Türkiye’de hepatit C ile mücadele için Avrupa Karaciğer Hastaları Birliği; sivil toplum örgütleri, hekimler ve karar vericiler ile bir araya geldi.
Toplantıda, hepatit C hastalığının ortadan kaldırılmasına yönelik atılacak adımlar ve öneriler için çağrıda bulunuldu.
- Avrupa Karaciğer Hastaları Birliği tarafından Avrupa ülkeleri arasında hayata geçirilen ELPA@Home Programı, bu yıl İstanbul’da gerçekleştirildi.
- ELPA@Home Toplantısı’nda; ELPA yetkilileri ve Hepatitle Yaşam Derneği; karar vericiler, Türkiye’nin önde gelen fikir liderleri, ve sivil toplum kuruluşları ile bir araya geldi.
Karaciğer hastalığı tedavisinin Avrupa’da en yüksek standartlara ulaşması için çalışmalarını sürdüren Avrupa Karaciğer Hastaları Birliği (ELPA-European Liver Patients’ Association), kan yoluyla bulaşan ve erken teşhis edilmezse siroz ve ölümle sonuçlanabilen hepatit C hastalığını tüm yönleriyle ele almak üzere özel bir toplantı serisi düzenledi. Toplantıya Türkiye İnsan Yönetimi Derneği (PERYÖN), Pozitif Yaşam Derneği, Bağımsız YaşamDerneği, Talasemi Dayanışma Derneği gibi kuruluşlardan temsilciler ile hekim derneği üyeleri, vakıf temsilcileri ve Adalet Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Genel Sağlık Sigortası İlaç Daire Başkanlığı, İstanbul Barosu Sağlık Hukuku Merkezi, Yeşilay, Kızılay ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yetkilileri katıldı.
Toplantıda hepatit C ile mücadele için global hedefler, ülkemizde Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programı kapsamında gerçekleştirilen farkındalık, virüs bulaşının engellenmesi ve hastalık yükünün azaltılması konusundaki çalışmalar değerlendirildi. Multidisipliner yaklaşım için gereken adımlara yönelik fikir paylaşımında bulunulan toplantıda başarılı uygulamaların örnek alınması ve yaygınlaştırılması amacıyla Avrupa ülkeleri arasında iş birliği sağlanması amaçlandı.
“Viral hepatitle mücadelede sivil toplumun rolü çok önemli”
ELPA@Home Programı toplantısını İstanbul’da düzenleyen Hepatitle Yaşam Derneği (HEPYAŞAM) Başkanı Hilal Ünalmış Duda, “Viral hepatitlerin toplum sağlığı açısından oluşturduğu sorunun ortadan kaldırılmasında; önleme çalışmaları ve mahkumlar, uyuşturucu madde bağımlıları ve göçmenler gibi yüksek riskli gruplar için taramalar ve tedavinin yaygınlaştırılması en önemli başlıklardır” dedi. Toplantının ilk gününe, hepatit C ile mücadelede karşılaşılan güçlükleri anlatmak ve hastaların sesi olmak için hasta dernekleri ile bir araya geldiklerini belirten Duda, “ELPA’nın Türkiye’ye gelmesi, hepatit C ile mücadelede hasta ve hasta yakınlarının karşılaşabileceği sorunları tekrardan gündeme getirmemize fırsat oldu” dedi. Bunlara ek olarak, hastalık yönetimini kolaylaştırmak ve hastaların teşhisi için hastane kayıt sistemlerine erken uyarı sistemlerinin entegre edilmesi, bunlar aracılığıyla tüm branşlarda anti-HCV testi sonucu pozitif olan hastaların bir enfeksiyon ya da gastroenteroloji hekimine yönlendirilmesi önerilmelidir” diye ekledi.
“Konu ile ilgili paydaşları aksiyona davet ediyoruz”
Toplantıda ELPA Proje Yöneticisi Julio Burman da ELPA@Home programı hakkında bilgi verdi. Burman konuşmasında şu açıklamalarda bulundu: “DSÖ raporuna göre dünyada 71 milyon kişide kronik hepatit C enfeksiyonu olduğu tahmin ediliyor. Aynı rapora göre 2015 yılında 1 milyon 340 bin kişi viral hepatitlere bağlı gelişen siroz ve karaciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetti. 2016 yılında, 2030 yılına kadar yeni viral hepatit vakalarında %90 ve viral hepaitilere bağlı ölümlerde %65 azalma sağlamayı hedefleyen DSÖ Global Sağlık Stratejisi hazırlanmış ve Türkiye’nin de yer aldığı 69. Dünya Sağlık Asamblesi’nde oy birliğiyle kabul edilmiştir. Türkiye’de hepatit C hastalığının ortadan kaldırılmasına yönelik önemli adımların atıldığını görmek mutluluk verici” dedi. 2 günlük toplantının sonucunda, mevcut ulusal programın etkin şekilde hayata geçirilmesi ve aksiyonların takibi için öneriler ele alındı ve risk gruplarına yönelik bilinçlendirme çalışmarının sürekliliğine dikkat çekildi. Burman, “İlgili paydaşların, önerileri ve atılan adımları düzenli olarak değerlendirerek sonuçlarını takip etmeleri gerekiyor” dedi.
“Teşhis edilmiş ancak tedaviye ulaşamamış kişilerde (kayıp hastalarda) farkındalığın artırılması ve tedaviye erişiminin sağlanması önemli”
Toplantıda konuşma yapan Viral Hepatitle Savaşım Derneği’nden Prof. Dr. Fehmi Tabak ise Türkiye’deki nüfusun %0,5 ile %1’inin hepatit C virüsü taşıdığına dikkat çekti. Prof. Dr. Tabak, “Türkiye, viral hepatit ile ilgili ulusal önleme ve kontrol programı ile halk sağlığı açısından çok büyük ve önemli bir adım atmıştır. 2018-2023 yıllarına yönelik program sayesinde, viral hepatitlere karşı ülkemizdeki mücadele daha planlı, daha ölçülebilir ve daha izlenebilir hâle gelmiştir” dedi. Ülkemizde 2012-2016 yılları arasında gerçekleştirilen karaciğer nakillerinin yarısından fazlasını, viral hepatitlere bağlı karaciğer yetmezliklerinin oluşturduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Tabak, “Hastalığın ileri evrelere kadar genelde belirti vermeden sessiz seyretmesi nedeniyle çoğunlukla tesadüfi olarak tanı alan hastaların, bir an önce tedaviye yönlendirilmesi; yüksek bulaş riski taşıyan grupların da tespit edilip değerlendirilmesi ve süreç boyunca düzenli takibinin yapılması sağlanmalıdır. Özellikle “kayıp hasta” diye tabir ettiğimiz hasta grubunun tedaviye erişimi için hastanelerde geçmiş tarihlere dönük olarak labaratuvar verilerinin viral hepatitlere yönelik analiz edilmesi önemlidir. Bu gibi bilimsel çalışmaların ülke geneline yayılması adına insan kaynağı desteği de gerekmektedir” dedi.
ELPA@Home Programı’nın en önemli amaçları arasında, 2030 yılına kadar viral hepatitlerin yok edilmesine yönelik DSÖ hedeflerini desteklemek yer alıyor. Program, ELPA üyesi hasta derneklerinin kendi ülkelerinde bu amaca yönelik faaliyetlerini geliştirmeyi hedeflerken; sivil toplum örgütleri, karar vericiler, hekimler, hastalar ve medya ile bir araya gelerek ihtiyaca yönelik çalışmalar yapılmasını da teşvik ediyor.
ELPA@Home Toplantısı, araştırmaya dayalı global biyofarma şirketi AbbVie, Inc. tarafından koşulsuz desteklenmiştir.
Avrupa Karaciğer Hastaları Birliği (ELPA) Hakkında
ELPA, Avrupa’daki karaciğer hasta gruplarının arasında farklı ülkelerde benimsenen çeşitli yaklaşımlarla ilgili deneyimlerini paylaşma arzusu ile ortaya çıkmıştır. 14 Nisan 2005 tarihinde European Association for the Study of the Liver (Avrupa Karaciğer Araştırmaları Birliği) yıllık konferansında Paris’te resmi olarak kurulmuş olup, şu anda 23 ülkeden 28 üyesi bulunmaktadır. ELPA; karaciğer hastalarını desteklemek, karaciğer hastalıklarına dikkat çekerek farkındalığın artmasını ve hastalığın önlenmesini teşvik etmek, karaciğer hastalığının önemini vurgulamak ve Avrupa’da tedavi ve bakımın en yüksek standartlara uyumunu sağlamak için kurulmuştur. ELPA’nın vizyonu, karaciğer hastalarına zamanında tanı konulması ve hastaların en iyi bakım standardına eşit erişime sahip olmasıdır. Nihai hedefi, karaciğer hastalıklarının olmadığı bir toplum sağlamaktır. Daha fazla bilgi için www.elpa-info.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Hepatitle Yaşam Derneği (HEPYAŞAM) Hakkında
HEPYAŞAM, hasta ve hasta yakınları tarafından viral hepatitlerle ilgili toplumsal farkındalığı artırmak ve hasta haklarını savunmak için 2012 yılında İstanbul merkezli kurulmuştur. Gönüllü üyeleriyle, karaciğer ve viral hepatitlerle ilgili sivil toplum kuruluşları ile birlikte çalışmalarını sürdürmektedir. HEPYAŞAM; Avrupa Karaciğer Hastaları Birliği’ne (ELPA), Dünya Hepatit Birliği’ne (WHA) ve Asya Pasifik Ülkeleri Viral Hepatitle Mücadele Koalisyonu’na (CEVHAP) üye olarak Türkiye’yi bu platformlarda temsil etmektedir. Daha fazla bilgi için www.hepatitleyasam.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.
