Türkiye’de 29 Temmuz’dan bu yana açıklanan koronavirüs verilerinde artık test sonucu pozitif çıkan, teşhis konmuş vaka sayıları değil, semptom gösteren hasta sayıları açıklanıyor.
BBC: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, önceki gün yaptığı açıklamada, vaka ile hasta kelimelerinin anlamlarının aynı olmadığını söyledi.
Koca, “O halde durumun özü şudur. Test sonucu pozitif çıkanların her biri bir vakadır. Bunların büyük kısmı belirti göstermeyen taşıyıcılardır. Kalan kısmı ise hastalık bulgusu olup tedavi altına alınan hastalardır. Bir kısmını evde, önemli bir kısmını da hastanede takip ve tedavi ediyoruz. Hastanede tedavi altına aldıklarımızı ayrıca yatan hasta olarak raporluyoruz” dedi.
Ancak Türkiye’nin yapmış olduğu bu değişikliğe rağmen, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yayımladığı verilerde hasta sayısı teyit edilmiş vaka olarak görünmeye devam ediyor.
WHO’nun internet sitesinde Türkiye için teyit edilmiş Covid-19 vaka sayısı, Sağlık Bakanlığı’nın toplam hasta sayısı ile örtüşüyor.
WHO, teyitli Covid-19 vakalarını “Klinik işaret ve semptomlardan bağımsız olarak, Covid-19 enfeksiyonu taşıdığı laboratuvar sonuçlarıyla teyit edilmiş kişiler” olarak tanımlıyor.
Diğer ülkeler, Covid-19 vaka sayılarını açıklarken hangi verileri baz alıyor?
İngiltere:
Birleşik Krallık genelinde günlük açıklanan verilerde, en az bir kez laboratuvar analizinde PCR test sonucu pozitif çıkmış kişiler vaka olarak kabul ediliyor.
Hükümetin konuyla ilgili resmi sitesinde, test sonucu pozitif çıkan kişilerin ya örnek alındığı tarihte ya da sonucun bildirildiği tarihteki verilere eklendiği belirtiliyor. Bölgesel verilerde de kişinin ikamet yeri baz alınıyor.
Bir kişinin birden çok kez PCR test sonucunun pozitif çıkması durumunda, bu kişi mükerrer değil, tek bir vaka olarak verilere yansıtılıyor.
İngiltere’de de 1 Temmuz itibarıyla verilerin toplanmasıyla ilgili bazı değişiklikler yapıldı ve konuyla ilgili bilgi notunda bu değişiklikler şöyle tanımlandı:
“Birleşik Krallık verileri, hem 1. Sütun hem de 2. Sütun testlerden gelen sonuçları içeriyor. 1 Temmuz tarihine kadar bu veriler ayrı ayrı toplanıyordu. Bu da her iki yöntemle yapılmış testlerde pozitif çıkan bir kişinin mükerrer veri olarak yazılmış olduğu anlamına geliyor. 2 Temmuz’da yapılan incelemede 30 bin mükerrer vaka tespit edildi ve bunlar veritabanından çıkartıldı. Bu nedenle 2 Temmuz’da açıklanan vaka sayısı, 1 Temmuz’a göre düşüş kaydetti.”
1. Sütun, sağlık çalışanları için İngiltere Kamu Sağlığı ve Ulusal Sağlık Hizmetleri’ne bağlı hastanelerde yapılan testleri kapsıyor. 2. Sütun ise tüm halka yapılan testleri içeriyor.
ABD:
Dünyada en fazla koronavirüs vakasının ve can kaybının görüldüğü ABD ise kesin tanıların yanı sıra muhtemel vakaları da verilerine ekliyor.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) internet sitesinde yer alan bilgiye göre, 14 Nisan’dan bu yana muhtemel vakalar ile kesin tanıların toplam sayısı açıklanıyor. Can kayıpları için de aynı şekilde hem muhtemel vakalar hem de kesin tanıların toplam sayısı veriliyor.
CDC, teyit edilmiş kesin vaka ya da ölümü, “Covid-19 için doğrulayıcı laboratuvar olgusu kriterinin karşılanması” olarak tanımlanıyor.
Muhtemel vakalarda ise üç şart aranıyor:
- Covid-19 için doğrulayıcı laboratuvar testi olmamasına karşın, klinik kriterlerin ve epidemiyolojik olguların sağlandığı durumlar
- Muhtemel laboratuvar olgusunun olması ve klinik kriterlerin ya da epidemiyolojik olguların karşılanması
- Covid-19 için doğrulayıcı laboratuvar testi yapılmadan hayati göstergelere ilişkin belirlenen değerlere ulaşılması
ABD’de bu kriterlere göre açıklanan toplam vaka sayısı 7 milyonun, can kaybı da 200 binin üzerinde.
Çin:
Yeni tip koronavirüsün ortaya çıktığı Çin, vaka tanımlamasını salgının başlangıcından bu yana yedi kez değiştirdi.
Her değişiklikle birlikte vaka tanımının da kapsamı genişletildi.
Çin, Mart ayında yapılan değişikliğe kadar, Türkiye’deki gibi test sonucu pozitif çıksa da asemptomatik olan kişileri vaka sayısının içine dahil etmiyordu.
Çin, artık test sonucunun yanı sıra klinik bulguları ve asemptomatik kişileri de vaka sayılarına eklemeye başladı.
Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Sağlık Komisyonu tarafından açıklanan vaka sayılarında tedavi altında olan kişiler, vakaların yerel bulaş olup olmadığı ve asemptomatik ancak tanı konan kişilerin sayılar da ayrı ayrı açıklanıyor.
tamamı için kaynağa bknz
