve güçlü olurken diğer eş, güçsüz, çaresiz, yalnız, hüzünlü, yıkılmış, depresif, kızgın hissedebilir. Kararlara müdahale edilmemesi, görüş belirtilmemesi eşler açısından daha sağlıklı olacaktır. Çocuklar bu devrede yaşadıkları endişeler ile ilgili olarak rahatlatılmalıdır.
Boşanma sonrası:
Bireyler yaşama yeni bir başlangıç yapma zamanı gelmiştir. Eşlerden bazıları bunu başarabilirken bazıları ise bu süreçten daha yorgun çıkabilir. Bu süreci kabullenememe, yaşanan pişmanlık duyguları, gelecekle ilgili kaygılar, ne yapacağını bilememe gibi duygular yaşanabilir. Gelecekle ilgili plan yapma, yaşamdan ve ilişkilerden yeni şeyler bekleme, bunlar için çaba gösterme kişinin artık sağlıklı olduğunun bir göstergesidir. Klasik model boşanan çiftlerde çeşitli derecelerde gözlemlenebilir 5 özellik vardır. Göz ardı etmek, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme.
Kadınlar ayrılık sonrası ne hisseder?
Boşanan kadınların yaşamındaki değişiklik erkeklerinkine göre daha farklıdır. Boşanan kadınların her biri farklı sorunlar yaşamaktadırlar. Sosyal desteği ve baş etme gücü iyi olanlar bu durumu daha iyi yönetirken gene de sıkıntı çekerler. Belki de bu nedenle toplumda kadınlar bir sürü soruna, aldatılmaya, şiddete rağmen devam ettirmeye çalışırlar. Boşanma aslında birçok kaybı da beraberinde getirir. Ekonomik kayıplar, toplumsal konumunda kayıplar, arkadaş ortamından uzaklaşmanın yarattığı kayıplar, kendine güvende kayıplar ve kendi ailesinin baskısının yarattığı kısıtlanmışlığın getirdiği kayıplar bunlara örnek olarak verilebilir.
Boşanan kadının en büyük sorunu, toplumun ona bakış açısıdır. Her sosyo-ekonomik sınıfta bu en önemli sorun olarak karşımıza çıkar. Ne yazık ki erkeklerin gözünde boşanmış çabuk elde edilebilir bir kadın olarak görülür. Bununla birlikte diğer kadınların gözünde eşi için bir tehlike olarak düşünülür. Bunlar boşanmanın yükünün yanı sıra, ek bir yük getirir. Sonuç olarak boşanmış kadın diğer insanlarla da daha az görüşür bir hale gelir. Çalışmayan boşanmış kadın; nafaka almakla ilgili sorunlar, geçim sorunları, kiminle yaşayacağı ile ilgili sorunlarla baş etmekte zorlanır. Çocuğu olan boşanmış kadın, hem çalışma mecburiyeti hem de çocuğunun bakımı ile ilgili sorunlarla boğuşur. Bunun ayanında ilgisiz bir eski koca varsa çocuğu için hem anne hem de baba olmak zorluğu oluşur.
Boşanmış kadın bu sorunlarla baş etmeye çalışırken; iç dünyasında yaşadığı yalnızlık duygusu, özgüven kaybı, gelecek kaygısı, yeni tanışacağı kişilere güvenmekle ilgili sorunlar, depresyon, baskı altında hissetme, toplumun bakış açısıyla baş etme, uygunsuz talepler ve tacizlerle mücadele, yükünü oldukça artırır.
Baş etmek zor geliyorsa profesyonel yardım şart!
Kadınların boşanmayla baş edebilmesi için yapması gerekenler;
- Boşanır boşanmaz kadın her şeyle birden mücadele etmeye kalkmamalıdır. Öncelikle bu kaybın yaşanması sonucu oluşacak bir yas süreci olacaktır. Moral bozukluğunun yoğun olduğu bu dönemde kararlar almak uygun değildir.
- Alacağınız kararlar yeni hayatınızı şekillendirecektir. Bu nedenle acele etmeden kararlar alın.
- Çalışmayan kadınların iş bulması önemlidir. Böylece kendine güveni artacaktır.
- Eski eşe ait evde eşya bulundurmayın, bu geçiş sürecini hızlandıracaktır.
- Uzun zamandır değerlendirmediğiniz kendi kuvvetli yanlarınıza odaklanın.
- Evliliğiniz boyunca yapmak istediğiniz ancak zaman bulamadığınız aktivitelerle ilgilenin.
- İmkânınız varsa kısa bir tatil yapın.
- Ailenizle mutlaka görüşün, onların desteğini almak önemlidir.
- Yakın arkadaşlarınızdan uzaklaşmayın. Onlarla mutlaka görüşün.
- Yeni insanlarla tanışmaktan çekinmeyin. Yeni ilişkilerde sınırlarınızı ve kurallarınızı kendiniz belirleyin. İlişkilerde aceleci davranmayın. Egzersiz yapın, bu hem beden hem de ruh sağlığınıza iyi gelecektir.
- Alkol ve sigaradan uzak durun.
- Sağlık problemlerinize özen gösterin.
- Eski eşinizin hayatınıza müdahale etmesine izin vermeyin.
- Ruh haliniz uzun süre kötü gidiyorsa mutlaka bir Boşanma Sonrası Destek Psikoterapisi yardım alın.
Boşanma durumundan çocuklar mutlaka etkileneceklerdir. Ancak bunu en az düzeye indirmek için öneriler:
- Boşanma kararını anne ve baba birlikte söylemeliler.
- Çocuğun bu karara tepki vermesi doğal karşılanmalı. Hemen bu durumu kabullenmesi beklenmemelidir.
- Çocuğa durumu açıklamadan önce velayet ve görüşme günlerinin belirlenmiş olması gerekir.
- Anne baba çocuğa karşı açık ve dürüst olmalılar.
- Çocuklarına, kendilerinin ayrı yaşayacaklarını ancak anne ve baba sorumluluklarının ve ona karşı sevgilerinin devam edeceği sözü verilmelidir.
- Bundan sonraki yaşam şekli, ne zaman ve kiminle görüşeceği sade bir şekilde anlatılmalı.
- Görüşme gün ve saatlerine sadık olunmalı, olası bir değişiklik olacaksa en az bir gün öncesinden çocukla telefonla görüşerek durum açıklanmalı.
- Mümkünse önemli günlere boşanmış anne ve baba birlikte katılmalılar. Okulun ilk günü, diploma töreni, 23 Nisan gösterisi gibi.
- Boşanılan eşe çocukla mesaj gönderilmemeli.
- Nafaka ya da çocuğun okulu ile ilgili para ödenmesi gerekiyorsa çocuk kullanılmamalı.
- Boşanılan eş hakkında çocuğun yanında konuşulmamalı.
- Boşanmış çift çocuğu alıp verme esnasında çocuğun yanında tartışmamalıdırlar.
- Boşanan çiftlerden birisinin devam eden bir ilişkisi varsa, onu çocukla tanıştırma konusunda acele etmemeli.- Boşanan çiftlerden birisinin ciddi bir ilişkisi varsa çocukla tanıştırabilir. Ancak çocuğu o kişiyle zaman geçirmesi konusunda zorlamamalı.
- Boşanan çiftlerden birisi evlenmeyi düşünüyorsa bu çocuğa makul bir şekilde anlatılmalı.
- Çocuğun sağlık problemlerinde mümkünse boşanmış ebeveyn destek olabilmeli.
- Çocuğunuzu karşı taraftan bilgi alması yönünde kullanmayın.
- Boşanma nedeniyle çocuk ebeveynlerinden birine yaptıramadığını diğerine yaptırmak isteyebilir. Bu konuda boşanmış ebeveyn tutarlı davranmalı.
- Bütün bunlara rağmen, davranış sorunları var ise mutlaka bir profesyonel destek aldırın.
