Sifilis ya da yaygın adıyla frengi, bilinen en eski cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biri. Bir zamanlar azaldığı düşünülen bu hastalık, endişe verici bir hızla tırmanarak yeniden gündeme geldi.
Frengi, 1490’lardaki ilk kayıtlardan bu yana genelde yabancılara atfedilen pek çok isimle anılmış: “Fransız hastalığı”, “Napoliten hastalığı”, “Polonya hastalığı” vb.
“Büyük taklitçi” adı ise kalıcı hale gelmiş; zira frengi diğer enfeksiyonları taklit etmede usta ve ilk belirtiler kolayca gözden kaçırılabiliyor. Tedavi edilmezse ciddi sonuçlara yol açabiliyor.
ABD’de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) ilişkin en son veriler Nisan ayına ait.
Bu verilere göre en büyük artışı frengi vakaları gösterdi ve 2020-21 yılları arasında vakalar yüzde 32 artarak 70 yıl içinde kayda geçen en yüksek vaka sayısına ulaştı.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), salgının yavaşlama belirtisi göstermediği uyarısında bulundu.
CDC hastalıktaki bu ani artışa neden olan bazı “endişe verici” yeni eğilimlere işaret ediyor.
Konjenital (doğuştan) sifilis, annenin enfeksiyonu hamilelik sırasında genellikle partnerinden kaptıktan sonra çocuğuna geçirmesi durumuna deniyor. Hastalık ölü doğumlara, bebek ölümlerine ve yaşam boyu süren sağlık sorunlarına neden olabiliyor. ABD’de 2020-21 yılları arasında bu vakalar yüzde 32 oranında keskin bir şekilde arttı.
Bu durum birçok sağlık uzmanını şaşırttı.
CDC’nin cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemeden sorumlu yetkilisi Leandro Mena, “15-20 yıl önce frengiyi ortadan kaldırmanın eşiğinde olduğumuzu düşünüyorduk” diyor. Frengi oranlarını “son 20 yıldır görmediğimiz oranlar” diye nitelendiriyor.
Bu sadece ABD’ye özgü değil. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre 2020 yılında küresel çapta 7,1 milyon yeni frengi vakası görüldü. İngiltere’de 2022 yılında frengi vakaları 1948’den bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı. CYBE alanındaki çalışmalarıyla bilinen STI Vakfı verilerine göre 2020-21 yılları arasında yüzde 8,4 arttı.
Vakalardaki artış, ön saflarda hizmet veren sağlık çalışanlarının aşina olduğu bir durum.
Enfeksiyona Treponema pallidum adı verilen bir bakteri neden oluyor ve semptomlar dört aşamaya ayrılıyor. En erken dönem, temas yerinde ağrısız bir yara veya döküntü ile ortaya çıkıyor. Kas içi penisilin uygulamanın enfeksiyonu tedavi etmenin en etkili yolu olduğu düşünülüyor. Ancak frengi tedavi edilmezse uzun vadede nörolojik ve kardiyovasküler (kalp ve damar) hastalıklara yol açabiliyor.
Tamamı için kaynağa bknz
