Yeni bir araştırma, dişleri fırçalamanın ve temiz tutmanın hastanede zatürre kapmayı önleyebildiğini ve günlük diş fırçalama alışkanlığının yaygın akciğer enfeksiyonu vakalarını azaltabildiğini gösterdi.

Boston’daki Brigham and Women’s Hastanesi’nde bulaşıcı hastalıklar konusunda uzman Epidemiyologlar olan Selina Ehrenzeller ve Michael Klompas, insanların dişlerini günde birkaç kez fırçaladıkları ya da ağızlarını antiseptik gargara ya da tuzlu suyla yıkadıkları 15 klinik çalışmada elde edilen verileri bir araya getirdi.

Diş fırçalama ve akciğer sağlığı arasında nasıl bir ilişki var?

Aslında bakarsanız ağız hijyeni ve akciğer sağlığı arasındaki ilişki oldukça net. Dişlerinizi temizlemek, bakterilerin veya diğer patojenlerin (zararlı mikroplar) boğazdan aşağıya geçerek zatürre gibi akciğer enfeksiyonlarına neden olmasını engelleyebilir. Ancak bugüne dek yapılan araştırmalardan elde edilen, hastanede yatan ve dişlerini yardım almadan fırçalayamayan hastalara ilişkin veriler çelişkiliydi.

Bu konuyu netleştirmek isteyen Ehrenzeller ve Klompas, derledikleri 15 klinik çalışmadan birinde yer alan 2.786 hastanın verilerini analiz etti ve günde iki kez veya daha fazla günlük diş fırçalayan hastalar arasında, hastane kaynaklı zatürre (pnömoni) vakalarının daha düşük olduğunu belirledi.

Hastane kaynaklı pnömoni, halihazırda bir rahatsızlığı bulunan hastaları daha ağır hasta edebilen, yaygın ve ölümcül bir akciğer enfeksiyonudur. Dünya çapında yapılan çalışmalarda görülme sıklığı, her 50 hastane yatışında 1 ila, her 200 hastane yatışında 1 arasında değişir.

Hastaneye kabul edilen kritik durumdaki hastalar, enfeksiyona karşı özellikle savunmasız olabilir ve kendilerini ilaca dirençli bakterilerle dolu bir ortamda bulabiliyor. Hastanede yatan hastaların %5-10’u, yatışları sırasında bir tür enfeksiyon kapıyor.

Hastaların ağız sağlığına dikkat edilmesi, zatürre vakalarını azaltabilir

Hastaneler patojenlerin yayılmasını önlemek için büyük çaba sarf ediyor. Yeni yapılan araştırma, solunum desteği verilen hastaların bakım rutinine diş fırçalamayı dahil etmenin ve diğer hastaları da aynı şeyi yapmaya teşvik etmenin, ağız sağlığını iyileştirmenin ve zatürre vakalarını azaltmanın düşük maliyetli bir yolu olabileceğini öne sürüyor.

Ağız bakımı hastalara genellikle antiseptikler yoluyla uygulanırken, ağızdaki mikroflora belki de biyofilmlerde saklanma yetenekleri sayesinde varlığını sürdürebilir. Bu yapıların fiziksel olarak bozulması, yani dişlerin fırçalanması, bu mikrop sayılarını düşük tutmanın en iyi yolu olmaya devam ediyor.

Klompas, “Önleyici tıp dünyasında bunun gibi hem etkili hem de ucuz bir şey bulmak nadir. Yeni bir cihaz ya da ilaç yerine, çalışmamız diş fırçalamak kadar basit bir şeyin büyük bir fark sağlayabileceğini gösteriyor” diye konuştu.

Verileri analiz edilen araştırmalara bakıldığında diş fırçalama, solunum desteği alan hastalar arasında pnömoni oranlarını önemli ölçüde azalttı. Bu azalma, dişlerini fırçalayan her 12 mekanik ventilasyonlu hasta için, önlenen bir zatürre vakasına eşdeğerdi.

Yoğun bakımdaki hastalar için, günlük diş fırçalama aynı zamanda daha kısa yatış süresi ve daha az mekanik ventilasyon günü ile bağlantılıydı. Bununla birlikte, günde üç veya daha fazla kez diş fırçalamak, günde iki kez fırçalamaya göre çok az ek fayda sağladı.

Association Between Daily Toothbrushing and Hospital-Acquired PneumoniaA Systematic Review and Meta-Analysis