Demans yaşlı erişkinlerde çok daha yaygın olsa da, her yıl yüz binlerce kişiye genç yaşta demans (YOD) tanısı konuluyor. Yapılan araştırmada erken bunamayla ilişkili 15 risk faktörü belirlendi.
Risk Factors for Young-Onset Dementia in the UK Biobank
Exeter Üniversitesi ve Maastricht Üniversitesi’nden araştırma ekibi, Birleşik Krallık’ta 65 yaş altındaki 356 bin kişiden toplanan verileri analiz etti. Düşük sosyoekonomik durum, sosyal izolasyon, işitme bozukluğu, felç, diyabet, kalp hastalığı ve depresyonun tümü daha yüksek YOD riskiyle ilişkilendirildi.
D vitamini eksikliği ve yüksek düzeydeki C-reaktif protein, aynı zamanda ApoE4 ε4 gen varyantlarından ikisine sahip olmanın (zaten Alzheimer hastalığıyla bağlantılı bir genetik senaryo) olduğu gibi daha yüksek risk anlamına geliyordu.
Araştırmacılar alkol ile YOD arasındaki ilişkiyi “karmaşık” olarak tanımlıyor. Alkol kötüye kullanımı riskte artışa yol açsa da, orta ve ağır düzeyde alkol tüketimi riskin azalmasıyla ilişkiliydi; bunun nedeni muhtemelen bu ikinci gruptaki kişilerin genel olarak daha sağlıklı olmasıdır.
Daha yüksek düzeyde örgün eğitim ve daha düşük fiziksel kırılganlık, aynı zamanda daha düşük YOD riskiyle de ilişkilendirildi. Bunların hepsi YOD’deki bazı bilgi boşluklarının doldurulmasına yardımcı oluyor.
“Fiziksel faktörlerin yanı sıra, kronik stres, yalnızlık ve depresyondan kaçınmak gibi zihinsel sağlık da önemli bir rol oynuyor.”
Sonuçlar demansın bu faktörlerden kaynaklandığını kanıtlamasa da, daha ayrıntılı bir tablonun oluşturulmasına yardımcı oluyor.
Bu tür araştırmalarda her zaman olduğu gibi, nedenleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak, daha iyi tedavilerin ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesine yardımcı olabilir.
Bu faktörlerin çoğu değiştirilebilir, bu da demansı yönetmekten ziyade onu yenmenin yollarını bulmaya çalışanlara daha fazla umut sunuyor. Sonuç olarak demans, daha sağlıklı bir hayat yaşayarak riskini azaltabileceğimiz bir şey olabilir.
Alcohol misuse and loneliness ‘increase risk of early-onset dementia’
Bilim insanları erken bunamayla ilişkili 15 risk faktörü belirlendi.
