Uzmanlar güneş kremi kullanmanın sağlığımız için yapabileceğimiz en iyi şeylerden biri olduğunu söylüyor. / BBC
Cilt kanserinin en ölümcül türü olan melanoma vakalarının yüzde 80’inden fazlası güneş yanığından kaynaklanıyor ve bu sayı her geçen yıl artıyor.
Dünya genelinde her yıl tahminen 1,5 milyon yeni cilt kanseri vakası görülüyor ve bu oranın 2040 yılına kadar yüzde 50 oranında artması bekleniyor.
Bu çarpıcı gerçeklere ve güneşe maruz kalmanın riskleri hakkında tekrarlanan halk sağlığı uyarılarına rağmen, güneş kreminin nasıl ve ne zaman uygulanacağı konusunda halen çok fazla kafa karışıklığı var.
Cildimizi neden güneşten korumamız gerekiyor?
Californiya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde profesör olan Richard Gallo, güneşe maruz kaldığımızda UV radyasyonunun cilt hücrelerimizde bulunan DNA, protein ve diğer moleküllere zarar verdiğini söylüyor.
Düşük miktarlarda, güneş ışığından gelen UV radyasyonuna maruz kalmak cilt hücrelerimizin D vitamini üretmesine yardımcı oluyor.
Ancak Gallo, cildimizin daha fazla güneş ışığına maruz kaldıkça melanin üretimi yoluyla bronzlaşarak kendini korumaya çalıştığını söylüyor.
“Eğer çok fazla maruz kalırsak cilt kendini koruyamaz ve yanık oluşur.”
Gallo, bunun hücrelerimizde DNA hasarına yol açabileceğini, bunun da erken yaşlanmaya neden olabileceğini ve cilt kanseri gelişme riskini artırabileceğini söylüyor.
UV radyasyonuna maruz kalmak, en yaygın cilt kanseri türlerinin öncelikli nedeni.
“Düşük SPF’li (güneş koruyucu faktörü) güneş kremi güneşten gelen radyasyona maruz kalmayı biraz azaltır, ancak çoğu durumda bu, tüm zararlı etkilerin hala ortaya çıkmasına izin verir” diyen Gallo, güneşten gelen radyasyonun düşük dozlarda bile potansiyel bir kanserojen olduğunu söylüyor.
SPF nedir, ne kadarı gerekli?
SPF, güneş koruma faktörü anlamına geliyor ve güneş kremi şişelerinin üzerindeki sayı, kremin etkisiz hale gelmeden önce güneşten ne kadar UV radyasyona karşı koruma sağladığını gösteriyor.
Dolayısıyla SPF ne kadar yüksekse cildiniz o kadar korunmuş oluyor.
Ancak SPF yalnızca UVB ışınlarından korunma düzeyini gösteriyor. UVA radyasyonuna karşı koruma miktarı ayrı bir derecelendirme ile belirtiliyor.
Maruz kaldığımız UV radyasyon miktarı gün boyunca değişiyor. Güneş ışınları güçlendikçe daha fazla güneş enerjisine maruz kalıyoruz. Güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatler sabah 10.00 ile öğleden sonra 16.00 arası.
Güneş kremi nasıl kullanılmalı?
2018 yılında yapılan bir çalışma, güneş kremi sürüldükten sonra UV korumasının bir kısmının hemen devreye girdiğini, ancak bunun stabil hale gelmesinin yaklaşık 10 dakika sürdüğünü tespit etmişti.
Bununla birlikte, uzmanlar genellikle güneş kreminin cilde absorbe edilmesine zaman tanımak için güneşe çıkmadan 20-30 dakika önce sürülmesini öneriyor.
Araştırmalar çoğu insanın güneş kremini yeterince sürmediğini gösterdiğinden, iki kez uygulamak akıllıca olabilir.
Bilim insanları ayrıca terledikten, suya girdikten ya da cildimiz giysilere veya kuma sürtündükten sonra güneş kreminin yeniden uygulanmasını tavsiye ediyor.
Leeds Üniversitesi’nde sürdürülebilir malzemeler profesörü olan Richard Blackburn, güneş kremini nemlendirici gibi diğer cilt ürünleriyle karıştırmamanın da önemli olduğunu söylüyor.
Bunun nedeni, güneş kremlerinin içinde bulunan çinko oksit gibi metal nanoparçacıkların nemlendirici gibi ürünlerdeki diğer bileşenlerle reaksiyona girdiğinde daha az etkili olması.
Blackburn, Nisan ile Eylül arasında her gün güneş kremi sürmeyi tavsiye ediyor.
Güneş kremi D vitamini üretimini engeller mi?
D vitamini, güçlü kemiklerin korunmasına yardımcı olmak ve bağışıklık sistemimizi korumak için kalsiyum emiliminde önemli bir rol oynuyor.
Güneş kremi kullanmanın D vitamini emilimini engelleyebileceğine dair bazı endişeler var, ancak şimdiye kadar bu konuda yapılan araştırmaları inceleyen bir çalışma, güneş kreminin vücudumuzun ne kadar D vitamini alabildiğini etkileme riskinin oldukça düşük olduğunu tespit etti. tamamı için kaynağa bknz
