Kanserin büyümesini önleyen “İlaç Yapılı MEIS İnhibitörleri” çalışmasıyla ‘Uluslararası Hematoloji-Onkoloji Ödülü’nü alan Doç.Dr. Fatih Kocabaş, bilim ve tıp dünyasındaki son gelişmeleri Milliyet’e anlattı…
– MEIS proteinin olumsuz etkileri nasıl keşfedildi?
MEIS proteini, ilk olarak fare lösemi hayvan modelinde keşfedilmiş kansere neden olan protein. Son on yılda yapılan çalışmalar, MEIS’in hücresel metabolizma, redoks durum ve tümör oluşumunda önemli rollere sahip olduğunu gösterdi. MEIS kanserin oksijensiz glikoliz ile şekeri kullanmasını sağladığı düşünülüyor. Ayrıca bu protein diğer obox proteinleri (PBX ve HOXA9) ile birlikte, lösemide hematopoietik transformasyona neden olduğu ve bir onkojen olarak etki ettiği bulundu. Söz konusu protein konvansiyonel kemoterapilere dirençli olduğu saptandı.
Hücreyi besleyen protein
– İnhibitör (önleyici) nasıl çalışıyor?
“MEİS proteini, hücrelerin beyni diyebileceğimiz DNA’ya bağlanan ve onu aktifleştiren bir protein. Protein, DNA’ya bağlandıktan sonra, kanser DNA’yı kullanarak kendi metabolizmasını güçlendirip, daha fazla üremesi için DNA’yı çalıştırıyor. Geliştirdiğimiz MEIS inhibitörü ise MEİS proteinine doğrudan bağlanarak çalışıyor. İlaç yapılı MEIS inhibitörleri, hedefe yönelik ilaçlardan biri olacak. İlaç yapılı bu MEİS inhibitörü, MEIS proteini ve DNA arasındaki arasındaki bağı zayıflatıyor. Bu şekilde, kanser hücrelerinin MEIS proteini ve DNA’yı kullanımları sekteye uğruyor. Geliştirilen ilaç yapılı MEIS inhibitörlerinin, beyin tümörü, akciğer kanseri, meme kanseri, böbrek karaciğer kanseri gibi farklı kanserlerde, kanser hücrelerinin büyümesini engellediği öncü laboratuvar çalışmalardan tespit edildi.”
– Hedefe yönelik ilaçlar önümüzdeki dönemin tedavi yöntemi mi olacak?
“Daha fazla insan genomu ve kanserin genetiği anlaşıldıkça hedefe yönelik ve kişiye özgü tedaviler artacak. Çünkü kanser, her bir hastada farklı seyrediyor, farklı mekanizmaları kullanarak vücutta hastalığa neden oluyor. Örneğin bir hastada, MEIS proteinin kanser oluşumun ana nedeni olduğu belirlenmişse bunun MEIS proteinin hedefleyen terapilerle tedavi edilmesi daha doğru olacak. Hem bu şekilde geleneksel kemoterapilerden daha az yan etkiler görülecek.”
tamamı için kaynağa bakınız
