“Eczacılık Eğitimi”nde yenilikler ve geleceği

W- Erzincan Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekan V.Prof. Dr. Bülent Gümüşel ile “Eczacılık Eğitimi” hakkındaki çalışmalarını konuşacağız.

B.G.- Fakülte sayıların artışı ve öğretim üye/görevli sayısında yaşanan eksikliklere bağlı olarak Eczacılık eğitiminde yaşanan sıkıntıların bilincinde olan Eczacılık Fakülteleri Dekanları Konseyi bu durumu düzeltmek için önemli çalışmaları yapmış ve/veya yapılması için çalışmalara başlamıştır. Yapılan ve devam eden çalışmaları ifade edeyim:

1. Dekanlar Konseyi tarafından “Eczacılık Eğitim Programlarının Değerlendirmesi için Ulusal Eczacılık Eğitimi Akreditasyon Kurulu (ECZAK)” bağımsız bir kurul olarak oluşturulmuş ve ECZAK Ocak 2012’de ilk toplantısını yaparak çalışmalarına başlamıştır. 12 Temmuz 2013’de “Türkiye Ulusal Eczacılık Lisans Eğitimi Programı Akreditasyon Standartları ve Kılavuzlarını” kabul etmiş ve Ocak 2014’de Eczacılık Lisans Eğitim Programlarının ilk akreditasyon başvurularını almıştır. Ocak 2014 itibariyle başvuruda bulunan 10 Eczacılık Fakültesi’nden 7 tanesi 2015 yılı başında “Tam Akreditasyon” almaya hak kazanmıştır. Ocak 2016 itibariyle 3 Eczacılık Fakültesi daha akredite olmuştur. Akredite olan programlar ÖSYM’nin kılavuzunda 2015 yılından itibaren yayımlanmaya başlanmıştır.

Bu ilk 7 Fakülte Anadolu, Ankara, Ege, Gazi, Hacettepe, İstanbul ve Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakülteleri’dir (alfabetik olarak yazılmıştır). Daha sonra akredite olan 3 Eczacılık Fakültesi ise Atatürk, Erciyes ve Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakülteleri’dir (alfabetik olarak ).

ECZAK tarafından yapılan değerlendirmede kullanılan Akreditasyon Standartları 23 adet olup standartlara http://www.eczakder.org.tr adresinden ulaşılabilirsiniz.

ECZAKDER tarafından 2015 yılında başlatılan “Ulusal Eczacılık Eğitimi ve Akreditasyon Kongresi”ne de Dekanlar Konseyi tarafından destek verilmiş olup, ilk kongre 2015 yılında Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ile yapılmıştır. İkinci kongre ise Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ile birlikte 10-11 Mayıs 2018’de yapılacaktır.

2. Eczacılık Fakülteleri Dekanlar Konseyi “Eczacılık Fakülteleri Lisans Müfredat Çalışmasına” başlamış, tamamlanmış ve bu çalışma 2015 yılında Dekanlar Konseyi tarafından kabul edilmiştir. Bu çalışmanın amacı Eczacılık Fakültelerindeki Lisans Müfredat Programlarının standart hale getirilmesi ve yeni açılacak Eczacılık Fakültelerinin de bundan faydalanmasını sağlamaktır.

3. Eczacılık Fakülteleri Dekanlar Konseyi “tüm paydaşların” görüşünü alarak “Ulusal Eczacılık Çekirdek Eğitim Programı-2015 (EczÇEP-2015)’i” tamamlamış, bu çalışma YÖK Tıp ve Sağlık Bilimleri Konseyi, Üniversitelerarası Kurul’da kabul edilmiştir. EczÇEP-2015, YÖK Yürütme Kurulu tarafından 23 Aralık 2015 tarihinde onaylanmış ve tüm Fakültelere gönderilen yazı ile Fakültelerin lisans eğitim programlarının EczÇEP-2015’e uyumunun 23 Aralık 2017 tarihine kadar yapmaları bildirilmiştir.

4. EczÇEP-2015 ile “Program Yeterlilikleri (Eczacının mezun olurken fakültesi tarafından kazandırılması hedeflenen tutum ve özellikler)” ve “Eczacılık Yetkinlikleri (Eczacının mesleği ile ilgili sahip olması gereken beceriler/yapması gereken görevler) tanımlanmıştır. 

Bu bağlamda EczÇEP-2015 “Eczacılık Yetkinlikleri” ile 169 Eczacılık Uygulaması ve 65 durum yazılmıştır. Dekanlar Konseyimizin çalışmalarına ve bu kaynaklara http://eczdekanlarkonseyi.org ‘den ulaşılabilirsiniz.

5. EczÇEP-2015’in kabulünden sonra 3 Eczacılık Fakültemiz (Anadolu, Ankara ve İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakülteleri) “ÇEP’den Genişletilmiş Eğitim Programlarını (GEP)” oluşturmak için ortak çalışmalarına başlamıştır ve bu çalışmalar 2017 yılında tamamlanmıştır. “Eczacılık Fakülteleri için GEP oluşturma için Yol Haritası Kitabı” da bu dönemde bu Fakültelerimiz tarafından yayımlanmıştır.

6. 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılından itibaren Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi lisans eğitimini GEP’e uygun olarak vermeye başlamıştır.

7. Dekanlar Konseyimiz 19 Ekim 2017 tarihinde tüm Eczacılık Fakültelerimizden temsilcilerin katılımı ile “ÇEP’den GEP’e Çalıştayını” da yapmış ve Fakültelerimizin GEP’lerini oluşturması için neler yapacaklarının yol haritasını çıkarmıştır.

8. 20 Temmuz 2017 tarihinde toplanan Dekanlar Konseyi tarafından stajlarda yaşanan sorunları gidermek ve Fakültelerde stajları standart hale getirmek için “Staj ÇEP-2017’” oluşturulmuş ve kabul edilmiştir. Bu bağlamda tüm Eczacılık Fakülteleri tarafından kullanılacak standart “staj sözleşmeleri” hazırlanmış ve Fakültelerimiz tarafından kullanılmaya başlanmıştır.

9. Dekanlar Konseyimizin talebi üzerine 2 Kasım 2017 tarihinde YÖK Yürütme Kurulu, Eczacılık Fakültesi 5. yıl stajlarına “endüstri stajlarının” da eklenmesini kabul etmiş olup karar Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere gönderilmiştir.

10. Dekanlar Konseyi “yeni açılacak eczacılık Fakültelerinin öğrenci almadan önce asgari koşulları sağlaması için de çalışmasını yapmıştır. “Eczacılık Fakültelerinde Eğitime Başlamak İçin Asgari Ölçütler” çalışması 9 Şubat 2016 tarihinde YÖK Tıp ve Sağlık Bilimleri Konseyi’nde, 12 Aralık 2017 tarihinde ise Üniversitelerarası Kurul’da kabul edilmiştir. YÖK Yürütme Kurulunun onayından sonra yeni açılacak Eczacılık Fakülteleri bu kriterleri sağlamadan öğrenci alamayacaklardır. Kısaca yeni açılacak Eczacılık Fakülteleri “program için yeterli öğretim üye/görevlisi sayısı olmadan, fiziki alt yapıya sahip olmadan” eğitime başlayamayacaklardır.

11. TBMM’ne sunulan kanun teklifi ile kısaca “eczacıların uzmanlık yapması” olarak bilinen teklifin YÖK’e gelmesi ile YÖK, Dekanlar Konseyimizden görüş istemiş Dekanlar Konseyimizin “eczacılıkta uzmanlık için” olumlu görüşü YÖK Tıp ve Sağlık Bilimleri Konseyi ve Üniversitelerarası Kurul’da kabul edilmiştir. YÖK tarafından da bu olumlu görüş TBMM’e gönderilmiştir. Yasanın kabulünden sonra Eczacılıkta Uzmanlık Kurulu (EUK) kurulmuştur. EUK’un çalışmaları ile 2017 yılında Türkiye’de ilk Eczacılıkta Uzmanlık Sınavı (EUS) yapılmış ve 22 Uzmanlık Öğrencisi Klinik Eczacılık ve Fitofarmasi Uzmanlıkları için eğitime başlamaya hak kazanmışlardır.

W- Değerli Hocam bu dolu dolu ve vizyonel çalışmalarınız yanında devam eden çalışmalarınız nelerdir?

 B.G.- Çok teşekkür ederim, devam eden çalışmalarımızı da özetle aktarayım:

1. Dekanlar Konseyimiz tarafından “Eczacılık Fakülteleri Yükseköğretime Giriş Başarı Sırası Belirleme Raporu” 2015 yılında tamamlanmış ve YÖK’e teslim edilmiştir. Bu çalışmamız 2016 yılının verilerine göre yeniden revize edilmiş ve YÖK’e yeniden iletilmiştir. Dekanlar Konseyinin YÖK’e önerisi Amacımız 2018 yılında bunun YÖK tarafından kabul edilmesi ve 2019 yılından itibaren uygulamaya geçilmesidir. Eczacılık Fakülteleri için ÖSYS kapsamında yapılan ilk yerleştirmelerde başarı sıra baraj puanının 60.000 olarak belirlenmesi YÖK’e önerilmiştir.

2. Dekanlar Konseyimiz tarafından oluşturulan “Mesleki Yeterlilik Sınavı Komisyonumuz” çalışmalarını yapmaktadır. Hedefimiz Fakültelerden mezun herkesin mezuniyet sonrası “Mesleki Yeterlilik Sınavına” girip barajı aşanların mesleklerini yapabilmesidir. Konsey olarak 2018 yılının ilk yarısında bu çalışmamız tamamlanacak, paydaşlar ile tartışılacak ve son halini alması sağlanacaktır. Daha sonra çalışmamız YÖK’e sunulacak olup YÖK’ün talimatları ile Türkiye’de ilk kez bir meslek grubunun bu sınavı yapabilmesi için çaba sarf edilecektir. Hedefimiz 2020 yılında “Eczacılık Mesleki Yeterlilik Sınavını” yapılmasının sağlanmasıdır.
3. Eczacılık Fakülteleri tarafından “norm kadro çalışmasının” tamamlanması ve YÖK’e sunulması planlanmaktadır. Bilindiği gibi Fakülteler arasındaki en önemli sorunlar Fakülteler arasındaki öğretim üye sayısının dağılımlarının homojen olmamasıdır. Bir fakültede anabilim dallarında yığılma var iken, diğer bir fakültede öğretim üyesi bile bulunmamaktadır. Bu norm kadro çalışması ile Eczacılık Fakültelerinin anabilim dallarında öğretim üyelerinin hangi kriterlere göre istihdam edilebilecekleri şeffaf olarak ortaya konulacaktır. Çalışmamızın 2018 yılının ilk yarısında tamamlanıp YÖK ile yapılacak bir çalıştay ile son haline getirilmesi hedeflenmektedir.

4. Dekanlar Konseyi tarafından “Eczacılık Fakültelerinde Yaşanan Sorunlar” hakkında ayrıntılı bir rapor hazırlanmış olup bu rapor YÖK’e sözlü ve yazılı olarak sunulmuştur. Raporda Eczacılık Fakültelerinin sorunları ve çözüm önerileri ve Eczacılık Fakültelerine alınan öğrenci sayısının azaltılması talep edilmiştir. Bu sorunların çözümü için YÖK ile ortak çalışılacaktır.

5. Sağlık Bilimleri Temel Alanı “Eczacılık Bilim Alanı” altında “yeni doçentlik sınav alanlarının açılması” çalışması tamamlanmıştır. Bu çalışma Tıp-Sağlık Bilimleri Eğitim Komisyonu’nda olumlu olarak değerlendirilmiş olup akabinde Üniversitelerarası Kurul’da değerlendirilecektir.

6. Eczacılık lisans programına ait bazı derslerin (İlaç Teknolojisi, Farmakoloji, İlaç Kimyası vb) Kimya Mühendisliği vb lisans programlarında açılması ve bu alanda doktorası olmayan öğretim üyeleri tarafından verilmesi ile ilgili Ülkemizdeki tüm programlar taranmış, bu yanlışın düzeltilmesi için hazırlanan rapor YÖK’e sunulmuştur.

7. Eczacılık Fakültelerinde öğretim elemanı eksikliğinin giderilmesi amacıyla son dönem mezunlarının “araştırma görevlisi” olarak Fakültelere kazandırılması için Eczacılık Fakültelerine verilen araştırma görevlisi kadro sayılarının artırılması için YÖK’e başvuruda bulunulmuştur. Bu konu da Dekanlar Konseyinin takip edeceği önemli bir durumdur.

W- Değerli Hocam görüşleriniz paylaştığınız için çok teşekkür ederiz, çalışmalarınızın başarı ile nihayetlenmesini temenni eder, yeni çalışmalarınızda muvaffakiyet dileriz.