Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesi, birçok engelli birey için hayatı daha erişilebilir hale getiriyor. Özellikle görme engelli bireyler, gelişen teknoloji sayesinde hayatlarını daha bağımsız bir şekilde sürdürebiliyorlar. Görme engellilerin yaşamını kolaylaştıran teknolojiler, hem günlük yaşantılarını yönetmelerine yardımcı oluyor hem de sosyal hayata daha etkin bir şekilde katılmalarına imkan tanıyor.
Görme engellilerin mobilite ihtiyaçlarına cevap veren birçok teknolojik çözüm bulunuyor. GPS tabanlı yönlendirme sistemleri, bu kişilere istedikleri yerlere güvenli bir şekilde ulaşmalarında yardımcı olurken, sesli yönlendirmeler ve dokunsal geri bildirimler, kullanıcıları hedeflerine ulaştırmak için etkili bir şekilde kullanıyor. 150 yıllık köklü geçmişiyle müşterilerine hizmet veren Generali Sigorta, Beyaz Baston Körler Haftası’nda görme engellilerin hayatlarını kolaylaştıran teknolojileri sıraladı.
Yapay Zeka Destekli Görüş Teknolojileri
Yapay zeka, kameralar aracılığıyla çevreyi analiz ederek görme engellilere sesli olarak bilgi sağlayan sistemlerde kullanılmaktadır. Örneğin, nesneleri tanıma, insanları tanıma, metin okuma gibi özellikler içeren uygulamalar geliştirilmiştir. Yapay zeka, kameralar aracılığıyla çevredeki nesneleri tanıma yeteneğine sahiptir. Bu sayede, kullanıcının etrafındaki nesneleri algılar ve bunları sesli olarak açıklar. Örneğin, bu teknolojiyle kullanıcıya “masa”, “sandalye”, “kapı” gibi nesneler hakkında bilgi verilebilir. Yapay zeka destekli görüş sistemleri, kameralar sayesinde yüzleri tanıyabilir. Bu özellik, görme engelli bireylerin etraflarındaki insanları tanımalarına ve onlarla etkileşimde bulunmalarına yardımcı olabilir. Kamera tarafından yakalanan metinleri optik karakter tanıma (OCR) teknolojisi ile okuma yeteneği, görme engellilere kitaplar, afişler, yazıtlar ve diğer yazılı materyaller hakkında bilgi edinme imkanı sunar. Bu sayede, kullanıcılar çevrelerindeki yazıları sesli bir şekilde duyabilirler.
Akıllı Bastonlar ve Ultrasonik Cihazlar
Gelişmiş sensörler ve ultrasonik teknolojiler içeren akıllı bastonlar, kullanıcının çevresini algılayarak sesli uyarılar ve titreşimler aracılığıyla bilgi sağlar. Bu cihazlar, engelli bireylerin daha güvenli bir şekilde hareket etmelerine yardımcı olur. Akıllı bastonlar ve bazı ultrasonik cihazlar, çevredeki nesneleri algılamak için ultrasonik sensörleri kullanır. Bu sensörler, ses dalgalarını yayarak çevreyi tarar ve nesnelerden gelen yansımaları ölçer. Böylece, kullanıcının etrafındaki engeller hakkında bilgi sağlar. Algılanan engeller, sesli uyarılar veya titreşimler aracılığıyla kullanıcıya iletilir. Bu sayede, kullanıcı, önündeki engelleri daha kolay fark edebilir ve uygun önlemleri alabilir. Bazı akıllı bastonlar, GPS ve harita entegrasyonu ile birleştirilerek kullanıcılara belirli hedeflere ulaşmalarında yardımcı olabilir. Bu özellik, konum bilgisi ve yönlendirme imkanı sağlar.
3D Yazıcı ile Üretilmiş Dokunsal Haritalar
3D yazıcı teknolojisi, dokunsal haritaların üretilmesinde kullanılarak, engelli bireylerin çevrelerini daha iyi anlamalarına ve gezinmelerine yardımcı olur. Bu haritalar, bina planlarından şehir haritalarına kadar geniş bir yelpazede kullanılabilmektedir. 3D yazıcı ile üretilen haritalar, dokunsal detayları içerir. Bu detaylar, örneğin binaların, yolların, parkların ve diğer önemli mekanların fiziksel özelliklerini temsil eder. Bu sayede, kullanıcılar çevrelerini dokunarak daha iyi anlayabilirler. 3D yazıcılar, haritaların kişisel ihtiyaçlara ve tercihlere göre özelleştirilmesine imkan tanır. Belirli bir bölgenin detaylarını vurgulamak veya özel bir rota oluşturmak gibi özelleştirmeler, kullanıcılara daha etkili bir gezinme deneyimi sunabilir. Haritalar üzerinde, potansiyel engel noktaları (merdivenler, engelli rampaları, vb.) ve imkanlar (oturma alanları, tuvaletler, vb.) gibi önemli bilgiler belirtilebilir. Bu, kullanıcılara çevrelerindeki önemli unsurları daha iyi anlamalarına yardımcı olur.
Sesli Asistanlar ve Sanal Yardımcılar
Görme engelliler için tasarlanmış sesli asistanlar, kullanıcılara sesli komutlarla çeşitli görevleri yerine getirme imkanı sağlar. Bu, iletişim, bilgi alma ve günlük görevleri gerçekleştirme konularında yardımcı olabilir.
Haptik Geri Bildirim Teknolojileri
Ekran okuma yazılımlarında ve diğer cihazlarda kullanılan haptik geri bildirim teknolojileri, dokunma hissiyatını kullanarak görme engellilere bilgi iletimini artırır. Örneğin, ekrandaki metni okurken dokunsal geri bildirimle harfleri hissetmek mümkün olabilir. Haptik geri bildirim teknolojileri genellikle titreşim motorları veya özel dokunsal yüzeyler aracılığıyla kullanıcıya geri bildirim sağlar. Titreşim desenleri, kullanıcıya çeşitli bilgileri aktarmak için kullanılabilir. Örneğin, belirli bir yöne gitme talimatı, engel uyarısı veya yönlendirme bilgisi gibi. Günümüzde birçok dokunmatik ekran, haptik geri bildirim özelliğine sahiptir. Bu özellik, kullanıcılara bir dokunmatik düğmeye basıldığında veya belirli bir işlem gerçekleştiğinde titreşimle geri bildirim sağlar. Gelişmiş teknolojik cihazlar, özellikle akıllı giyilebilir teknolojiler, haptik geri bildirim özelliklerini içerebilir. Bu cihazlar, özel sensörler ve titreşim motorları aracılığıyla kullanıcılara çevresel bilgileri iletir.
Kamera Destekli Yüz Tanıma Sistemleri
Yüz tanıma teknolojisi, kamera aracılığıyla kişileri tanıyabilen sistemleri içerir. Bu, görme engellilere çevrelerindeki insanları tanıma ve onlarla etkileşimde bulunma konusunda yardımcı olabilir.
