Varis hastalarının pek çoğu hastalığın kendisi kadar görüntüsünü de rahatsız edici bulur. Ancak o görüntünün altında kalbiniz ile ilgili çok daha ciddi problemler olabilir.
Özellikle kadınların %40 nı etkileyen varis, ağrılar, ani kramplar, morluklar, ayak bileklerinde şişlik gibi belirtiler ile günlük yaşamı olumsuz etkiler. Varis problemini Avrasya Hastanesi Kalp Ve Damar Cerrahisi Prof. Dr. Ali Rıza Cenal anlatıyor.
Varis nedir?
Basit anlatımı ile toplardamarların genişlemesi olarak tanımlanan varis, vücudumuza giden kanı kalbe geri iletmekle görevli olan toplardamarların, kalıcı olarak uzamasıyla oluşur. Daha çok alt bacakta meydana gelen varis, ilk zamanlarda sadece görüntü bozukluğu yaratsa da zamanla ağrılar ve kramplar eşlik eder.
Neden varis olur?
Temel olarak sebebi toplardamar kapakçığının eski işlevini yerine getirememesidir. Şöyle ki, toplardamarlar yer çekiminin aksine kanı aşağıdan yukarıya doğru kalbe taşır. Kanın geri dönmesini engelleyen ise kapakçıktır. Çeşitli sebeplerle kapakçığın bu görevi yerine getirememesi zamanla burada damarların genişlemesine ve varis oluşmasına yol açar.
Diğer bir sebep ise toplardamarın pıhtı sebebiyle tıkanması sonucunda kanın yukarıya doğru sağlıklı şekilde akmaması durumudur. Bu durumda kan yukarı çıkabilmek için daha çok baskı uygulamaya başlar. Sürekli tekrarlayan basınç zamanla varisin oluşmasına sebep olur.
Varisin belirtileri nelerdir?
- Bacaklarda görülen mor – mavi şişlikler,
- Bacaklarda ağrı,
- Bacaklarda ağırlık hissi,
- Kaşıntı ve uyuşukluk hissi,
- Bacaklarda şişlik.
Kimler risk altında?
- 50 yaş ve üzerinde olmak,
- Uzun süre ayakta durmak veya bunu gerektirecek işlerde çalışmak,
- Masa başı işte çalışmak ve uzun süre hareketsiz kalmak,
- Obezite,
- Hamilelik,
- Aile geçmişinde varis bulunanlar.
Kaç çeşit varis vardır?
Toplardamar yetmezliği bacaklarımızda büyüklükleri ve cilde yakınlıklarına göre 3 tür varis oluşturur;
Büyük varis:
Birincisi büyük varis olarak adlandırılan ve ciltte belirgin çıkıntılara sebep olan varislerdir. Büyük geniş kıvrımlar oluşturan, elle ve gözle kolayca fark edilebilen varislerin çapı yaklaşık 4 milimetre kadardır. Derinin altında oluştuklarından ciltte herhangi bir renk değişikliğine yol açmaz. Sadece damarın yeşilimsi rengini yansıtır. Ayakta durunca daha belirgin hale gelen kabarık doku, yatıp bacaklar yukarı kaldırıldığında kaybolur. Büyük varislerin en önemli özelliği bu varislere bacaktaki ana damarlardan birinin kapak yetmezliğinin yol açmasıdır. Kapak yetmezliği olan bu damarların tedavisi, büyük varislerin de tamamen yok olmasını sağlar.
Orta boy varis:
Diğer varis türü orta boy varislerdir. Kıvrımlı bir dokusu olan orta boy varislerin boyutları 2-3 mm’dir. Cildin altında küçük çıkıntılara sebep olan orta boy varislerin renkleri yeşil ve mordur. Bu varisler kişide ağrı, kaşınma ve sızlama gibi problemleri beraberinde getiriyor. Orta boy varisler köpük tedavisi ile tedavi edilir ve tekrarlanma olasılığı düşüktür.
Kılcal varis:
Son varis çeşidi ise kılcal varislerdir. Ciltte herhangi bir kabarıklık yaratmayan kılcal varisler genelde saç kılı inceliğinde olup kırmızı ve mor renklidir. 10 kişiden 5’inde rahatlıkla görülebilen kılcal varislerin büyük varislere dönüşme olasılığı yoktur. Diğer varis problemlerinde olduğu gibi yaygın olduğu durumlarda ağrı ve sızlama yapabilir. Tedavi ile tamamen ortadan kaldırılır.
Varis önlenebilir mi?
Sağlıklı ve hareketli bir yaşam varisi önlemenin temel prensibini oluşturuyor. Bu eksende yapılacak birkaç yöntemle varis önlenebilir bir hal alıyor. Bunlar;
- Sporu hayatınızın bir parçası haline getirin. Günde en az mutlaka 30 dakikanızı spora ayırın. Yoğun tempoda bir spor hayatınız olmasa bile yürüyüş gibi temel egzersizleri yapmayı ihmal etmeyin.
- Kanın bacaklardan kalbe ulaşmasını engelleyen en önemli faktörlerin başında aşırı kilolar geliyor. Ayrıca toplardamarlara kilo baskısı ve fazla kilolara bağlı hareket kısıtlanması varisin en önemli sebeplerindendir. Bunu engellemek için fazla kilolarınızdan acilen kurtulmanız gerekiyor.
- Belli periyodlarda soğuk su uygulamayı ihmal etmeyin. Çünkü soğuk su damar duvarını büzüştürerek kanın kalbe ulaşmasını sağlar.
- Dinlenirken ayaklarınızı yukarı kaldırın. Bu sayede toplardamardaki basınç azalarak kanı daha hızlı kalbe iletir.
- Bacak kaslarınızı çalıştıracak aktivitelerde bulunun. Asansör yerine merdivenleri kullanın ve sık sık bisiklete binin, pedal çevirin.
- Aşırı sıcaklardan kendinizi koruyun. Çünkü sıcak havalar toplardamarın genişlemesine yol açarak varis oluşumunu hızlandırır.
