Endikasyon dışı ilaç kullanımında hukuk mücadelesi
Herkesçe malumdur ki ülkemizde, dünyadaki örneklerine paralel şekilde kanser hastalığının arttığı açıkça görülmektedir. Son yıllarda özellikle ülkemizdeki kanser vakaları normalin üstünde bir artış göstermektedir. Bugünkü yazım; kadınlarla özdeşleşen ve tedavi süreci çok önem arz eden ‘Meme Kanseri’nin tedavisinde Sağlık Bakanlığı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun endikasyon dışı olarak adlandırdığı ve Türkiye’de ruhsatlandırılmadığı için ödemediği, ‘Pertuzumab’ etken maddeli ‘Perjeta’ isimli ilacın, temelde sosyal devlet ve eşitlik ilkeleri gereği hastalara devlet tarafından sağlanması amacıyla açtığımız dava oluşturacaktır.
Öncelikle olayı kısaca özetlemek isterim; Müvekkil; 54 yaşında Haziran 2013 tarihinde hakkında Karaciğer Metastaslı Meme Kanseri teşhisi konmuş bir kadın. Kendisi ilk kemoterapi kürünü tamamladıktan 4 ay sonra Mayıs 2014’te ilaç tedavisine başlanmış, tedavi süresince 3 ayrı doktor tarafından tedavisine en uygun ve hastalığının iyiye gitmesini sağlayacak ilaç olarak son çare ‘Perjeta’ isimli ilacın kullanılması söylenmiş ve doktorları tarafından 3 kez idareye başvurulmasına rağmen, idareden özensiz ve üstünkörü cevaplar ile ilgide belirtilen ilacın ülkemizde ruhsatlandırılmadığı ve endikasyon dışı bir ilaç olması hasebiyle ödemesinin yapılmayacağı belirtilmiştir. Kanser gibi önemli bir hastalığın tedavisinin bürokratik bir takım engelleri dikkate alarak beklenmeyeceği aşikâr olduğundan, kutusu 3.000 Euro olan bu ilaç, toplamda 50.000 Euro’yu bulan masraflar müvekkil tarafından 2 yıllık süreçte bir şekilde karşılanmıştır.
Dayanacak gücü kalmayan müvekkil için hukukun en temel ilkelerini dikkate alarak bir dava açmak mecburiyetinde kaldık. Bu süreçte T.C Anayasası’nın Kanun Önünde Eşitlik başlıklı 10. Maddesi ile Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması başlıklı 56. Maddesi gereği, idarenin endikasyon dışı ilaç kullanımı başvurumuzu reddetmesi işleminin iptaline yönelik bir dava açtık. Sonradan telafi edilmesi zararlar doğacağı endişesiyle de Yürütmeyi Durdurma talepli açtığımız davada, 18.08.2015 tarihinde Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurdu. Bu ilk etapta mahkemenin bizi haklı bulduğuna dair bir karine teşkil etmektedir. Bundan sonraki gelişmeleri de ilgililerine zaman içinde bildireceğim.
Peki, Bu Gelişmeyle Ne Olmuş Oluyor?
Bu bir dönüm noktası olabilir, çünkü idarenin, endikasyon dışı ilaç olması, Türkiye’de ruhsatlandırılmadığı gerekçeleriyle verdiği cevapları dikkate almayan Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi, özetle; ‘ Davacının tedavisinin planlanması, tedavisinde uygulanacak ilacın belirlenmesi ve kullanım sonrasında oluşacak olan sonuçtan, tedaviyi üstlenen hekim sorumlu olup, söz konusu hekimce endikasyon dışı ilacın kullanımında hasta yararı ve genel sağ kalım avantajı olduğu belirtildiğinden T.C Anayasası’nın 56. Maddesi uyarınca söz konusu ilacın temininin idarece yerine getirilmesi gerektiği sonucuna varıldığından, endikasyon dışı ilaç kullanım başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.’ demekle, idarenin endikasyon dışı olduğu için ödemiyorum dediği ilaç ile ilgili tedavide hekimin söz sahibi olduğunu ve idarece bu ilacın karşılanması yönünde görüş bildirmiştir.
Bu karar bize Anayasaca korunmuş hakkın hukuk yoluyla nasıl alınabileceğinin ispatı niteliğini haizdir. Söz konusu durumda olan kişiler ile endikasyon dışı ilaç kullanmak zorunda olan ve bunların idare tarafından karşılanmaması sebebiyle türlü mağduriyetler yaşayan herkes hukuki yola başvurmalıdır zira kanser gibi tedavisi önem arz eden hastalıklar, devletin bürokratik engellerini dinleyecek bir durumda değildir.
Hukuk, herkese lazım!
Av. Emre ALICI
http://blog.radikal.com.tr/saglik_guzellik/endikasyon-disi-ilac-kullaniminda-hukuk-mucadelesi-113334
