Koronavirüs mutasyonu ne kadar tehlikeli?
İngiltere’de koronavirüsün mutasyona uğradığının saptanması, hastalığın yayılma hızına ve tedavisinin zorlaşabileceğine dair endişeleri artırdı. Ancak uzmanlar, paniğe kapılmaya gerek olmadığı görüşünde.
Vücut mutasyona nasıl tepki verir?
Normalde insan vücudu, kendini virüslere karşı savunabiliyor. Virüs saldırılarına karşı koruyan ve patojene karşı bağışıklık kazandıran antikorlar üretiyor. Bununla birlikte, patojen zaten mutasyona uğramışsa ve oluşan antikorlar, patojenin daha eski bir versiyonu için programlanmışsa, bu durumda bu antikorların etkisi bariz şekilde azalabiliyor.
Örneğin düzenli olarak nezle olmamızın sebebi de bu. Vücudumuz, önceki nezle döneminde uygun antikorları zaten üretiyor. Ancak mutasyona uğramış patojen için henüz yeni antikorlar üretilmediği için tekrar nezle oluyoruz.
Ancak uzmanlara göre, paniğe kapılmak için ortada bir neden yok. Çünkü bir virüs mutasyon yoluyla ille de daha tehlikeli hale gelmez. Hatta bazı mutasyonlar, virüsü önemli ölçüde zayıflatabilir.
İngiltere’nin güneydoğusunda ortaya çıkan ve daha sonra Hollanda, Danimarka ve Avustralya’da da tespit edilen B.1.1.7 isimli mutasyona uğramış corona virüsü ile ilgili olarak Dünya Sağlık Örgütü’nün de incelemelerini sürdürdüğü açıklandı.
Wellcome Sanger Enstitüsü’ndeki Covid Genom İnisiyatifi’nin Direktörü Jeffrey Barrett, “23 harflik virüsün genetik kodu değişti ve bunlardan 17’si virüsün davranışını etkileyebilir” dedi.
EN AZ 2 HAFTA SÜRECEK
İngiliz hükümetine danışmanlık yapan bilim insanı Chris Whitty, yaptığı açıklamada, “Yaptığımız incelemeler ve verilerle bir model yaratma çabamız sonucunda bu virüsün güneydoğuda yaygın görüldüğünü tespit ettik. NERVTAG isimli danışma kurulu virüsün daha hızlı yayıldığını düşünüyor. Bu sebeple Dünya Sağlık Örgütü’ne haber verdik ve verileri analiz etmeye devam ediyoruz” dedi.
Burada Whitty’nin analizden kastettiği ise yeni virüs üzerinde laboratuvarda incelemeler yapması, antikora nasıl tepki verdiği ve Covid-19 aşısına karşı göstereceği etkiler. Öte yandan İngiliz Sağlık Bakanlığı yetkilileri ve sağlık çalışanları ülke genelindeki pozitif vakalardan örnek alarak hastalığın nasıl yayıldığını izleyecek. Bunun da en az 2 hafta sürmesi bekleniyor.
Virüs daha önce de değişime uğramış mıydı?
Evet. BBC’den Sağlık ve Bilim Muhabiri James Gallagher’ın aktardığına göre ilk başta Çin’in Wuhan şehrinde görülen virüsle şimdi dünyanın dört bir yanında görülen virüs aynı değil.
Koronavirüsün mutasyona uğramış hali D614G, ilk olarak Avrupa’da Şubat ayında görülmüştü. Şimdi küresel koronavirüs vakalarında ağırlıklı olarak mutasyona uğrayan bu tür görülüyor.
Mutasyona uğrayan bir diğer tür de A222V. Bu da İspanya’da tatil yapanlarla bağlantılı olduğu belirtilen ve Avrupa’ya yayılan bir mutasyon.
İngiliz hükümetine bağlı Yeni ve Gelişmekte Olan Solunum Virüsü Tehditleri Danışma Grubu (Nervtag) üyesi Dr. Müge Çevik, Sars-Cov-2 virüsünün şimdiye kadar 4000’den fazla mutasyonunun tespit edildiğini söyledi. Guardian gazetesinin haberine göre Çevik, ‘yalnızca birkaçının önemli mutasyonlar olduğunu’ ifade etti.
Hükümetin baş danışmanı Whitty de, koronavirüsün yeni mutasyonunun bulaştırma katsayısı olan R değerini 0.4 oranında artırabileceği uyarısında bulundu.
Danışma grubu Nervtag’in Pazar günü yayımladığı açıklamada, ‘değişime uğrayan virüsün diğer değişim gösteren türlere kıyasla bulaşıcılığında artış olduğunu’ belirtti ama bilim insanları, verilerin henüz ilk aşama bulgular olduğunu ve modellemeye dayandırıldığını ifade etti.
Guardian gazetesinin haberine göre Dr. Çevik, bulguların, aktarılan verilerin kalitesi ve miktarına bağlı olduğunu söyledi ve “Şimdilik rastlantılar bir bağ kuramayız, bu sadece birleşimin etkisi” dedi.
Aşılar mutasyona uğrayan yeni türe karşı etkili olur mu?
BBC Sağlık Muhabiri Gallagher’e göre en azından şimdilik koronavirüs aşılarının bu mutasyona karşı etkili olacağı öngörülüyor.
Başarı oranında başı çeken üç aşı, mevcut ‘başak proteine’ karşı bağışıklık geliştiriyor. Aşılar, virüsün farklı bölgelerini hedef alan bağışıklık sistemleri geliştiriyor. Dolayısıyla, protein yapısı mutasyona uğraya bile, aşıların hala tesiri olabilir.
Cambridge Üniversitesi’nden Prof. Ravi Gupta ise başka mutasyonlar yaşanması durumunda virüsün de sistem içinde bir boşluktan faydalanabileceği ve kaygı verici gelişmeler olabileceği uyarısında bulunuyor.
Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, Avrupa Birliği uzmanlarının mevcut koronavirüs aşılarının İngiltere’de tespit edilen koronavirüsün yeni mutasyonuna karşı etkili olacağına inandıklarını söyledi.
Spahn, ZDF’ye verdiği demeçte özellikle ABD ve İngiltere’de uygulanmaya başlanan Pfizer-BioNTech aşısına atıfta bulunarak, şimdiye kadar sahip olunan bilgilere göre, mutasyona uğramış yeni türün mevcut aşılar üzerinde olumsuz bir etkisinin olmadığını söyledi.
