Hepatit; virüsler, alkol kullanımı, ilaçlar, toksinler veya otoimmün hastalıklar gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabiliyor. Hepatit, karaciğer iltihaplanması anlamına geliyor ve dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ciddi bir sağlık sorunu oluyor. Viral nedenlerin en yaygın olanları ise A, B, C, D ve E tipi hepatit virüsleri olarak biliniyor. Bu virüsler farklı yollarla bulaşabiliyor. Hepatit A ve E kirli su ve gıda ile bulaşırken, Hepatit B, C ve D ise kan ve vücut sıvıları ile temas sonucu bulaşıyor. Viral hepatitler yılda 1,3 milyon ölüme ve 2,2 milyon yeni enfeksiyona neden oluyor. “28 Temmuz Dünya Hepatit Günü” öncesinde Memorial Bahçelievler Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Emre Yıldırım, hepatit ve hepatitten korunma yöntemleri hakkında ilgili bilgi verdi.
Hepatit B ve C hastalarında karaciğer kanseri riski artıyor
Hepatit, çoğunlukla viral bir enfeksiyonun neden olduğu karaciğer iltihabıdır. A, B, C, D ve E tipleri olarak adlandırılan beş ana hepatit virüsü vardır. Son verilere göre dünyada 1.1 milyon, Türkiye’de ise yaklaşık 15-20 bin kişi her yıl hepatit B ve hepatit C’ye bağlı karaciğer sirozu ve karaciğer kanserinden hayatını kaybetmektedir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de erken teşhisle tedavisi olabileceği halde hayatını kaybedenleri sayısında yükseliş gözlemlenmektedir. Araştırmalar insanların en az yarısının hepatit B ve hepatit C’nin en önemli karaciğer kanseri sebebi olduğunu bilmediklerini göstermektedir. Hepatit B ve hepatit C hastalarında kanser gelişme riski, günde bir paket sigara içen insanlardaki kanser riskine eşit hatta daha fazladır.
Yorgunluk, karın ağrısı veya idrar renginde koyulaşmaya dikkat!
Hepatit belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak yaygın semptomlar arasında yorgunluk, karın ağrısı, iştah kaybı, sararma (cilt ve gözlerde), idrar renginde koyulaşma ve kilo kaybı bulunmaktadır. Hepatit uzun dönemde kronik hale geldiğinde ise yaşamı tehlikeye sokan karaciğer sirozu veya karaciğer kanseri gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Her 30 saniyede bir kişinin hepatitle ilişkili bir hastalıktan ölmesi nedeniyle, hayat kurtarmak ve sağlık sonuçlarını iyileştirmek için hapatiti daha iyi önleme, teşhis ve tedavi konusunda harekete geçmeyi hızlandırmak hayati öneme sahip olmaktadır.
Aşılama ve hijyen kurallarına uymak hepatite karşı koruyor
Hepatit virüslerinin yayılmasını önlemek için aşılama, hijyen kurallarına uyulması ve sterilizasyon önlemlerinin alınması önemlidir. Tedavi açısından ise erken teşhis ve uygun tıbbi müdahale büyük önem taşımaktadır. Hepatit B için aşılama ile enfeksiyondan korunma yöntemi varken bile maalesef dünya üzerinde yeni doğan bebeklerin sadece %45’i aşılanarak korunabilmektedir. Hepatit B ve C için etkili antiviral ilaçlar bulunmakla birlikte enfekte hastaların saptanması ve bir an önce tedaviye başlanması siroz ve karaciğer kanseri olasılığını minimuma indirmektedir. Tedavi altındaki bu hastaların bulaşıcılığı da önlenmektedir. Dünya üzerinde viral hepatitlerin ortadan kaldırılmasının yöntemi aşı ve bulaşıcılığı olan hastaları bulup tedavi etmekten geçmektedir. ‘Dünya Hepatit Günü’nde, toplumları hepatit virüslerinin etkileri konusunda bilinçlendirerek, erken teşhisin ve tedavinin önemini vurgulamaktadır. Ayrıca sağlık politikalarının geliştirilmesi, aşılanma oranlarının artırılması ve enfeksiyon kontrolü stratejilerinin uygulanması konusunda küresel çapta harekete geçilmesini teşvik etmeye çalışmaktadır. Bu amaçla farkındalık günü çok önemlidir. Farkında ol, test ol, tedavi ol mottosu ancak hareket geçerek gerçekleşebilir. DSÖ’nün 2030 yılına kadar ortadan kaldırma hedefine ulaşılması, şimdi hızlı bir şekilde harekete geçilmesi halinde hala mümkün olabilir.
