Her yıl 1 milyondan fazla insan tanı ve tedavisi oldukça zor olan kolon kanserine yakalanıyor. 2015 yılında Avrupa Birliği ülkelerinde toplam 154 bin 208 kişi kolon kanserinden dolayı hayatını kaybetti. Bu sayı kanser kaynaklı ölümlerin yüzde 11.7’sine, herhangi bir nedenden kaynaklanan ölümlerin ise yüzde 3’üne tekabül ediyor.
Euronews’a göre: Ancak eğer gelişmiş bir ülkede yaşıyorsanız, kolon kanserinde erken teşhis şansınız da artıyor. Avrupa’daki biyobankalar, ADOPT adlı Avrupa araştırma projesi kapsamında kanser örnekleri topluyor. Araştırmacılar insan dokusu örneklerini kanser gibi karmaşık hastalıkları incelemek için kullanıyor. Hastalığın daha iyi anlaşılmasına olanak tanıyan bu örneklerden ne kadar çok varsa yeni tedavi yöntemleri bulma şansı da o kadar yükseliyor. Avrupalı bilim insanları Avusturya’da on milyonlarca biyolojik numuneye erişim sağlayan yeni bir araştırma altyapısı inşa ediyor.
Kanserle mücadelede biyobankaların rolü
Graz Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Müdürü ve Graz Biyobankası Müdürü Karine Sargsyan, 60 binden fazla kolon kanseri örneğine sahip olduklarını belirtiyor. Sargsyan, “Aklınıza gelebilecek neredeyse her şeye sahibiz. Saçtan kas ya da ciltteki küçük parçalara kadar her şey var.” şeklinde açıklıyor.
Graz Biyobankası’nda bazı örnekler oda sıcaklığında, bazıları ise dondurulmuş olarak saklanıyor. Sargsyan “Burada sıvı azotta çok düşük sıcaklıklarda dondurularak saklanan canlı örneklerimiz de mevcut.” diyerek bazen yalnızca canlı bir dokuya bakarak cevaplandırılabilecek araştırma soruları olduğunu söylüyor.
Hastalıklı dokular, ameliyat olarak bu hücrelerin bilim araştırmalarında kulanılmasını kabul eden hastalardan alınıyor.
Numuneler dezenfekte ediliyor, ince parçalar halinde işleniyor ve ardından veri tabanına kaydediliyor.
Araştırmacılar, Avrupa biyobankalarındaki yaklaşık 200 milyon örneğe erişim sağlayan altyapı sayesinde gerekli veri ve numuneleri alabiliyor.
Ancak araştırma yaparken genelde biyolojik örnekler tek başına yeterli olmuyor. Bu sebeple hastalar, varsa bağış yapan kişiler, hastaların gördükleri tedavi, muhtemel çevresel faktörler ya da diğer benzeri konular hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç oluyor. Klinik veriden genoma kadar bir çok hassas bilginin incelendiği araştırmalar kişisel gizliliğin bilincinde yürütülüyor
Türkiye’de her beş ölümden birinin nedeni kanser
Güvenilirlik ve doğrulukta insanlardan daha iyi sonuçlar veren algoritmalar
Günde binlerce lam taraması yapan otomatik cihazlar ise yakın gelecekte tıbbi teşhiste çığır açabilecek makina öğrenim algoritmaları için oldukça önemli.
Yüksek çözünürlükteki tarayıcılarla dijital ortama aktarılabilen lamlar araştırmacılar için çok daha faydalı. Bu aynı zamanda morfolojik değişiklikleri insanlardan daha iyi fark edebilen algoritmalar için de önemli.
Biyobankalar kolon kanseri ve diğer benzeri karmaşık hastalıkların daha hızlı teşhis edilmesine ve hastalar için daha kişiselleştirilmiş tedaviye olanak sağlıyor. Hedef geleneksel yöntemlerden daha iyi tanı koyabilen ve çok yüksek doğruluk oranına sahip olan yeni algoritmalar geliştirmek ve hastalar için en uygun tedaviyi mümkün olduğunca hızlı bulmak.
