Ergenlik döneminde başlayan, ancak 20’li yaşlardan itibaren kendini daha belirgin bir şekilde gösteren el titremesi, akla ilk olarak Parkinson hastalığını getiriyor. Yaşlılık döneminde görülen Parkinson hastalığını düşünerek gereksiz yere endişe yaşayan gençlerin el titreme sorunlarının asıl kaynağını ise “Esansiyel Tremor” oluşturabiliyor. İnce işlerle uğraşırken ortaya çıkan bu titremenin tedavisinde onunla savaşmak yerine, uzman kontrolünde süreci doğru yönetmek gerekiyor. Aile öyküsünün teşhiste önemli bir yer tuttuğunu belirten Memorial Ankara Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Nilgül Yardımcı, gençlerde el titremeleri ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Titremenin farklı tipleri bulunuyor
Latince “Tremor” olarak tanımlanan titreme, en çok ellerde görülmektedir. Birbirine zıt kasların istemsiz kasılmasına bağlı olarak gelişen, ritmik bir hareket olan titremenin farklı tipleri bulunmaktadır. Bu farklılıklar titremenin görülme zamanı, görüldüğü organ, şiddeti ve eşlik eden hastalıklara göre sınıflandırılmaktadır. Titremenin şiddeti hastalıktan hastalığa, aynı hastalığın farklı durumlarında, anksiyete varlığında, yorgunluk, açlık gibi durumlarda değişkenlik gösterebilmektedir. Tremor en sık ellerde görülmekle birlikte bacaklarda, yüzde, çene gibi farklı organlarda da karşımıza çıkmaktadır. Tremorun varlığı, bazen de bize Parkinson ya da hipertiroidi gibi başka hastalıklar için de ipucu verebilmektedir.
İlk akla gelen Parkinson hastalığı oluyor
El titremesi hisseden genç hastaların aklına ilk olarak Parkinson hastalığı gelmektedir. Parkinson genellikle yaşlılarda ortaya çıkan, ilerleyici ve sıklıkla kendisini el titremesi belirtisi ile gösteren bir hastalıktır. El titremesi hisseden 20-25 yaşlarındaki genç insanlar Parkinson hastası olduklarını düşünerek, gereksiz yere endişe taşımaktadır. Çünkü Parkinson hastalığının, tüm tremor nedenleri içerisinde büyük bir payı bulunmamaktadır.
Gençlerde el titremesinin sebebi “Esansiyel Tremor” olabilir
Ortaokul, lise çağlarında bile ortaya çıkabilen, çoğunlukla 20’li yaşlarda kendisini belli etmeye başlayan el titremesi, genellikle “Esansiyel Tremor”un habercisi olabilmektedir. Nedeni tam olarak belirlenememekle beraber, ağırlıklı olarak genetik geçişin neden olduğu düşünülen esansiyel tremor, inmeden sonra en sık görülen nörolojik hastalıkların başında gelmektedir. Hastalar genellikle bir hareket esnasında; örneğin çay bardağını ya da bir kalemi tuttuklarında, kadınlar göz kalemi çekmeye çalıştıklarında bu el titremesini hissedebilmektedir. Bununla birlikte hastanın dirseğini koltuğa dayadığı hareket dışı belirli pozisyonlarda da tremorun ortaya çıktığı ve dikkatin yöneltilmesi ile daha fazla artış gösterdiği görülmektedir.
Aile öyküsü teşhiste önemli bir yer tutuyor
Ellerinde hareketle tetiklenen ince titremeler hisseden genç hastalar, endişeye kapılmadan bir nöroloji uzmanına başvurmalıdır. Fiziksel muayenesi yapılan hastanın tremorunun ortaya çıkışı, şiddeti ve hangi organda olduğu gibi durumların araştırılması gerekmektedir. Bununla birlikte aile öyküsü dinlendikten ve çeşitli laboratuvar testleri yapıldıktan sonra tanı konulabilmektedir.
Titremeyle savaşmayın, onu yönetmeyi öğrenin
Esansiyel tremorun tedavisinde çok aceleci olunmamalıdır. Öncelikli olarak kişinin bu titremeyle savaşmayıp, onunla arkadaş olması ve yönetmeyi öğrenmesi gerekmektedir. Tedavi aşamasına ise hastalığın kişinin sosyal yaşamını etkiyecek boyuta ulaşmasından sonra geçilmektedir. Maalesef bu rahatsızlığı ilaçlarla tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmamaktadır. Bazı ilaçlarla kişinin titremesinin şiddetini azaltmak, günlük hayatını etkileme seviyesini düşürmek ve kontrol altına alınmasını sağlamak amaçlanmaktadır. Çok ileri tremor durumlarında ise nadir de olsa beyin ameliyatlarıyla tedavi önerilebilmektedir.
Başka hangi durumlarda el titremesi görülür?
El titremesi bazen hastalıklar ile ilgili ipuçları vermektedir. Titremesi olan kişilerde hipertiroidi denilen hastalığın ayrımını yapmak çok önem taşımaktadır. Bunun dışında beyin-beyincik hastalıklarında, bazı ilaçların yan etkileri ya da alkolizm nedeniyle de el titremeleri görülebilmektedir. Beyincik tremorlarında özellikle hedefe yaklaşırken, Parkinson’da istirahat halindeyken, esansiyel de ise ince bir işle uğraşıldığı durumlarda ellerde artan titremeler ortaya çıkmaktadır.
