İnflamatuvar barsak hastalarına özel mobil uygulama: İBH Kontrolümde
Tüm sindirim sistemini etkileyen, neden olduğu net bilinmeyen, iyilik ve alevlenme dönemleriyle seyreden, barsak dışı bulgulara yol açabilen kronik sistemik hastalıklardır. Temelde Ülseratif Kolit (ÜK) ve Crohn olmak üzere iki farklı hastalığı kapsayan İnflamatuvar barsak hastalarına özel ilk mobil uygulama İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği tarafından hayata geçirildi.
İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Filiz Akyüz, hastalığa dair önemli bilgiler paylaştı ve “İBH Kontrolümde” mobil uygulamasına değindi.
İnflamatuvar barsak hastaları temelde Ülseratif Kolit (ÜK) ve Crohn hastalığından oluşur. Karın ağrısı, ishal veya kabızlık, ateş, barsak dışı tutulumu ilgilendiren bulgular (ciltte yara, eklem tutulumu, karaciğer safra yolları tutulumu, göz tutulumu gibi) ortak özellikleridir. Ülseratif kolitde daha çok kanlı ishal olurken, Crohn hastalığında kabızlık veya sulu ishal, şişkinlik gibi semptomlar ön planda olabilir. Crohn hastalığında bazen anal kanal çevresinde çatlak, fistül ve absenin eşlik ettiği tablolar görülebilir. Crohn hastalığındaki tutulum genellikle terminal ileum ve proksimal kolonda olmakla birlikte gastrointestinal sistemin herhangi bir kısmında tutulum görülebilir ve bu tutulum atlamalı karakterde olup tam kat tutulum gösterebilir. Ülseratif Kolitin karakteristik tutulumu ise kolondan başlayıp kalın barsağın başlangıcına doğru uzanım gösteren devamlı yaralaşmasıdır. İBH hastalarının yüzde 4’ünde ÜK ve Crohn hastalığı ayrımı net olarak yapılamaz.
İnflamatuvar barsak hastalıkları her yaşta görülebiliyor
İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Filiz Akyüz: “İBH, tüm dünyada görülmekle birlikte en sık görüldüğü bölgeler Kuzey Amerika, Birleşik Krallık ve Kuzey Avrupa bölgeleridir. Yıllar geçtikçe farklı bölgelerde hastalığın görülme sıklığı artış göstermektedir. İki hastalığın da kadın/erkek cinsiyette görülme sıklığı benzerdir. ÜK ve Crohn hastalığı birden fazla genin ortak etkisi ile ortaya çıkan hastalıklardır. Bu nedenle aile öyküsü bu hastalıkta bir risk faktörüdür. ÜK ve Crohn hastalığı tüm etnik gruplarda ve her sosyoekonomik düzeyden insanda görülebilmektedir. ÜK ve Crohn hastalığı pediatrik ve geriatrik yaş grupları da dahil olmak üzere her yaşta görülebilir. Bununla birlikte İBH başlangıcı genellikle 60 yaşından önce görülmektedir” dedi.
Hastalık, seyri sırasında şikayetler ve dalgalanmalar gösterebilir diyen Prof. Dr. Filiz Akyüz sözlerine şöyle devam etti: “Tutulum yeri ve şiddetine göre nadiren kendiliğinden hastalık uyku dönemine geçebilir. Amaç, ilaçlar ile elde edilen iyilik halinin sürdürülmesidir. Alevlenme dönemlerinin tetikleyicisi bazen stres, ilaçlar veya viral enfeksiyonlar olabilir. En sık barsak dışı bulgu yüzde 10-20 hastada görülen eklem hastalığıdır. Eklem ağrısı, eklem iltihabı, ankilozan spondilit ve sakroileit, hastalığın aktifleşmesiyle kötüleşebilir. Her iki hastalığın seyri sırasında mide, barsak sistemi bulguları dışında cilt ve göz gibi organları ilgilendiren bulgular da olabilir.”
Çocukluk çağında başlayan inflamatuvar barsak hastalıkları büyüme geriliğine yol açıyor
Erken başlangıçlı, yani çocukluk çağında başlayan hastalıkta büyüme gelişme geriliği en sık rastlanan problemlerden biridir. Kansızlık, kemik erimesi gibi problemler yetişkin ve çocuklarda da görülebilir diyen Prof. Dr. Filiz Akyüz sözlerine şunları ekledi: “Özellikle kolon kanseri gelişimi ve Crohn hastalığında da ince barsak kanseri gelişimi riski artmıştır. Hastalık süresi uzadıkça bu risk daha çok artmaktadır. Bu nedenle takip önemlidir. Hastalar birinci basamakta hekimlere başvuru olmalı sonrasında ise gerekli tetkikler yapılıp, gastroenteroloji uzmanlarına hastalar yönlendirilmelidir. Kronik bir hastalık olması nedeni ile öncelikle ömür boyu bir tedavi gerektirir. İlaç ve bazen cerrahi tedaviler birlikte uygulanabilir. Hastaların düzenli takibi ve hekimlerinin uyarıları doğrultusunda gerçekleşen tedavileri ile yaşam kaliteleri artabilir. Crohn hastalığı için mutlaka sigaranın bırakılması sağlanmalıdır. Özel bir diyet önerilmemekle birlikte aktif dönemlerde çiğ sebze meyve ve süt ürünlerini azaltmak, tıkayıcı tablolarda posalı gıdalardan uzak durulması önerilebilir. Hastalığı kabullenmemek ve stres ile baş etmek için psikolog desteği bazı dönemlerde iyi olabilir.”
“İBH Kontrolümde” inflamatuvar barsak hastaları için hazırlanan ilk Türkçe uygulama
İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Filiz Akyüz: “Bu dijital uygulamayı, hastaların ve hasta yakınlarının merak ettikleri bazı temel bilgilere doğru ve kolay ulaşabilecekleri bir platform sağlama amacıyla hayata geçirdik. Uygulama içerisinde hastalık hakkında bilimsel bilgiler, sıkça sorulan sorular, özel video ve podcastler yer alıyor. Ayrıca İBH hastalarının hayat kalitelerini düşüren acil tuvalet ihtiyacını karşılayabilmek için “En Yakın Tuvaleti Bul” özelliği sayesinde hastaların konumlarına en yakın tuvalet bilgilerine de erişim imkanı sağlıyor. “İBH Kontrolümde” bu alandaki ilk Türkçe uygulama oldu. Hasta ve yakınları iOS ve Android işletim sistemlerinde çalışan “İBH Kontrolümde” uygulamasına AppStore ve Google PlayStore’dan ulaşabilirler. Yenilikçi bu mobil uygulama sayesinde hastaların öncelikli ihtiyaçlarına odaklandığımız, İBH alanında doğru bilgiye ulaşma adına değerli bir kaynak oluşturduğumuz ve yenilikçi bir çözüm olarak da en yakın tuvaleti bul özelliği ile de yurtdışındaki örneklerinden ayrıştığımız için mutluyuz” dedi.
