4 Şubat Dünya Kanser Günü vesilesiyle görüş bildiren Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Serdar Turhal, meme kanseri tedavisindeki yeni yaklaşımların ve “akıllı” ilaçların, tümörün genetik özelliklerini hedef alarak, hastaların ortalama yaşam süresini uzatabildiğini vurguladı. Kanser hastaları için psikolojik desteğin de büyük önem taşıdığını belirten Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Serdar Turhal, doğru psikolojik destekle hastaların yaşam kalitesinde önemli bir artış sağlanabileceğine dikkat çekti.
Meme kanseri dünya genelinde yaklaşık olarak her 8 kadından birinde görülüyor. Türkiye’deki meme kanseri oranı ise bunun bir miktar daha altında. 2017 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan 2014 kanser istatistiklerine göre, meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanserdir. Buna göre yılda her 100.000 kadının 43’ünde meme kanseri görülüyor. Bu oran ikinci sırada görülen tiroit kanserinin yaklaşık iki katı ve ikinci, üçüncü ve dördüncü sıklıkla görülen sırasıyla tiroit, kolorektal ve rahim kanserinin toplamına yakındır. Ya da başka bir deyimle Türkiye’de kadınlarda görülen her 100 kanser vakasının 1/4’ü meme kanseridir. Meme kanseri yaklaşık yaklaşık 35 yaştan başlayarak 50 yaşına kadar artmaya başlamakta, 50 – 80 yaşı arasında plato şeklinde seyretmekte, 80 yaş sonrası azalmaktadır.
Türkiye’deki meme kanserlerinin yüzde 10’u ileri (metastatik) evrede
Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Serdar Turhal meme kanseri vakalarının Türkiye’deki dağılımına dair şu bilgileri verdi: “Türkiye’de meme kanserlerinin yaklaşık yarısına yakını lokal evre, yaklaşık %43’ü de bölgesel lenf düğümlerine sıçramış, yaklaşık %10’u da uzak metastaz yapmış olarak saptanmaktadır. Kanser istatistiklerinin tutulduğu 2011 / 2014 yılları arasında meme kanserinin sıklığında herhangi bir artış görülmemiştir. İlginç bir şekilde 2012 yılından sonra kanser sıklığında Türkiye’de bir miktar hem erkeklerde hem kadınlarda gerileme olduğu görülmüştür, bunun tam olarak sebebini bilinmemekle birlikte tütün tüketiminin azalması ile ilişkili olma ihtimali vardır. Türkiye’ye bir bütün olarak bakıldığında ABD ve Avrupa Birliği’ne üye 28 ülkeye kıyasla daha düşük sayıda kanser vakası görülmektedir. Ancak tüm dünyadaki kanser sıklığı ortalamasının bir miktar üzerindedir. Kadınlarda ise kanser sıklığı dünyadaki ortalamanın da altında görülmektedir.”
Hedefe yönelik tedaviler ileri (metastatik) evrede yaşam süresini uzatabiliyor
Prof. Dr. Serdar Turhal metastatik meme kanseri ile erken evre meme kanseri arasındaki farka dair şunları söyledi: “Metastatik meme kanserinde çoğunlukla hastalığın geriletilmesi, hastaya bir zarar verilmesinin geciktirilmesi amaçlanmaktayken erken evre meme kanserinde hastanın bu kanserden şifa bulması hedeflenmektedir. Bunun için meme kanserinin şifa bulunabilir erken evredeyken yakalanması büyük önem arz etmektedir. Meme kanseri tedavisindeki yeni yaklaşımlar çoğunlukla akıllı ilaç dediğimiz tümörün genetik özelliklerini hedef alarak, onları engelleyerek tümörün çoğalmasını durduran hedefe yönelik tedavilerdir. Bu hedefe yönelik tedaviler sayesinde de ortalama yaşam süresi kadınlarda bir miktar uzatılabilmiştir. Meme kanserinin kadınlar için psikolojik olarak da çarpıcı sonuçları olabilir. Tedavi süreci başarı ile götürülse bile hastanın pek çok psikolojik sarsıntılara girmesine yol açabilir ve bu aşamada ihtiyacı olan hastaların psikolojik destek alması onların yaşam kalitesinde önemli bir artış sağlayabilecektir. Bunun için psikolojik destek ihmal edilmemesi gereken bir durumdur.”
Metastatik meme kanseri hastaları için psikolojik destek hattı
Prof. Dr. Serdar Turhal metastatik meme kanseri hastalarının bu ihtiyacından yola çıkarak hayata geçirilen “Bir Tıkla, Dinle, Umutlar Çiçek Açsın” projesinden de bahsetti: “Europa Donna ile Kanserle Dans hasta dernekleri ve Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD) tarafından başlatılan, Pfizer tarafından koşulsuz olarak desteklenen Psikolojik Destek Programı, bir süre önce pilot bölge olarak İstanbul’da başlatılmıştı. Bu yıl İzmir ve Ankara’da da sürdürülmesi planlanan programın devamı niteliğindeki “Bir Tıkla, Dinle, Umutlar Çiçek Açsın” projesiyle daha fazla sayıda metastatik meme kanserli kadının ücretsiz psikolojik desteğe ulaşması hedefleniyor. Projeyle ayrıca, toplum ve hatta hasta yakınları tarafından psikolojik etkileri tam olarak anlaşılamadığı bilinen metastatik meme kanseri ile ilgili farkındalığın artırılması amaçlanıyor. Proje kapsamında, TTOD tarafından da onaylanmış iki psikolog projeye destek veriyor. “0530 969 39 33” numaralı Psikolojik Destek Randevu Hattı‘nı arayarak uzman bir psikologdan randevu alan hastalara, psikolog ile yapacakları ilk görüşme sonrasında, ihtiyaçları doğrultusunda beş seansa kadar ücretsiz yüz yüze görüşme imkanı sağlanabiliyor.”
Kanserin nedeni hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması
Prof. Dr. Serdar Turhal kanserin oluşum mekanizmasına dair şöyle konuştu: “Vücuttaki hücreler her zaman için bir yenilenme içindedirler bu nedenle de bir bölünme kabiliyeti ve potansiyeli taşırlar. Kanser hücreleri bu bölünme potansiyelinin ihtiyaç olmadığı halde devam etmesi ve durdurulamaması sonucu oluşur. Oluşan hücreler organizmanın ihtiyacı olan amaçlara hizmet etmekten ziyade vücudun kaynaklarını kullanarak bu büyümeyi sonsuza kadar devam ettirme eğilimindedirler. Bu bozulmaya neden olan faktörlerin hepsini bilmemekle birlikte bazı kanserojen maddeler örneğin; sigara, çevresel faktörler örneğin güneş, endüstride kullanılan bazı kimyasal maddeler örneğin asbest gibi faktörlere ek olarak organizmanın yaşlanması ile de hücrelerin üzerindeki kontrolsüzlük durumlarının daha sık ortaya çıkabildiği bilinmektedir.”
