Bilim dünyasının en önemli yayın organlarından İngiliz Lancet dergisi, Fransız bulaşıcı hastalıklar uzmanı Prof. Didier Raoult tarafından Corona virüsü enfeksiyonunun erken aşamasında etkili bir tedavi yöntemi olarak öne sürülen sıtma ilacı hidroksiklorokinin “tedavide etkisiz, hatta sakıncalı” olduğunu iddia eden araştırmayı geri çektiğini açıkladı.
Arzu Çakır/VOA
Lancet’in yayınladığı araştırmanın ardından Corona virüsü tedavisinde klorokin kullanımına ilişkin deneyleri askıya alan Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği, klorokin deneylerine yeniden başladıklarını açıkladı.
Tanınmış Fransız bulaşıcı hastalıklar uzmanı Didier Raoult’un sıtma ilacı klorokinin bir türevi olan ve lupus tedavisinde de kullanılan hydroksiklorokini, azitromicine adlı antibiyotik ile birlikte kullandığı tedavi yöntemi tüm dünyada hararetli tartışmalara konu olmaya devam ediyor.
Ünlü bilim dergisi Lancet’in 22 Mayıs’ta yayınladığı ve 6 kıtadan, 671 hastaneden, 96 bin hasta üzerinde, bilgisayar verilerinden geriye dönük olarak yapılan ”büyük veri” araştırmasında, Dr. Raoult’un klorokinli tedavi yönteminin hiçbir işe yaramadığı, üstelik kalp rahatsızlıkları gibi ciddi hastalıkları olan Corona enfeksiyonu vakalarında ”ölüme kadar gidebilecek tehlikeli sonuçlar doğurabileceği’ iddia edildi.
New England Journal of Medicine de (NEJM) 1 Mayıs’ta benzer bir araştırma yayınlamıştı. Her iki araştırmada da kullanılan veriler Surgisphere adlı bir Amerikan şirketinden gelmiş, araştırmaların altında da Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi ve Boston’daki Brigham Kalp ve Damar Merkezi’nin kurucusu ve tıp direktörü Mandeep Mehra ile 3 bilim adamının imzası yer almıştı.
Lancet’in yayınının ardından Dünya Sağlık Örgütü (WHO) klorokin deneylerini askıya aldığını duyurdu. Fransa Sağlık Bakanlığı da hastanelerde bu ilacın tedavi amaçlı kullanımını içeren genelgeyi geri çekerek ilacı yasakladı. Ancak Lancet gibi ciddi bir derginin bu kadar “sahte bir rapor” yayınlamasına çok şaşırdığını söyleyenDr. Raoult, araştırmanın gerçek hastalar üzerinde değil, büyük veri üzerinden yapıldığını ve bulguların “tümüyle amaçlı, fantazi içeren yanlış sonuçlar olduğunu” öne sürdü. Raoult, Sağlık Bakanlığı yasaklasa da “uygun tedavi yöntemlerini uygulamaya devam edeceklerini” açıkladı.
Verilerin arkasında Surgisphere adlı bir Amerikan şirketi
Dr. Raoult’un itirazları üzerinde çeşitli bilim çevreleri tarafından Lancet’da yayınlanan araştırma üzerinde yapılan incelemeler, araştırma verilerinin Surgisphere adlı bir Amerikan start-up firması tarafından verildiği ve verilerin kaynağının “sağlam olmadığı” ortaya çıktı. Dr. Raoult, hastane verileri ile araştırmadaki verilerin birbirini tutmadığını, hastalara hangi aşamada klorokinin hangi dozda verildiği gibi detayların yer almadığını, üstelik, “bilimsel açıdan tam bir maskaralık olan bu araştırmanın arkasında klorokine karşı olan ilaç lobisinin bulunduğunu” öne sürdü.
Lancet, araştırmaya ilişkin tüm dünyadan “hatalı” eleştirileri gelmeye başlayınca imzacı bilim adamlarından bu sorulara yanıt vermelerini istedi. Ancak 3 bilim adamı Surgisphere’in verilerin kaynağını paylaşmayı reddettiğini belirterek, araştırmanın geri çekilmesi için başvuruda bulundu. Başvuruda, Surgisphere’in sahibi operatör doktor Sapan Desai’nin imzası yer almadı. Lancet, araştırmayı geri çektiğini resmen duyurdu.
Lancet, açıklamada, “İmzacı bilim adamları, Harvard’dan Mandeep Mehra, Zürih Üniversitesi’nden Frank Ruschitzka ve Utah Üniversitesi’nden Amit Patel’in, araştırmaya baz olan verileri bağımsız olarak denetlemediklerini ve Surgisphere’ın kendilerine istedikleri belgeleri iletmeyi reddettiğini, kendilerinin bu araştırmanın güvenilirliğini garanti edemeyecekleri için Lancet’ten özür dileyerek geri çekilmesini istediklerini” belirtti.
Klorokin deneyleri yeniden başlıyor
Dünya Sağlık Örgütü’nün ardından AB’nin yürütüğü Discovery adlı hidroksiklorokin deneyleri de yeniden başladı. Fransa’da yürütülen 16 deneyin de yeniden başlaması bekleniyor. Ancak Sağlık Bakanı Olivier Veran, şimdilik, Lancet’tan araştırmaya konu olan verileri istemekle yetindi. Bilim dünyası ise daha birkaç hafta öncesine kadar bilinmeyen küçük bir şirketin dünyaca ünlü araştırmalara nasıl veri bazı oluşturduğu sorusunun yanıtını aramaya başladı
Observational Study of Hydroxychloroquine in Hospitalized Patients with Covid-19
SONUÇLAR
Hastaneye kabul edilen Covid-19 hastalarını içeren bu gözlemsel çalışmada, hidroksiklorokin uygulaması, ya büyük ölçüde düşürülmüş ya da kompozit entübasyon ya da ölümün sonlanma riski ile ilişkili değildi. Covid-19 hastalarında randomize, kontrollü hidroksiklorokin çalışmalarına ihtiyaç vardır. (Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından finanse edilmektedir.)
