– Gilead Sciences’in Türkiye’de üretimi yok. Şirketimi ülkemizde ilaç üretimi için yatırıma ikna etmeliyim.

Girgin, bu yolda kendisini bekleyen zorluğun farkındaydı:

– Çokuluslu ilaç firmaları ülkemizde üretime dönük yatırıma kolay ikna olmuyor.

32 yıllık bir şirket olan Gilead Sciences’ın global CEO’suna hükümetin yaklaşımını aktarmakla işe girişti:

– Hükümet, ilaçta ülkemizde üretim konusunda kararlı adımlar atıyor. Bu konuyu gündeme almalıyız.

Yeni yatırımı Türkiye’deki ekibiyle gözden geçirdi:

– Çokuluslu ilaç şirketlerini yatırıma çekme konusunda yarışan epey ülke var, yani işimiz kolay değil.

Gilead Türkiye ekibi yatırımı San Francisco’daki merkezin gündemine aldırmaya çalışırken FETÖ’nün hain darbe girişimi yaşandı, hemen durum anlatıldı:

– Ülkemiz ciddi bir tehlike atlattı. Ancak, işimizi aksatan bir durum yok.

Gilead Sciences Türkiye Dış İlişkiler Direktörü Toros Şahin, o günü şöyle not etti:

– Global CEO’muz ve merkezdeki yönetim ekibi, darbe girişimine rağmen işimizin başında olmamızdan etkilendi. Sıkıntılı süreçleri iyi yönetebildiğimizi gördü.

Girgin ve ekibi, Gilead Sciences’in doğrudan yatırım kararı almasının kolay olmayacağını anlayınca taktik değiştirdi:

Türkiye’de ilk 10’daki ilaç tesislerini anlatan bir dosya ABD’ye gönderildi. Liste daha sonra 3’e indirildi. 3 tesis kapılarını ABD’den gelen Gilead Sciences ekibine açtı. İncelemeler tamamlandı ve üretim yaptıracak tesis belirlendi:

– Çerkezköy’deki Pharmactive fabrikası.

Gilead Sciences’in ABD’deki ekibi, Pharmactive Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Sancak ve ekibiyle onlarca kez buluştu, kendi ilaçlarının üretimine dönük izlenecek yol haritası çizildi. 15 Nisan 2019’da imzalar atıldı:

– Gilead Sciences’in iki yenilikçi ilacı Çerkezköy’de üretilecek. Biri patent süresi 2021’de bitecek Hebatit B ilacı. Diğeri de ABD ve Avrupa’da piyasaya çıkma aşamasına yeni gelen ve patent süresi 2033’te bitecek HIV/AIDS ilacı olacak.

Bu gelişmeleri Şebnem Girgin’le konuştum. Heyecanla şu noktanın altını çizdi:

Türkiye’de daha önce yenilikçi ilaç üretiminin gündeme gelip gelmediğini sordum, şu yanıtı verdi:

– Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği’nin (AİFD) kuruluşunda bulundum, çalışma gruplarında yer aldım. Kesin bir şey söylemek istemem ama ülkemizde yenilikçi ilaç üretimi yaptıran çokuluslu şirket anımsamıyorum.

Bu ilaçların Türkiye’de üretilmesinin ithalatı frenleyici etkisini merak ettim, hesapladı:

– 4 yılda 250 milyon doları bulacak.

ABD’li ilaç devinin Çerkezköy’de patent süresi bitmemiş ilaçlarını ürettirmesi, Türkiye için sektörde önemli bir adım olacak.

12 YIL ÖNCE GELDİ 30 MERKEZDE KLİNİK ARAŞTIRMA YAPIYOR

GILEAD Sciences Türkiye Genel Müdürü Şebnem Girgin, ülkemize 12 yıldır faaliyette olduğunu belirtti:

– Gilead Sciences, Ar-Ge’ye yılda 3.7 milyar dolar ayırıyor.

Türkiye’de klinik araştırma konusunda önemli yol aldıklarını vurguladı:

– Son 5 yılda ülkemizde klinik araştırmaya 6 milyon dolar yatırdık. Hepatit B alanında 5 merkez ile başlayan klinik araştırmalar 30 merkeze ulaştı.