AmCham Türkiye ve Ernst&Young (EY) iş birliğiyle hazırlanan rapor, Türkiye’de sağlık sektörünün mevcut durumunu aktarırken, sağlık hizmetlerinin geleceği için yeni ve yenilikçi bir politika çerçevesi geliştirilmesine yönelik politika önerileri getiriyor. Ar-Ge ve inovasyonu merkeze alan raporda, değer temelli sağlık hizmetleri yaklaşımının benimsenmesinin önemine dikkat çekiliyor.
Amerikan Şirketler Derneği (AmCham Türkiye) Sağlık ve Yaşam Bilimleri Komitesi ve EY Türkiye iş birliği ile hayata geçirilen “Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Geleceği Projesi” kapsamında hazırlanan raporunun sonuçları, 28 Kasım 2023 tarihinde Ankara’da üst düzey kamu ve özel sektör temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen bir etkinlikle paylaşıldı. “İnovasyon Yüzyılı-Türkiye’de Sağlığın Geleceği” başlıklı raporda ülkemizdeki sağlık hizmetlerinin mevcut durumunun yanı sıra, sağlığın geleceği için yeni ve yenilikçi bir politika çerçevesi geliştirilmesine yönelik politika önerileri sunuldu.
Açılış konuşmalarını AmCham Türkiye Sağlık ve Yaşam Bilimleri Komitesi Eş Başkanı ve MSD Türkiye Genel Müdürü Gözde Güllüoğlu ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkan Yardımcısı Zeynel Kılınç’ın yaptığı etkinlikte, raporda öne çıkan noktalar, EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Şirket Ortağı ve Kamu Sektörü Lideri Serhat Akmeşe tarafından aktarıldı.
Raporda öne çıkan noktalar
“İnovasyon Yüzyılı-Türkiye’de Sağlığın Geleceği” raporuna göre Türkiye’de sağlık sisteminin genel durumu incelendiğinde; aşağıdaki noktalar öne çıkıyor:
- 2021 yılında kişi başına düşen sağlık harcaması 469 ABD doları olarak gerçekleşti.
- Sağlık harcamalarının GSYH’ye oranı 2021 yılında yüzde 4,6 idi.
- 2021 yılında kişi başına düşen ilaç harcaması 107,1 ABD Doları, tıbbi cihaz harcaması ise 23,4 ABD Doları oldu.
- 2013-2022 yılları arasında yaşam bilimleri alanında gelen UDY sayısı 40 iken, bunlardan yalnızca 3’ünü Ar-Ge yatırımları oluşturdu.
- Yenilikçi ilaçlara erişim oranı 2021 yılında yüzde 6 olarak gerçekleşti.
- 2021 yılında onaylanan yenilikçi ilaçların yalnızca yüzde 11’i geri ödeme listesine alındı.
- 2021 yılında sağlık sektörüne yönelik Ar-Ge harcamaları GSYH’nin yüzde 0,17’sini oluşturdu.
AmCham Türkiye Sağlık ve Yaşam Bilimleri Komitesi Eş başkanı ve MSD Türkiye Genel Müdürü Gözde Güllüoğlu konuşmasında şu görüşleri dile getirdi: “Ülkemizin dünyanın en rekabetçi ekonomilerinden biri haline gelmesini ve uluslararası doğrudan yatırımlardan aldığı payın daha da artmasını hedefliyoruz. AmCham Türkiye olarak, Türkiye’de sağlığın geleceğine yönelik ihtiyaçları gözeterek çalışmalar yapıyoruz. Bu doğrultuda yenilikçi bir politika çerçevesi önerisi geliştirmek amacıyla Ernst & Young Türkiye ile ‘İnovasyon Yüzyılı-Türkiye’de Sağlığın Geleceği Projesi’ni gerçekleştirmekten mutluluk duyuyoruz. Proje kapsamında, Türkiye’de sağlığın kalite, erişilebilirlik ve maliyetler özelinde mevcut durumunu ele alarak bu metriklerdeki performansını ölçtük. Uluslararası çapta iyi uygulama örnekleri üzerinden Türkiye’nin gelişim alanlarını belirleyerek, ülkemizde hangilerini uygulamaya koyabileceğimizi tespit ettik. Kalite, erişilebilirlik, Ar-Ge ve inovasyonu göz önünde bulundurarak Türkiye’nin sağlıktaki yeni dönüşüm hikayesinin politika çerçevesini bu dokümanda oluşturmayı hedefledik. İnovasyon Yüzyılı-Türkiye’de Sağlığın Geleceği Paneli ile projemizde gerçekleştirilen çalışmaları kamu ve özel sektördeki paydaşlarla paylaşarak farkındalık yaratmayı ve onların görüşlerini alarak projeyi son haline getirmeyi amaçlıyoruz.”
“Türkiye Yüzyılının yatırım yüzyılı olması için çalışıyoruz”
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkan Yardımcısı Zeynel Kılınç etkinlikte yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Bugün gelinen noktada sağlık sektörü önemli kazanımlar elde etmiş durumdadır. Ancak, nüfus artıyor, kırsaldan kente yerleşim hız kesmiyor ve büyük şehirlerdeki sağlık hizmetleri beklentileri gün be gün artıyor. Bu sebeple, kazanımları daha ileriye götürebilmemiz için belki de daha çok çalışmamız gerekmektedir. Biliyorsunuz Cumhurbaşkanımız her fırsatta bu yüzyılın tarihe ‘Türkiye Yüzyılı’ olarak geçeceğini vurguluyor. Biz de Türkiye Yüzyılı’nın bir Yatırım Yüzyılı olması için elimizden gelen gayreti Ofis olarak sergiliyoruz. Yerli olsun yabancı olsun sektördeki güzide şirketlerimizin operasyonlarını iyileştirmeyi ve bu sektöre olan güvenini artırmayı bir görev addediyoruz.”
Politika önerileri
“İnovasyon Yüzyılı-Türkiye’de Sağlığın Geleceği” raporu ile Türkiye’de sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmaya yardımcı olacak, sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştıracak, Ar-Ge ve inovasyonu arttıracak ve sağlık alanındaki uluslararası yatırımları canlandıracak bir politika dokümanı oluşturulması hedefleniyor.
Bu kapsamda raporda aşağıdaki politika önerilerine yer veriliyor:
- Sağlık hizmetlerinde kalitenin yeniden tanımlandırılması
- “Sağlıkta Veri Mükemmeliyet Merkezi” kurulması
- Veriyi kullanacak ve sağlıkta kaliteyi arttıracak seçili dijital uygulamaların yaygınlaştırılması
- Değer temelli sağlık hizmetleri yaklaşımının benimsenmesi
- Sağlıkta Akılcı Harcama Kompozisyonu Çalışmasının yapılması
- Ar-Ge ve inovasyon altyapısının geliştirilmesi için Sağlık Vadisi inisiyatifinin hayata geçirilmesi
- Yaşam bilimleri sektöründe UDY çekiciliğinin güçlendirilmesi
- Sevk zinciri birinci basamak sağlık hizmetlerine erişim odağında yeniden düzenlenmesi
- Genel Sağlık Sigortası sistemi iyileştirilmesi ve kapasitesinin güçlendirilmesi
- Yaşam Bilimleri Başkanlığı’nın kurulması ve SEYK’in yeninden aktifleştirilmesi
Önceliğimiz koruyucu sağlık hizmetleri olmalı
Rapora ilişkin önemli noktaları aktaran EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Şirket Ortağı ve Kamu Sektörü Lideri Serhat Akmeşe, şu görüşleri dile getirdi: “Küresel hastalık yükü çalışmaları incelendiğinde, özellikle kronik hastalıklarının yükünün her geçen sene arttığını görmekteyiz. Bu yükün artmasında uzayan yaşam sürelerinin etkisi çok büyük. Bu nedenle hastalıklarla etkin mücadele, dünyada olduğu gibi Türkiye’de giderek önemli hale gelmektedir. Türkiye sağlık sistemini geleceğe hazırlamak ve öncü konumunu devam ettirebilmesi için İnovasyon Yüzyılı-Türkiye’de Sağlığın Geleceği projesini yürütmüş bulunmaktayız. Proje boyunca geniş katılımcılık esaslı, istişareye dayalı 3 aşamalı bir yaklaşım izledik. Öncelikli olarak Türkiye’nin sağlık sisteminin ekonomik ve politik analizini gerçekleştirdik. Analiz sonucunda Türkiye’nin sağlıksız yaşlandığını, koruyucu sağlık uygulamalarına daha yüksek önem verilmesi gerektiğini, sağlık hizmetlerinde kalitenin doğru tanımlanmadığı ve bu nedenle doğru ve etkin ölçülemediğini, yenilikçi ilaç ve tıbbi cihazlara erişimde zorluk çekildiğini ve Türkiye’nin sektörel uluslararası doğrudan yatırımları cezbetme noktasında potansiyelinin gerisinde kaldığını görmüş olduk. İkinci aşama kapsamında uluslararası iyi uygulama örneklerinin analizinde ise, değer temelli yaklaşımlar ve sağlık harcamalarının akılcı şekilde yönetilmesini hedefleyen politikalara Türkiye’de ihtiyaç duyulduğunu ve teknoloji, Ar-Ge ve inovasyon altyapısı ve sürdürülebilirliğinin desteklenmesi için odaklı politikaların geliştirilmesi gerektiğini tespit ettik. Bulgularımız doğrultusunda ise Türkiye’de sağlığın geleceğinin politika çerçevesini geliştirdik. Temennimiz, geliştirilen politika önerileri ile Türkiye’nin yeni yüz yılında ülkece sağlık alanında yeni başarılara imza atmak.”
“İnovasyon Yüzyılı-Türkiye’de Sağlığın Geleceği” raporunun hazırlanması sürecinde AmCham Türkiye üyelerinden Alliance Healthcare, BMS, Linde Gas, Medtronic ve MSD “Ana Sponsor”; Amgen, Novo Nordisk ve Organon “Proje Sponsoru”; Baxter, Janssen, Johnson & Johnson, Pfizer ve Smith&Nephew ise “Marka Sponsoru” olarak destek sağladı.
