Covid-19 geçirenlerin uzun süreli beyin hasarı riski daha yüksek / euronews
NATURE /Long-term neurologic outcomes of COVID-19
Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan kapsamlı bir çalışma, Covid-19 geçirenlerin hastalığa hiç yakalanmayanlarla kıyasla daha fazla ‘beyin hasarı’ geçirme riski olduğunu tespit etti.
Bir yıl süreyle ABD’deki milyonlarca hasta kayıtlarının incelendiği araştırmada Covid-19 geçirenlerde, hiç yakalanmayanlara göre yüzde 7 daha fazla beyinsel ve nörolojik rahatsızlığın ortaya çıktığı görüldü.
Araştırma ekibinin başındaki St Louis’deki Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr Ziyad Al-Aly “sonuçların Covid-19’un uzun süreli yıkıcı sonuçlarını gösterdiğine” dikkat çekti.
Al-Ay ve ekibi, Missouri eyaletindeki St Louis Sağlık Sistemi Gazi İlişkileri’ne bağlı milyonlarca hastanın kaydı üzerinde çalıştı. Kimlik bilgilerinin gizli tutulduğu çalışma sırasında 1 Mart 2020’den 15 Ocak 2021’e kadar Covid-19 testi pozitif çıkan 154 bin hastanın kaydı incelendi.
Bu bilgiler aynı zaman diliminde Covid-19’a yakalanmayan 5,6 milyon hasta ile koronavirüsün ABD’de tespit edilmesinden hemen önceki dönemdeki 5,8 milyon hastanın kayıtları ile karşılaştırıldı. Özellikle hastaneye yatan ve yatmayan Covid-19 hastaları üzerinde yapılan çalışma 44 farklı beyinsel rahatsızlığa odaklandı.
Nature Medicine Dergisi’nde yayımlanan çalışmaya göre beyin sisi olarak bilinen unutkanlığın en sık görülen belirti olduğu anlaşıldı. Kontrol grubu ile yapılan karşılaştırmalarda Covid-19’a yakalananların hafıza ile ilgili diğer gruba göre yüzde 77 daha fazla sorunla karşılaştığı görüldü.
COVID-19 infections increase risk of long-term brain problems
Strokes, seizures, memory and movement disorders among problems that develop in first year after infection
Al-Aly liderliğindeki Nature Medicine’de daha önce yapılan bir araştırma , aşıların uzun vadeli beyin sorunları riskini hafifçe – yaklaşık %20 oranında – azalttığını buldu.
Covid-19’a yakalananların, yakalanmayanlara kıyasla kan pıhtılaşması sonucu meydana gelen iskemik felç riskini de yüzde 50 daha fazla arttırdığı anlaşıldı.
Covid-19 geçirenlerin ayrıca:
- hastalık nöbeti geçirme riskinin yüzde 80,
- anksiyete ya da depresyon gibi ruh sağlığıyla ilgili sorunlara yakalanma oranının yüzde 43,
- baş ağrısı sorunu yaşama ihtimalinin yüzde 35,
- tremor (titreme) gibi hareketi etkileyen rahatsızlık çekme olasılığının da yüzde 42
daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
Pandeminin devasa boyutu dikkate alındığında, bu zorlukların üstesinden gelmek acil ve koordineli çalışma gerektirdiğine, ancak şu ana kadar küresel, ulusal ve bölgesel stratejilerin bulunmadığının altını çizen araştırmacılar, dünya genelinde hükümet ve sağlık sistemlerinin Covid-19 sonrası için planlar hazırlaması tavsiyesinde bulundu.
