Olağanüstü hal kanun hükmünde kararnamesinin işyeri hekimlerinin sertifikalarını kullanmalarını engelleyen hükmü ile yurtdışında alınan eğitimle ilgili denklik işlemlerinin yapılmaması ve akademik unvanların kullanılamamasına dair kuralları Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi.
Sertifikalara ilişkin düzenleme 22.7.2016 tarihli ve 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname ile yapılmış, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde aynen kabul edilmiş, 7081 sayılı kanun olarak 8 Mart 2018 günlü mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanmıştı. Bu hükme dayalı olarak yaklaşık yedi yıldır işyeri hekimlerinin sertifikaları iptal edilmekte, vize işlemleri yapılmamakta veya çalışma izinleri verilmemekteydi.
Anayasa Mahkemesi Resmî Gazete’de yayımlanan 26.10.2022 günlü ve 2018/76E.-2022/125 sayılı kararıyla “Bu durumda kuralın millî güvenliğin ve kamu düzeninin korunması açısından gereklilik unsurunu taşımadığı ve çalışma ve sözleşme hürriyetine yönelik ölçüsüz bir sınırlama getirdiği sonucuna varılmıştır” gerekçesiyle hükmün iptaline karar vermiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin değerlendirmesinde; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamaların faaliyet konularına bakılmaksızın tüm iş ve işyerlerinde yerine getirilmesi gerektiği ancak kuralda millî güvenlik ve kamu düzeni ile doğrudan bir bağlantısı bulunmayan ve bunları olumsuz etkileme ihtimali zayıf olan sektörlerde faaliyet gösteren iş ve işyerlerinde faaliyet gösterecek iş sağlığı ve güvenliği alanında çalışan kişi, kurum ve kuruluşların yetki belgelerinin de iptal edildiği tespiti yapılmıştır.
Türk Tabipleri Birliği düzenlemenin ve uygulamanın hukuka aykırılığına ilişkin yaptığı açıklamada yargı kararında da değinilen hususlara ilişkin tespitlerini hekimler ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile paylaşmıştır.
Anayasa Mahkemesi kararlarının hukuka aykırılık tespiti ile iptal kararı vermesi üzerine idarenin işlemlerini gerekçe ile bağlı olarak resen düzenlemesi hukuk devletinin gereğidir. Ancak son olarak Yükseköğretim Kurulu’nun Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümeyeceği iddiasıyla hukuka aykırı işlemde ısrar ederek akademisyenlerin esas görevli oldukları üniversitelerde göreve başlatılmadığı da görülmüştür.
Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde kurulan komisyonun görevinin sonlandırılması, incelemesi devam eden başvuruların ilgili birime iadesi gerekmektedir. İptal edilen hüküm uyarınca bugüne kadar reddedilen başvurular yönünden resen işlem yapmaları beklenebilirse de dava aşamasında olanlar dahil olmak üzere işyeri hekimlerinin Anayasa Mahkemesi kararını da ekleyerek yeniden başvuru yapmalarının hak kaybı süresinin uzamaması için önemli olacağı değerlendirilmektedir.
Türk Tabipleri Birliği Hukuk Bürosu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi
