İlaçta patente kritik karar
İstanbul’da yabancı bir ilaç firması, 2005’te tescil ettirdiği patentli ilacıyla ilgili 2011’de yerli bir firmanın kısaltılmış başvuru ruhsatı aldığını ve hakkına tecavüz edildiği gerekçesi ile dava açtı
Yabancı bir ilaç firması, 2005’te tescil ettirdiği patentli ilacıyla ilgili 2011’de yerli bir firmanın kısaltılmış başvuru ruhsatı aldığını ve hakkına tecavüz edildiğini öne sürerek dava açtı.
Yerli firma ise başvurularının orijinal ilaç fiyatını düşürmediğini, 2 ilacın farklı olduğunu bildirdi. Yerli firma, yabancı firmaya ait patentin hükümsüzlüğüne karar verilmesini isteyerek karşı dava açtı.
İstanbul Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi, yabancı firmanın 2005’te aldığı patentin yeni bir buluş değil, tıbbi tedavi metodu olduğuna dikkat çekti ve “Patentin içeriğinin, bilinen bir ilacın aynı hastalıkta farklı bir periyotla daha etkin kullanımı olduğunu” kaydetti.
Mahkeme buluş konusunun tıbbi tedavi metodu olduğunu, tıbbi tedavi metodlarının patentlenmesinin Avrupa Patent Sözleşmesi’nce yasaklandığını bildirerek, “patentin hümkümsüzlüğü” yönünde karar verdi. Yabancı firma kararı, Yargıtay’a taşıdı.
YARGITAY BOZDU
Yargıtay ise yerel mahkemenin kararını ‘patentin yeni bir buluş olmadığı konusunda bilirkişiye tespit yaptırılması gerekiğini’ belirterek, bozdu. Bozma kararında “Buluşun tıbbi tedavi metodu kapsamında kalıp kalmayacağının teknik bir konu olduğu, hâkimin patentin tarifname ve istemlerini okuyarak karar veremeyeceği” kaydedildi.
Mahkeme Hâkimi Hazal Zengingül, kararında direndi. Zengingül, aynı yönde verdiği kararında patentin doz patenti olduğunu, uluslararası sözleşmeler ve emsal kararlara göre açıkladı.
Patentin sahibine, patent konusu ilaç üzerinden 20 yıllık koruma sağladığını belirten hâkim kararında şunları kaydetti: “Bu süre boyunca pazar tekeli nedeniyle diğer firmaların pazara girişi engellendiğinden ve ülke pazarı patent sahibine terk edildiğinden patentli ilaç patentsiz ilaca göre yüzde 60 pahalı satıldığından halkın ilaca erişimi zorlaşmaktadır. Sosyal devlet prensibini kabul eden ülkelerde bu yük devletin üzerinde kalmaktadır. Devletlerin patent politikasındaki hassasiyeti bu nedenledir. Bir tek patentli ilacın devlete günlük maliyeti ortalama bir milyon TL. Bu 20 yıl devam etmektedir. Bunun patentsiz fiyatı yüzde 60 daha ucuz.”
Mahkemenin, verilen patentin yasal dayanağı bulunmadığı ile hükümsüzlüğü yönünde verdiği kararla ilgili son sözü Yargıtay Genel Kurulu söylecek.
Hayati ARIGAN/HT
