Güneş, tüm canlılar için en önemli ısı, ışık ve yaşam kaynağı. Özellikle de D vitamini sentezinde büyük rol oynuyor. Ancak yaz aylarında güneş ışınlarının radyasyon etkisi belirgin olarak arttığı için cildimizi ciddi boyutlarda tehdit edebiliyor. Öyle ki güneş ışınlarına kısa süreli maruz kalmak; cilt lekeleri, çillenme ve güneşle tetiklenebilen lupus gibi hastalıklara adeta davetiye çıkarıyor. Uzun vadede ise çok daha önemli sorunlar gelişebiliyor; ciltte kırışıklıklar, benlerin sayısında artış, cilt tonu eşitsizlikleri, damar genişlemeleri oluşabiliyor, çok daha önemlisi melanom başta olmak üzere tüm deri kanserlerinin gelişme riski artıyor. Güneş ışınlarının cildimiz üzerinde oluşturduğu bu tür tablolarda hatalı alışkanlıklarımız ise başrol üstleniyor. Peki cildimizde hasar oluşturan hangi davranışlardan kaçınmalıyız? Acıbadem Fulya Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Şule Albayrak yaz aylarında sıkça yaptığımız hatalı alışkanlıklarımızı anlattı, cildimizin uzun yıllar sağlıklı ve genç kalması için önemli önerilerde bulundu.
Hata: Yoğun güneş ışına maruz kalmak
Dermatoloji Uzmanı Dr. Şule Albayrak bronzlaşmak uğruna kısa sürede almaya çalıştığımız yoğun güneş ışınlarının ciltte yanıklara yol açabildiği uyarısında bulunuyor. Yanık sonrasında da ciltte izler, lekeler, damarlanmalar ve beneklenmeler oluşabiliyor. Dolayısıyla güneş ışınlarının yoğun olduğu 10:00- 16:00 saatleri arasında açık alanlarda zaman geçirmemeye özen gösterin. Şemsiye altında bile kalsanız, kum ile asfalttan yansıyan güneş ışınlarının da aynı etkiyi yaptığını unutmayın.
Hata: Gelişigüzel güneş koruyucu kullanmak
Koruyucu ürünler görünür ışık ve kızılötesi ışınlara karşı koruma sağlamalı, cilt tipine (karma, yağlı, kuru, hassas vs.) ve yaşına uygun seçilmeli. Aksi halde alerjik reaksiyonlar, aşırı yağlanma veya kozmetik aknesi gelişebiliyor. Örneğin, karma-yağlı bir cilde yoğun nemlendiren koruyucu sürmek gözenekleri tıkayarak siyah nokta, yağ butonları ve akne oluşumuna neden olabiliyor. Bu yüzden yağlı ciltte yağlanma oluşturmayan ve cildi matlaştıran su bazlı ürünleri tercih etmekte fayda var. Kuru bir cilt yapısında nemlendirici özelliği olan güneş koruyuculardan kullanmak daha yararlı olacaktır. Hassas, lekeli, kızarıklık problemi olan veya hasarlı (vitiligo, deri kanseri öyküsü olan vs.) ciltlere özel güneş koruyucu tercih etmek de ayrı bir öneme sahip. Lekeli ciltler için leke oluşumunu azaltıcı, kızarık hassas ciltler için yatıştırıcı veya hasarlı ciltler için antioksidan içeriği yüksek koruyucular tercih etmek daha konforlu olacaktır. Açık tenlilerde en az +50 SPF, koyu tenlilerde ise en az +30 SPF, UVA-UVB olmalı.
Hata: Güneş koruyucusunu sık sık tekrarlamamak
Güneş koruyucuları içerdikleri filtreler sayesinde hücre çekirdeğini sararak DNA hasarı oluşumunu engelliyorlar. “Ancak etkili olabilmeleri için düzenli olarak tekrarlanmaları çok önemli” uyarısında bulunan Dermatoloji Uzmanı Dr. Şule Albayrak “Bunun nedeni ise cilde sürüldükten sonra ürünün ortalama 2 saat içerisinde faydasının giderek azalması. Dolayısıyla her 2 saatte bir ürünü tekrarlamayı ihmal etmeyin. Yüzme veya duşun ardından ya da aşırı terlediyseniz bu zamanı dikkate almadan mutlaka tekrarlayın”
Hata: Cildi susuz bırakmak
Günlük su ihtiyacını karşılamayan kişilerde ciltteki hassasiyet daha belirgin oluyor. Cilt ve vücut sağlığınız için her gün en az 10 bardak suyu düzenli tüketmeyi ihmal etmeyin.
Hata: Cildi yeterince nemlendirmemek
Kış mevsiminde cilt kuruluklarına daha çok rastlansa da, yaz mevsiminde güneş, havuz ve denizin yanı sıra sık duş almak da ciltte kuruma ile hassasiyet oluşturabiliyor. Özellikle nemi ciltte uzun süre hapseden nemlendirici süt veya losyon kullanımı güneş hasarının azaltılmasına yardımcı olabiliyor. Bu nedenle yaz aylarında özellikle banyo sonrası ilk 5 dakika içerisinde hafif ıslakken tüm vücudunuzu nemlendirmeye özen gösterin.
Hata: Günlük cilt temizliğini ihmal etmek
Uygun bir temizleyici ile cildi gün içerisinde biriken kir, toz, yağ ve ölü hücrelerden arındırmak cilt sağlığımız için çok önemli. Bunun nedeni ise cildi kirli bırakmanın lekelenmelere, sivilcelere ve pürüzlü bir cilde yol açabilmesi. Üstelik temiz bir cilde uygulanan güneş koruyucu daha etkili oluyor ve cildiniz daha pürüzsüz görünüyor.
Hata: Gölgede korunmamak
Genellikle sadece güneşe çıktığımızda korunuyoruz. Oysa güneş ışınları gölgede, pencereden giren ışıkta ve evimizdeki florasan lamba içerisinde de etkili olabiliyor. Özellikle güneşin tepede olduğu sıcak saatlerde dışarıdaysanız gölgede de koruyucu kullanmalısınız. Evde ise balkon veya pencerede uzun süre zaman geçirecekseniz yine koruyucu kullanmanız gerekiyor.
Hata: Kapatıcı ve fondötenleri aşırı kullanmak
Cilde, günlük kullanıma uygun olmayan kapatıcı ile fondöten gibi kozmetikler kullanmak, bunları uzun süre ciltte bekletmek de gözeneklerin tıkanmasına, lekelerin belirginleşmesine ve ince kırışıkların oluşmasına yol açabiliyor. Yaz aylarında özel günler için transparan pudralar veya mineral içerikli fondötenler tercih etmenizde fayda var.
Hata: Koruyucu ürünü hatalı uygulamak
Ürünleri genellikle dışarıya çıktığımızda veya plajda kullanıyoruz. Aslında henüz dışarıya çıkmadan ortalama 20 dakika önce uygulamak gerekiyor. Ayrıca yaptığımız bir başka hata da, ürünü yeterli kullanmamak. Dermatoloji Uzmanı Dr. Şule Albayrak “Bir parmak ucu kadar krem bir avuç içi kadar alana yetecek şekilde olmalı. Ancak kremleri kalın tabaka halinde bırakmak koruyuculuğunu arttırmıyor” diyor.
Hata: Hızlı atıştırmalıklar tüketmek
İşlenmiş, kızartılmış şekerli unlu gıdalar, hızlı atıştırmalıklar ve doymuş yağ oranı yüksek besinler cildimizde akne, siyah nokta oluşumunun dışında insülin direncini arttırarak ağız çevresinde ve vücudun kıvrım yerlerindeki ciltte kadifemsi kalınlaşma, koyu renk değişikliği ile et benleri oluşumuna yol açabiliyor. Bozulmuş ciltte de güneş hasarı daha belirginleşiyor. Yaz aylarında doymamış yağlardan zengin sebze, meyve ve bakliyatlardan bolca tüketmeniz, cildinizin ışıldamasına yardımcı olacaktır.
