Dünya ekonomilerini inovasyon yeteneklerine göre sıralayan Küresel İnovasyon Endeksi, ingilizce ifadeyle Global Inovation Index (GII)’in 226 sayfalık 2021 yılı raporu 20 Eylül 2021 tarihinde Dünya Fikri Mülkiyet Hakları Örgütü (WIPO) tarafından yayınlanmıştır. GII, küresel inovasyonun durumu hakkında yeni veriler ve analizler sağlayarak okuyucuların ve politika yapıcıların 130’dan fazla ekonominin inovasyon ekosistemi performansını karşılaştırmasına olanak tanımaktadır. İnovasyon girdileri ve çıktıları olarak gruplandırılmış yaklaşık 80 göstergeden oluşan GII, inovasyonun çok boyutlu yönlerini yakalamayı amaçlamaktadır. Yayınlanan bu yılki endeks raporu Küresel İnovasyon Endeksi’nin 14. baskısı olup, raporun 2021 yılı temasına Küresel İnovasyon Takipçisi (Global Innovation Tracker) özelliği dahil edilerek COVID-19 pandemisi de dahil olmak üzere küresel inovasyonun nabzı ortaya konulmaktadır. Bu bağlamda 2021 GII, COVID-19 pandemik krizinin küresel inovasyon performansı üzerindeki etkisini değerlendirmektedir. Küresel İnovasyon Endeksi’nin çerçevesi Şekil 1’de verilmiştir.
Şekil 1: Küresel İnovasyon Endeksi (GII)’nin Yapısı
Kaynak: WIPO
Küresel İnovasyon Endeksine göre Türkiye ile ilgili öne çıkan bulgular şöyledir:
- Türkiye, GII 2021’de yer alan 132 ekonomi arasında 41. sırada yer alarak bir önceki yıla göre 10 sıra yükselmiştir. Türkiye, 2021’de inovasyon çıktı alt endeksinde inovasyon girdi alt endeksine göre daha iyi performans göstermiştir. Bu yıl Türkiye, inovasyon girdi alt endeksinde hem 2020 hem de 2019’dan daha yüksek performans göstererek 45. sırada yer almıştır. Tablo 1’de Türkiye’nin son üç yıldaki GII sıralaması verilmiştir.
Tablo 1: Yıllara Göre Küresel İnovasyon Endeks (GII) Değeri, Türkiye
| Yıl | GII | İnovasyon Girdi Endeksi | İnovasyon Çıktı Endeksi |
| 2021 | 41 | 45 | 41 |
| 2020 | 51 | 52 | 53 |
| 2019 | 49 | 56 | 49 |
- Türkiye 34 üst orta gelir grubunda yer alan ülke ekonomileri arasında 4. sırada yer almaktadır.
- İnovasyon çıktı endeksinde ise Türkiye 41. sırada yer almaktadır. Bu pozisyon hem 2020 hem de 2019’dan daha yüksektir.
- Türkiye, Kuzey Afrika ve Batı Asya’daki 19 ekonomi arasında 4. sırada yer almaktadır.
- GSYİH’ye kıyasla, Türkiye’nin performansı, gelişmişlik düzeyine göre beklentilerin altındadır.
- Türkiye, inovasyon yatırımlarının düzeyine göre daha fazla inovasyon çıktısı üretmektedir.
- Türkiye, altı alt endekste üst orta gelir grubu ülkeler ile Kuzey Afrika ve Batı Asya bölgesi ülkeler ortalamalarının üzerinde bir performans sergilemiştir. Bu alt endeksler şöyledir: İnsan sermayesi ve araştırma, Altyapı, pazarın gelişmişliği, iş gelişmişliği, bilgi ve teknoloji çıktıları ve yaratıcı çıktılar.
- Türkiye, insan sermayesi ve araştırma endeksinde en iyi performansı sergilerken, en düşük performansı kurumlar alt endeksinde göstermiştir. Türkiye insan sermayesi ve araştırma endeksinde 26., kurumlar alt endeksinde ise 93. sırada yer almıştır. 2020 yılında kurumlar alt endeksinde Türkiye 94. sırada bulunmaktadır.
- Türkiye, Türkiye kaynaklı marka başvuruları sıralamasında 130 ülke ekonomisi içerisinde bir önceki yıla göre 11 sıra yükseliş göstererek 6. sıraya, Türkiye kaynaklı endüstriyel tasarımlar sıralamasında ise 1 sıra yükseliş göstererek 5. sırada yer almıştır. Bu sıralama, sınai mülkiyet istatistikleri açısından Türkiye için önemli bir başarı göstergesidir.
- Türkiye, 1.2.3 kodlu işten çıkarma maliyeti göstergesinde en düşük performansı göstermiş olup, 130 ülke ekonomisi içerisinde 118. sırada yer almıştır. İşten çıkarma maliyeti göstergesini 5.2.4 kodlu ortak girişim/stratejik ittifak anlaşmaları takip etmiş olup, Türkiye 130 ülke ekonomisi içerisinde 115. sırada yer almıştır.
Özetle, Türkiye nitelikli personel istihdamını ve şeffaflığı ilke edinerek ve verimsiz veya nispeten verimli alanlardan yüksek katma değerli alanlara daha fazla kaynak aktararak daha üst sıralara yükselmesi ve uluslararası arenada söz sahibi olması her zaman mümkündür. Ayrıca, 80 göstergeden oluşan endeks görev alanları itibarıyla neredeyse bütün kamu kurum ve kuruluşlarını ilgilendirdiğinden ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bilimin rehberliğinde ortak aklı esas alarak eş güdümlü çalışması ve süreci görmek adına belirli aralıklarla ilerleme raporları hazırlaması gerektiği unutulmamalıdır. Raporun ana ve alt endeksler açısından detaylı bir şekilde incelenmesi, atılacak adımlar ve alınacak politika tedbirleri açısından yol gösterici olacaktır. Üretilen yeni bilgi ve yöntemlerin sahada uygulanması anlamına gelen inovasyon ile inovasyon yetenek ve becerileri geliştiği ölçüde ülke ekonomileri gelişim göstereceği ve refah seviyelerinin artacağı aşikardır.
Faydalı olması ve farkındalık oluşturması dileğiyle.
Bilimle ve teknolojiyle kalınız.
Saygılarımla…
Tevfik Bulut
https://tevfikbulut.net/
Not: Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz veya kopyalanamaz.
Note: It can not be cited or copied without referencing.
Yararlanılan Kaynaklar
- WIPO (2021). Global Innovation Index 2021: Tracking Innovation through the COVID-19 Crisis. Geneva: World Intellectual Property Organization (WIPO)
- https://tevfikbulut.com/2020/09/12/kuresel-inovasyon-endeksinde-turkiye-ne-durumda/
- https://www.globalinnovationindex.org/analysis-economy.
