Fransa’dan bilim insanlarının yaptığı yeni araştırmada karıncaların kanseri tespit edebildiği gösterildi. Araştırmacılar, belirlenen birkaç karınca türünün kanserli hücreleri tespit etmede bilinen diğer hayvanlar kadar etkili olduğunu keşfetti.
Köpeklerin inanılmaz koku alma özellikleri sayesinde, kanser ve Covid-19 gibi hastalıkların teşhisinde kullanılabiliyor. Ayrıca köpekler, yıllardır uyuşturucu ve patlayıcılar gibi yasadışı maddelerin aranmasında yıllardır güvenilir hayvanlardır. Fakat bu köpekleri eğitmek ve onlara bakmak oldukça zahmetli bir iştir. İşte bu nedenle araştırmacılar köpekler yerine arılar, fareler veya çekirgeler gibi hayvanlar denenmeye başladı.
Son yapılan çalışmada ise Formica fusca türü karıncaların fizibilitesi araştırıldı. Karıncaların havadaki belli başlı uçucu organik bileşikleri(volatile organic compounds – VOCs), tespit edebildikleri bulunmuştu. Ayrıca belli kanser türlerinin kendilerine özgü VOCleri olduğu tanımlandı. İşte yeni araştırmada karıncaların bu kanser türlerini belirlemek için kullanılabilirliği araştırıldı.
İlk yapılan testlerde, farklı VOC profiline sahip iki farklı meme kanseri türüne odaklanıldı. Sadece üç eğitimle denenen karıncalar, kanserli ve kansersiz hücreleri etkili bir şekilde ayırt edebilecek performans gösterdiler ve bu performans önceki araştırmalardaki köpeklerin doğruluk oranıyla aynı.
“Bu nedenle karıncalar, birçok biyo-dedektör araştırmasındaki köpeklerin dedeksiyon kabiliyetleri açısından eşdeğerdir. Hatta eğitim süreleri çok kısa olduğundan (30 dakika karınca, köpek 6-12 ay) eğitim ve bakım maliyetleri açısından, köpeklerden çok daha üstünler. Basit koşullandırma protokolümüz sadece 3 gün eğitimle herkes tarafından uygulanabilir,” diyor araştırmacılar. Daha önce yapılan karınca araştırmaları referans alındığından, her bir karıncanın 9 keze kadar kanser hücrelerini tespit etmede kullanılabileceği düşünülüyor. Ayrıca karıncaları haftada iki kez donmuş böcek ve balla beslemek yeterli. Karıncaların bu özellikleri, diğer hayvanlar veya organizmalara kıyasla onları daha cazip kılıyor.
Araştırmacılar, “Bu nedenle karıncalar, kanser hücresi uçucularının tespiti için hızlı, verimli, ucuz ve oldukça ayırt edici bir dedeksiyon aracını temsil ediyor. Yaklaşımımızın narkotiklerin, patlayıcıların, bozulmuş gıdaların veya diğer hastalıkların (sıtma, enfeksiyonlar, diyabet vb.) tespiti dahil olmak üzere bir dizi başka karmaşık koku algılama görevine uyarlanma potansiyeli vardır.”
Bu araştırma kanıt niteliğinde olsa da halen gerçek dünyada yapılacak tespitler için karıncaların doğrulanması gerekiyor. Belli kanser türleri için VOC profilleri kataloglanmalı ve listelenmelidir.
Araştırma iScience dergisinde yayınlandı.
https://newatlas.com/science/cancer-sniffing-ants-accurate-as-dogs/
Oğuz Sezgin & Gerçek Bilim
https://www.gercekbilim.com/kanser-teshisinde-karincalar-kopekler-kadar-iyi-performans-sergiliyor/ .
