Türkiye Aile Hekimliği Vakfı (TAHEV) Mütevelli Heyeti Üyesi ve İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmet TAMER Dünya Hipertansiyon Gününde Hipertansiyonun farkındalığı konusunda ülkece daha fazla yol kat etmemiz gerektiğine dikkat çekti!
W: Sayın Prof. Tamer, Türkiye’de Hipertansiyon hangi düzeyde, ve son veriler neleri gösteriyor?
Prof. İsmet Tamer: Ülkemizde hipertansiyondan haberdar olma oranları da yeterli değil, eskiye göre bir miktar düzelme olmakla birlikte hipertansiyonu olan hastaların ancak %55’i tansiyonunun yüksek olduğunu biliyor, yani her 100 hipertansiyonlu vatandaşımızın 45’i yüksek tansiyonunu olduğunu malesef bilmiyor.
W: Aile Hekimliği Uygulaması hipertansiyonun farkındalığı konusunda ne kadar etkili?
Prof. Dr. İsmet Tamer: Türkiye Aile Hekimliği Vakfı, aile hekimliği disiplinine sahip çıkmak amacıyla kuruldu ve bu disiplinin temel eğitimlerine katkıda bulunmak amacıyla şimdiye kadar çok sayıda eğitim toplantıları, etkinlikler, ulusal ve uluslar arası boyutta kongreler de düzenledik. Vakıf olarak hipertansiyon gibi toplumun geniş kesimlerini ilgilendiren önemli sağlık sorunlarına ilişkin farkındalığı artırmak amacıyla çalışmalar yapıyoruz. Bununla birlikte her yıl aile hekimliği ihtisası yapan hekimlerin en iyi 3 tezine finansal desteğin yanı sıra yurtdışında yayın yapabilmeleri konusunda da yardımcı oluyoruz. Ayrıca Hipertansiyonun önlenmesinde, halkımızda hipertansiyonun yarattığı zararlara ilişkin farkındalığın artırılmasında birinci basamakta görev yapan aile hekimlerimize önemli görevler düşüyor. Bu hastalık nedeniyle birçok hedef organımızın zarar gördüğünü düşünecek olursak, bu organlarda oluşan hasara bağlı ölümleri de hipertansiyona karşı koruyucu önlemler alarak azaltabileceğimizi bilmeliyiz.
W: Hipertansiyonun önlenmesi ve farkındalığının arttırılması için en önemli görev sizce kime düşmektedir?
Prof. Dr. İsmet Tamer: Hipertansiyon hastalığının yaygınlığının yanı sıra ölümle sonuçlanan kronik hastalıkların da başına geldiğini biliyoruz, bu nedenle hastalığın önlenmesinde başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere, hastaneler, dernekler ve vakıflarla birlikte en önemli görev belki de birinci basamakta sağlık hizmeti veren aile hekimlerine düşmektedir. TAHEV olarak son 17 yıldır bu konuya dikkat çekiyoruz, her yıl düzenlediğimiz Ulusal ve Uluslar arası Kongrelerde de en önemli konulardan biri olarak yer veriyoruz. Aslında hipertansiyonun tedavisi ve toplumdaki farkındalığının artmasıyla bazı kardiyovasküler hastalıkların da büyük oranda önlenebileceği gayet açıktır.
W: Güncel bir konu olan tuz tüketimi konusunda ne yapmalı?
Prof. Dr. İsmet Tamer: Yüksek tansiyon oluşumunun önlenmesinde yapılacak en önemli işlerden biri de tuz tüketiminin azaltılmasıdır. Hipertansiyonun önlenmesinde dikkat edilmesi gereken başlıca konulardan biri yüksek tuz tüketimidir ve ülkemizde hala tuz tüketimi oldukça yüksektir. Devletin bu konuda ekmeklerdeki tuz oranını azaltmış olması önemli bir adımdır. Diğer gıdalar ve hazır yemeklerde de aynı hassasiyetin gösterilmesi de bu girişimi takip etmelidir kanısındayız.
W: Doğru Tansiyon Nasıl Ölçülmeli?
Prof. Dr. İsmet Tamer: Birinci basamak sağlık hizmetinin verildiği merkezlerde hipertansiyona karşı bilinçlendirme ve tedaviler aile hekimleri tarafından yapılmaktadır ve tansiyonu doğru ölçmek de büyük önem taşımaktadır. Tansiyonu en doğru şekilde ölçmek için:
- Tansiyon ölçümünde kişi, sırtını ölçümün yapıldığı koltuğun arkalığına yaslayarak dik bir şekilde oturmalıdır. Çünkü ayakta dururken bile kaslar kasılmaktadır, bu pozisyonda ölçüm yapıldığında kaslar kasılmaz.
- Ölçüm yapılırken vücudu çok sıkan, saran kıyafetlerden kaçınılmalı, özellikle de kolları serbest hareket ettirmeye elverişli giysiler giyilmelidir.
- Bacaklar düz tutulmalı, çapraz şekilde durulmamalıdır.
- Ölçümden en az 30 – 60 dakika önce sigara, alkol, kafein tüketilmemesi gerekir.
- Mesanenin boş olması önemlidir. Mesane doluyken yapılan ölçümlerde bile sapmalar olmaktadır.
- Koldan ölçüm yapılırken her iki koldan ve en az 2 ölçüm yapılmalı, yüksek çıkan koldan takibe devam edilmelidir.
W: Peki Evde mi? Yoksa Sağlık Merkezinde mi Tansiyon ölçümleri daha uygun?
Prof. İsmet Tamer: EVDE ÖLÇÜLEN TANSİYON DAHA DOĞRU ÇIKIYOR:
Son yıllarda hastaların evlerinde otomatik cihazlarla yaptıkları ölçümlerin, muayenehane, hastane, tıp merkezinde yapılanlardan daha doğru sonuç vermektedir. Bunun önemli nedenlerinden biri hastalarda ‘beyaz önlük’ tansiyonu olarak adlandırılan bir tansiyon türünün olmasıdır. Bu nedenle bir hafta boyunca, sabah ve akşam evde tansiyon ölçümünün, uygun koşullarda yapılmasında yarar görüyoruz.
W: hipertansiyon ve sağlıklı yaşam konusunda neler ekleyebilirsiniz?
Prof. İsmet Tamer: Hipertansiyon tedavisi için sağlıklı yaşamanın temelinde sağlıklı ve dengeli beslenme yatıyor, hipertansiyon gibi kardiyo-metabolik hastalıkların tedavisinde ise beslenme düzeninin mutlaka gözden geçirilmesi gerekiyor. Bu şekilde yapılan yaşam tarzı değişiklikleri, doğru beslenme prensipleri ve yerinde, doğru seçilmiş ilaç tedavileri ile hipertansiyonu tamamıyla kontrol altına almak mümkün olabilir.
