6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, ezilme sendromlu olarak hastaneye kaldırılan yaklaşık 1500 yaralı olduğu tahmin ediliyor. Türk Nefroloji (böbrek sağlığı ve hastalıkları ile ilgilenen bilim dalı) Derneği Renal Afet Grubu Başkanı Prof. Dr. Serhan Tuğlular bunlardan yaklaşık 800’ünün diyaliz tedavisine ihtiyaç duyduğunu, çoğunun da taburcu edildiğini söylüyor.
Türk Nefroloji Derneği’ne göre, 1999 Marmara Depremi’nden alınan derslerle son depremlerde böbrek sağlığı konusunda hızla organize olundu ve ihtiyaçlar giderildi. Öte yandan deprem bölgesinde sürekli diyaliz tedavisi gören hastaların da diğer illere sevki gerçekleştirildi.
Depremle böbrek sağlığının ilişkisini, Türkiye’nin deprem sonrası ezilme sendromlu yaralılara ve mevcut diyaliz hastalarına yönelik nasıl bir sınav verdiğini Türk Nefroloji Derneği Renal Afet Grubu Başkanı Prof. Dr. Serhan Tuğlular ile konuştuk/BBC
Depremlerde yaralıların ne kadarında ezilme sendromu görülüyor?
Dr. Serhan Tuğlular: Depremlerde yaralıların yaklaşık yüzde 2-3’ünde ezilme sendromu gelişiyor. Bu son depremlerde bundan biraz daha az oldu gibi… muhtemelen belki kurtarılamadıkları için. Onu veriler açığa çıkınca, zaman bize daha net gösterecek.
Dr. Serhan Tuğlular: Bu depremde Antakya’da çok büyük bir hasar olduğu için, böbrek tedavisi gereken depremzedeler ilk günlerde gemilerle Mersin’e gönderildiler; sonraki günlerde uçak ve helikopterlerle başka kentlere gönderilenler de oldu.
Neticede bu depremlerde 1500’den fazla ezilme sendromlu hasta izlendi. Bunlardan en az 800 tanesine diyaliz gerekti. Buruk bir mutluluk belki ama bu hastaların birçoğu da taburcu oldu. Diyaliz gereksinimleri de yok, akut böbrek hasarı da olmadı. En azından böbrek yetmezliğinden hastaları kaybetmemiş olduk.
Olası bir deprem durumunda kendimizi ve çevremizdekileri korumak için ne yapabiliriz?
Dr. Serhan Tuğlular: Deprem çantası diyoruz… Su içmek çok önemli. Yeterli ve bol sıvı almak akut böbrek hasarının gelişmesinden koruyor. (Enkaz altında kalan kişilerin) 1,5- 2 litre, ne kadar içebilirlerse, bol su içmeleri gerekiyor.
Enkazdan çıkarıldıktan sonra da bilinci açık ve yutma fonksiyonu iyi, ağızdan besin alabilecek durumdaki kişiye ağızdan sıvı mutlaka içirmek gerekiyor. Tercihen serum verilmesi lazım ama onlar oluncaya kadar ağızdan sıvı verilmesi gerekli.
Potasyum içeren yiyeceklerden, içeceklerden uzak durulması gerekiyor, yani “al sana bir meyve suyu vereyim” dememek gerekiyor çünkü onun içindeki potasyum bardağı taşırabilir ve o kişi ölebilir. Alınması gereken en önemli önlem bu. tamamı için kaynağa bknz
